به گزارش «موسیقی ما»، با آغاز ماه مبارک رمضان، بار دیگر بحثها سر پخش دعای «ربنا»ی استاد محمدرضا شجریان آغاز شد و در این میان، در حاشیه نشست هفته گذشته، هیأت دولت نامهای را تسلیم «عبدالعلی علیعسکری» رئیس سازمان صدا و سیما کردند. روز گذشته و در اولین روز این ماه مبارک، این دعا به سیاق سالهای اخیر از صدا و سیما پخش نشد و «حسن روحانی» (رئیسجمهور منتخب مردم) در صفحه اینستاگرام خود، آن را بازپخش و برای روزهداران درخواست قبولی طاعاتشان را کرد.
صبح امروز «محمد جواد لاریجانی» در نامهای به سید رضا صالحی امیری درباره پخش «ربنا» با صدای استاد شجریان پاسخ داد که متن کامل این نامه به شرح زیر است:
«برادر گرامی جناب آقای دکتر سید رضا صالحی امیری -دام عزه-
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
سلام علکیم و رحمتالله و برکاته؛
در مورد نامه منتسب به جنابعالی خطاب به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، دائر بر ضرورت پخش تلاوت منتخبی از آیات چند سوره از کلامالله مجید با صدای هنرمند معروف آقای شجریان، ضروری دانستم که نکته مهمی را خدمتتان عرض کنم. از آنجا که موضوع دفاع از ایشان، [تبدیل به] یک مناقشه سیاسی شده است، لذا در تلاوت مذکور، توجه به آیات تحتالشعاع قرار میگیرد و این امر، خلاف موازین شرعی تلاوت است. لذا خواهشمند است که سایر قطعات آوازی آن هنرمند را مطرح فرمائید که اتفاقاً دارای ساختار موسیقیایی مهمتری هم هستند. حتماً میدانید که تحتالشعاع قرار گرفتن توجه به آیات باهرات نسبت به مقارنات آنقدر مهم بوده که برخی از فقهای بزرگ، تلاوت ملحون را مورد شبهه قرار دادهاند. البته این حساسیت در میان موسیقیدانان بزرگ و حرفهای هم مطرح است و آنان غالباً ابا دارند که قطعات مهم ترکیبی آنان، همراه با آواز پخش شود؛ زیرا معتقدند توجه به الحان و معانی -و گاه حرکات متناظر بدنی- توجه به رموز و ظرافتهای نهفته در تناسبهای ایقاعی را که جوهر اصلی هنر موسیقی است، تحتالشعاع قرار میدهد.»
«ربنا» یکی از آثار استاد آواز موسیقی سنتی ایران و شامل چهار دعا از آیات قرآن است که همه با عبارت «ربنا» آغاز میشوند. شجریان «ربنا» را در دستگاه سهگاه خوانده و با مرکبخوانی (مدولاسیون) سری به دستگاهها و آوازهای دیگر ردیف موسیقی ایرانی از جمله آواز افشاری و گوشه عراق (صبا) میزند و به سهگاه برمیگردد.
بنا بر گفته محمدرضا شجریان، انگیزه اصلی او از خواندن این دعا (که در تیرماه 1358 ضبط شد)، تدریس آن به دو هنرجو بوده و این اثر در یکی از استودیوهای رادیو ضبط شده است. «ربنا» در آلبوم «به یاد پدر» محمدرضا شجریان منتشر شده است. این اثر ۱۹ اردیبهشت سال جاری به عنوان یک اثر ملی ثبت شد و «زهرا احمدیپور» معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لوح ثبت ملی آن را به «همایون شجریان» فرزند محمدرضا شجریان اهدا کردند. احمدیپور درباره این اتفاق نوشت: «ربنای جاودان استاد شجریان ثبت ملی شد. متعهدیم به تکریم بزرگان فرهنگ که ریشههای ملک و ملتند.»
او همچنین در آن مراسم گفت: «استاد شجریان یکی از سرمایههای ملی ایران است و سازمان میراث فرهنگی به دلیل علاقه و اهمیتی که مردم ایران برای ربنای شجریان قائل هستند و خاطراتشان در ماه مبارک رمضان با این نوای آسمانی گره خورده، اهتمام خود را معطوف به ثبت این اثر در فهرست میراث ناملموس کرد.»
پیش از این در سال ١٣٨٧ اذان معروف مرحوم عبدالرحیم موذنزاده اردبیلی با شماره هفت در فهرست میراث معنوی کشور ثبت ملی شد. موذنزاده در ٣٠سالگی یعنی در سال ١٣٣٤ اذان معروفش را در استودیو شماره شش رادیو و پس از چند بار سعی و تلاش در گوشههای مختلف موسیقی ایرانی، سرانجام در گوشه روحالارواح دستگاه بیات ترک خواند.
افزودن یک دیدگاه جدید