موسیقی ما - خارج از جریانِ اصلی موسیقی، تک‌آهنگ‌هایی منتشر می‌شود که به هر دلیلی در حد و اندازه ارزش و پتانسیل‌شان شنیده نمی‌شوند. گاهی گروه‌های پرمخاطب هم ممکن است با این موضوع روبه‌رو شوند و یک تک‌آهنگ در سطح استاندارد منتشر کنند اما لابه‌لای دیگر آثار گم شود. به همین خاطر گاهی نیاز است برگذشته مروری شود و در میان انبوه تولیدات بی‌هدف، واکاوی جدیدی انجام شود. این نوشتار مشخصاً سعی دارد از میان تک‌آهنگ‌های منتشر شده در چند ماه اخیر، برخی را پررنگ‌تر کند. البته آنچه به صورت متعارف، موسیقی پاپ و اصیل نامیده می‌شود در این جستجو وجود ندارد. همچنین اِلمان‌های موسیقی تنها دلیل انتخاب این آثار نیستند و حتی در برخی موارد هدف معرفیِ گروهی جدید بوده؛ پس این متن الزاماً «ریویو» نیست.


   

• 
• «هواپیما» از گروه «هامان»

ترکیب افرادی که در ساخت «هواپیما» مشارکت دارند مهمترین ویژگی آن است. خواننده این آهنگ «پدرام نیک‌نفس» است که شاید چهره شناخته شده‌ای بین مخاطبان نباشد اما برعکس، بین کارشناسان موسیقی نامی آشنا و معتبر است. اگر از کسانی که دستی بر آتش «راک» دارند، بخواهید معلمِ «آوازِ راک» به شما معرفی کنند، بی‌شک یکی از آنها پدرام نیک‌نفس خواهد بود. خوانشِ نیک‌نفس در هواپیما هم نشان دهنده تکنیک بالا و به دور از خود نمایی او در خواندن به سبک راک است. آهنگساز این قطعه «کیان ایرجی» است، که این روزها فعالیتش در موسیقی چندوجهی شده است. ترانه‌سرای این قطعه هم «امیرحسین مساح» از اعضای خانه ترانه است که او هم دستی بر آتش خوانندگی دارد.

در نهایت این آهنگ اثری از گروه «هامان» است، گروهی که از سال 1382 در کرج شکل گرفته و تا امروز پنج تک‌آهنگ منتشر کرده و «سینا موسوی» هم به عنوان خواننده در این گروه حضور داشته است.

اعضای «هامان» را آشور ظفر مرادیان (درامز)، میلاد جوزی (گیتار باس)، خشایر جوزی (گیتار الکتریک) و افشین آرام (کیبورد) تشکیل می‌دهند. «هواپیما» یک کلاسیک راکِ تر و تمیز با گیتار سولوهای محکم و کلیشه‌ای است که قصه جدایی را روایت می‌کند و هواپیما ابزاری برای این جدایی است. اگر به دنبال شنیدن صداهای جدید یا فرمی تازه در موسیقی هستید، قطعاً این آهنگ پیشنهاد خوبی نیست اما راک بازهایی که می‌توانند بیش از چهار دهه فرم هارد راک را دوست داشته باشند از «هواپیما» ناامید پیاده نمی‌شوند.

   

• 
• «بارابام» از هومن اژدری

احتمالاً خاکِ مشهد موزیسین‌خیز است. با وجود اینکه بیشترین ممنوعیت و حاشیه را در اجرای موسیقی دارد، اما موزیسن و خواننده‌های زیادی را به خصوص در سبک راک و رپ، به جامعه موسیقی ایران تحویل داده است. هومن اژدری هم به نوعی حاصلِ همین شرایط و شهر است. اژدری مدت‌ها است که به عنوان خواننده راک و کانتری فعالیت می‌کند و تا حد زیادی هم شناخته شده، اما هنوز هیچ آلبومی با نام او در عرصه رسمی وجود ندارد. اژدری مدتی از ایران خارج شد و در ترکیه زندگی و کار کرد و حالا به ایران بازگشته و پس از یک ویدیو با نام «ممد» که به شهید محمد جهان‌آرا تقدیم شد، آهنگ «بارابام» را منتشر کرده است. «بارابام» از یک الگوی تکراری پیروی می‌کند که بیشتر نزدیک به بلوز است. ریتم نقش اصلی را دارد، ملودی هم تماماً بر عهده خواننده است و هیچ تکنوازی (سولو) در کار نیست. نقطه قوت اصلی در این قطعه ترانه است که هجاها به خوبی روی موسیقی نشسته است. از نظر معنا هم روایت جالبی دارد که در کُراس خلاصه می‌شود: «با تو هر بهار سبز، پاییز زیبا می‌شه. با تو میلِ زندگی، مرگ دل بخواه می‌شه. بی تو دنیا آرومه اما دوس‌داشتنی نیست، برای فرارِ از تو هیچ راه چاره نیست».

   

• 
• «تهران 94» از گروه «میدان آزادی»

«میدان آزادی» برعکس نامش به جای اینکه همیشه یک جا باشد، همه جا حضور دارد؛ مهمترین تفاوتشان با بندهای دیگر هم همین است. برای معرفی کردن گروهشان و نواختن از هیچ فعالیتی دریغ نمی‌کنند و در بیشتر رویدادهای کوچک، ساز می‌زنند. پیگیری‌ آ‌ن‌ها نشان می‌دهد که با تمام وجود می‌خواهند موفق شوند. گروهی چهار نفره که تشکیل شده از فرزان فرهنگ‌مهر، سپهر آرین (گیتار الکتریک)، میلاد رحیمی (گیتار باس) و بهنام برآبادی (درامز) و البته یک دوست و همراه همیشگی هم دارند. «تهران 94» اولین آهنگ رسمی این گروه است. قطعه‌ای که پیش از این «فریاد» نام داشت و اتفاقاً فریادِ بی‌کلامی بود. حالا همان قطعه با تنظیم جدید و خواننده‌ای مهمان به نام «کمال یعقوبی» عرضه شده است. یعقوبی خواننده تکنیکی یا منحصر به فردی نیست، حتی جنس صدایش تا حدی برای این موسیقی نامناسب است. اما سعی کرده کاملاً در خدمت آهنگ باشد و این از ویژگی‌های مهم وکال برای یک قطعه است. سبک کاری گروه در اجراهای زنده تعریف دقیقی ندارد و از فانک و هارد راک تا مینیمال راک را می‌توان به آن‌ها نسبت داد. «میدان آزادی» درواقع جوان‌هایی هستند که بیشتر از هرچیزی باهم ساز زدند و هماهنگ هستند. نوازنده‌هایی که هیچ‌کدام در سطح اول نیستند اما این هیچ لطمه‌ای به کارشان نزده است. اصولاً مهمترین المان در آهنگ‌هایشان «ریف» است و علاقه دارند با تکرار یک ریف و اضافه کردن تدریجی نت‌ها و حتی ریف‌های دیگر، موسیقی را تکمیل کنند. در چنین فضایی استفاده زیاد از آواها برای روایت کردن ترانه و همچنین بک وکال شاید باعث شده تمرکز مخاطب از موسیقی کم شود و در عین حال ترانه را هم به وضوح و شفاف درک نکند.

   

• 
• «عادت» از شهریار مسرور

شهریار مسرور با آلبوم‌های «بهشت از آن تو» و «گاهی وقتا» سعی کرد به جز-بلوز خواندن نزدیک شود و موسیقی سافت راک را هم مایه کارش کند. همچنین در آلبوم «ترنج» اثر محسن نامجو، نوازنده گیتار آکوستیک بود. مسرور در ترانه‌ها و نوع خواندنش امضا دارد و با شنیدن کارش بی‌درنگ متوجه نامش خواهیم شد. جنس صدایش از آن‌هایی است که شاید برای برخی «لوس» به نظر بیاید اما ادا در نمی‌آورد. جنس صدای منحصر به فرد، از چاوشی گرفته تا سهیل نفیسی و کاوه یغمایی همیشه محلی برای ورود معیاری به نام سلیقه بوده است. این‌بار هم اگر سلیقه، جنس صدای مسرور را پس بزند دیگر نیازی به ادامه نیست. اما سلیقه هم هرچند وقت یک‌بار تغییرات اساسی می‌کند. پس اگر از آخرین‌باری که شهریار مسرور گوش دادید مدت زمان زیادی گذشته، وقتش رسیده که دوباره امتحانش کنید. «عادت» پس از مدت‌ها کم کاری (البته نه در اجرای زنده) منتشر شده است. نوازندگان حرفه‌ای در این آهنگ حضور دارند و تنظیمش هم با کمک داریوش صالح‌پور انجام شده است. ترانه از ریاکاری و تظاهر حرف می‌زند اما نه به شکل غم انگیز و ناله، بلکه همراه با لحنی تمسخرآمیز و شوخ‌طبع.

   

• 
• «لالایی» از امیر دانایی

دانایی بزرگ شده بوشهر است و حالا هم در یکی از معقول‌ترین ارکسترهای پاپ ایران برای «سیروان خسروی» ساز می‌زند. تک آهنگ‌هایی دارد که کم و بیش شنیده شده اما هیچ‌گاه فراگیر نشده و برایش اسم و رسمی فراهم نکرده است.او گیتاریست قابلی است که در معدود آثار انفرادی نشان می‌دهد، علاقه‌مند به تجربه فضاهای جدید است. «لالایی» شاید نوعی نگاه به قطعه‌ای به همین نام از حبیب مفتاح بوشهری است که در آلبوم «دی‌زنگرو» منتشر شد. اتفاقاً در این قطعه هم «حبیبو» در نواختن سازهای کوبه‌ای همراه دانایی بوده است. شاید نکته اصلی برای این آهنگ نزدیک شدن صدای گیتار الکتریک به نی‌انبان است و دانایی به زیبایی از عهده این کار برآمده است. درواقع او توانسته ملودی‌های جنوبی که بیشتر با نی‌انبان روایت می‌شوند را با گیتار الکتریک اجرا کند. ریتم و گروو قطعه هم مخاطب را به راحتی هیجان زده می‌کند. شاید اما با چندبار گوش دادن به این آهنگ جذابیت اولیه از بین برود.