موسیقی ما - در دومین روز از فستیوال «موسیقی نواحی آینه‌دار»، نشست‌های تخصصی این فستیوال، با سخنرانی علی اکبر شکارچی، دامون شش‌بلوکی و صادق چراغی در تالار رودکی تهران، میزبان دوستداران و پژوهشگران موسیقی بود.

به گزارش «موسیقی ما»، در این نشست‌های تخصصی، علی اکبر شکارچی با موضوع «بررسی مکتب‌های کمانچه نوازی لرستان»، دامون شش بلوکی با موضوع «بررسی رپرتوارهای موسیقی قشقایی» و صادق چراغی با موضوع «بررسی ساز سرنا» در تالار رودکی تهران میزبان دوستداران و پژوهشگران عرصه موسیقی بودند.

استاد علی اکبر شکارچی (نوازنده و آهنگساز صاحب نام موسیقی کشورمان) از جمله سخنرانان این مراسم بود که با موضوع «تجزیه و تحلیل موسیقی لرستان و بختیاری و انطباق فواصل و دانگ‌های آنان با موسیقی دستگاهی ایران» ضمن اجرای زنده نغماتی از موسیقی آیینی منطقه لرستان به تجزیه و تحلیل جامع موسیقی لرستان پرداخت.

استخراج چهارنوع پرده‌بندی در موسیقی لرستان، بررسی وجوه تمایز موسیقی محلی با موسیقی‌های دیگر، رویکرد نسل تازه موسیقی ایرانی با ارائه و اجرای موسیقی محلی، توجه به گردش ملودی‌ها و تنوع پرده‌های موجود در موسیقی اقوام به ویژه موسیقی منطقه لرستان، معرفی گونه‌های مختلف موسیقی در منطقه لرستان به لحاظ پرده‌بندی موسیقایی، هجوم موسیقی دستگاهی و موسیقی کلاسیک روی موسیقی محلی منطقه لرستان، ارائه توضیحاتی پیرامون موسیقی دستگاهی ایران استخراج شده توسط داریوش طلایی، پرده‌بندی و دانگ‌های موسیقی، معرفی نمونه‌های مختلف موسیقایی در حوزه موسیقی دستگاهی، نقش موسیقی دستگاهی در موسیقی محلی، توصیه به آهنگسازان موسیقی سنتی برای استفاده از گوشه‌ها و نغمات موسیقی محلی، تاکید بر شناسایی هر چه بیشتر موسیقی محلی، پرده‌بندی و دانگ‌های تشکیل‌دهنده موسیقی لری و بختیاری، تببین اندیشه‌های موجود در ترانه‌های محلی برای تغییر در موسیقی‌های لری و بختیاری از جمله مواردی بودند که شکارچی در این نشست ویژه به آن اشاراتی داشت.

او با اشاره به جسارت جوانان در استفاده موسیقی دستگاهی در موسیقی محلی گفت: «من اعتقاد دارم اگر کسی موسیقی قوم خود و موسیقی دستگاهی را نداند، به طور حتم اثرش هم زیاد به دل نمی‌شیند، به هر ترتیب ما باید به این موضوع واقف باشیم که آداب، رسوم و اندیشه‌ها تغییراتی را در پرده‌بندی و دانگ‌ها ایجاد می‌کنند.»

این هنرمند با اشاره به رابطه شعر و موسیقی نواحی نیز توضیح داد: «شعر در موسیقی نواحی و موسیقی دستگاهی همزاد یکدیگرند به طوری که شعر نگهبان موسیقی و موسیقی نگهبان شعر است. موسیقی محلی، موسیقی زندگی است که از دل مردم به صورت طبیعی و پاک بیرون آمده است. مردمان این نوع موسیقی کلمه یا تجزیه تحلیلی برای موسیقی نداشتند اما به درستی دورانی که در آن زندگی می‌کردند را برای مخاطبان خود معرفی می‌کردند.»

شکارچی با اشاره به شرایط این سال‌های موسیقی نواحی گفت: «من برای از بین رفتن موسیقی محلی نگرانی ندارم زیرا معتقدم خدای مهربانی آنها را نگه می‌دارد. ما نباید جلوی تجربه را بگیریم کما اینکه اگر سخت‌گیر نباشیم می‌بینیم گاهی با تغییرات همین دستگاه‌ها، آثار قابل تحملی بیرون می‌آید که باید دید چه سرنوشتی در انتظار آنها است.»
 
سخنان دامون شش‌بلوکی، محقق و پژوهشگر صاحب‌نام موسیقی قشقایی

در بخش‌هایی از سومین نشست تخصصی فستیوال موسیقی نواحی آینه دار که جمعه بعداز ظهر 25 تیرماه در تالار رودکی تهران برگزار شد، دامون شش‌بلوکی محقق و پژوهشگر صاحب‌نام موسیقی قشقایی و همچنین پسر پروین بهمنی، بانوی پژوهشگر موسیقی نواحی دیگر سخنران بود که درباره تاثیرموسیقی قشقایی روی موسیقی فارسی زبان‌ها، چگونگی ورود ساز ویولن به موسیقی قشقایی، تفاوت‌های موجود ساز کمانچه در موسیقی قشقایی با دیگر گونه‌های سازی، نقش پراهمیت زنان در موسیقی قشقایی به ویژه موسیقی کار، تقسیم‌بندی موسیقی قشقایی به دو بخش حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای، تشریح ساختمان‌های ساز سه تار قشقایی، تاثیر عاشیق‌ها به عنوان مهم‌ترین عوامل آفرینش در بطن جامعه و فرهنگ‌های قومی، نقش عاشیق‌ها در حفظ ساختار زبانی ایل قشقایی، انقراض نسل عاشیق‌ها و روی آوردن آنها به مشاغل دیگر، نحوه فعالیت عاشیق‌های ایل قشقایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ریشه‌یابی کلمه عاشیق و تشریح ساختار زبانی این واژه، طبقه‌بندی ارتباط بین موسیقی و کوچ در ایل قشقایی، معرفی رپرتوار «چنگی» به عنوان رپرتوار دوم موسیقی قشقایی، معرفی رپرتوار «دالغاها» و نقش تاثیرگذاری این گونه در بخش خوانندگی موسیقی قشقایی و تبیین تاریخی حضور موسیقی عاشیق‌ها، چنگی‌ها، ساربان‌ها و اساساً موسیقی قشقایی در مباحث آکادمیک و دانشگاهی و نقش استاد گرگین‌پور صحبت کرد.
 
انتقاد از نحوه معرفی ساز سرنا به عنوان یک ساز دهاتی

دومین نشست تخصصی سومین فستیوال «موسیقی نواحی آینه‌دار» هم به موضوع «بررسی سازسرنا» اختصاص داشت که صادق چراغی، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی ضمن ارائه توضیحاتی پیرامون نقش تاثیرگذار ساز سرنا از جریان موجود در موسیقی اقوام ایرانی و کم‌توجهی هنرمندان موسیقی ایرانی به این موضوع انتقاد کرد.

پیشنهاد بازنگری در تعاریف مرتبط با سنت و مفاهیم موسیقایی، انتقاد از نحوه برگزاری جشنواره‌های مرتبط با موسیقی نواحی و برخورد نامناسبی که با هنرمندان شرکت‌کننده می‌شود، آسیب‌شناسی جایگاه موسیقی نواحی در رپرتوارهای مختلف، کم‌توجهی آهنگسازان به نغمات و ملودی‌های موسیقی اقوام، نادیده گرفتن ساز سرنا و انتقاد از نحوه معرفی این ساز به عنوان یک «ساز دهاتی» در اجرای موسیقی ایرانی، استفاده کاربردی از ملودی‌ها و نغماتی که توسط تدوین‌کنندگان و پژوهشگران موسیقی نواحی انجام گرفته است، فراموشی پتانسیل موجود در موسیقی اقوام و انتقاد از نگاه جشنواره‌ای، توصیه به مدیران فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار برای آسیب‌شناسی وضعیت موجود موسیقی نواحی، تببین نقش سازهایی چون سرنا در دنیای امروز و کارکردهای این ساز در اجراهای موسیقایی، نادیده انگاشتن ساز سرنا و بی‌اهمیت جلوه دادن این ساز در موسیقی رسمی، تولید موسیقی‌های تکراری توسط هنرمندان موسیقی ایرانی و بی‌توجهی به سازهای کهن ایرانی، پتانسیل عالی ساز سرنا برای انجام کارهای بزرگ در عرصه موسیقی، توجه کشورهای دیگر به ساز سرنا و انتقاد از اینکه اهالی موسیقی ایرانی به این ساز کهن پارسی توجه چندانی ندارند و عدم استفاده از همه ظرفیت‌های موجود در سازهای ایرانی از جمله سرفصل‌های مطرح شده این بخش بودند.

سومین دوره از فستیوال «موسیقی نواحی آینه‌دار» از روز گذشته، پنجشنبه 24 تیرماه فعالیت خود را آغاز کرده و تا روز یکشنبه 27 تیرماه با محوریت موسیقی زاگرس مرکزی و جنوبی در تالار رودکی ادامه خواهد داشت.