نگاهِ هوشنگ جاوید - پژوهشگرِ پیشکسوت موسیقی نواحی- به نهمین دورهی جشنوارهی نواحی
فرصت مقایسه و کشف تفاوتها و اشتراکات موسیقی مناطق مختلف ایران
[ هوشنگ جاوید - پژوهشگر موسیقی ]
موسیقی ما - حالا چند روزی است که از آغاز جشنوارهی موسیقی نواحی میگذرد. جشنوارهای که بعد از سالها بار دیگر برگزار شد تا گوشهای از گنجینهی غنیای را به نمایش بگذارد که در حالِ فراموشی و ویرانی است. در روز اول جشنواره استانهای گیلان، مازندران و خوزستان به اجرای برنامه پرداختند. در این دوره همچنین برای اولین بار گروهی از استان «سمنان» نیز شرکت داشت که حضور آنها اهمیت ویژه ای داشت، چون هم نوع پوشش آنها و هم نوع سازها و آواهایی که اجرا میکردند به شکلی بود که تا کنون کمتر دیده شده بود. «هوشنگ جاوید»- پژوهشگر موسیقی نواحی- گزارشی از دو روز آغاز جشنواره به سایت «موسیقی ما» میدهد:
با اجرای گروه از سمنان، مخاطبان متوجهی مشابهات بسیاری میان موسیقی مازندران و موسیقی سمنان شدند، به هر روی آنچه ما در مقالات عنوان میکنیم، هر اندازه هم علمی و دقیق باشد در قالب کلمات است؛ اما زمانی که اجراهایی از این دست انجام میشود، مخاطبان با انطباق عملی روبرو شده و متوجهی این مساله میشوند. همین کنار هم قرار گرفتن اجراهای مناطق مختلف و فرصت مقایسه و کشف تفاوتها و اشتراکات از موفقیتهای این جشنواره است. برای مثال گروهی از «خوزستان» نیز در دو روز ابتدایی جشنواره به اجرای برنامه پرداخت. این گروه با زبان عربی خوزستانی موسیقی شان را اجرا کردند و ترانههای زیبایی به زبان عربی خواندند. این برای اولین بار بود که با نوع موسیقی و اشعار عربی مربوط به مراسم عروسی این مناطق آشنا میشدیم، آنها فرهنگ خود را در زمان مراسم شادی مثل عروسی برای همه به نمایش گذاشتند و مردم هم استقبال کردند و به همین خاطر برنامهی آنها تمدید شد و میتوان این شور و شوق مخاطبان را نشانهی پیوند فرهنگ مردم در سرتاسر ایران دانست. در ادامه ی اجراهای جشنواره در روز یکشنبه نوجوانان زنجان با تار و کمانچه موسیقی مُوغام اجرا کردند و همچنین از خراسان شمالی نوازندگانی در بخش رقابتی جشنواره در قسمت موسیقی بخشیها به رقابت پرداختند. گروه دیگری که در این روز به روی صحنه رفت گروه آذربایجان بود و جوانی از مازندران با دایره و لباس این منطقه به اجرای زیبایی پرداخت و گروهی دونفره از شمال خراسان و گروهی دیگر از جنوب این استان دیگر شرکت کنندگان جشنواره بودند.اتفاق مهم این روزهای جشنواره برگزاری نشستی با موضوع آیینهای شادی بود. در این نشست ها که ورود برای عموم آزاد بود، «فواد توحیدی» از آنچه که در مورد موسیقی در آیینهای شادی آماده کرده بود؛ تیترهایی را عنوان کرد و بعد برای همه نمونههای صوتی و تصویری ارائه داد که چشمگیر و دلنواز بوند. همچنین «کیوان پهلوان» در مورد ضرورت پرداختن به موسیقی آیینهای شادی در ایران پرداخت و در مورد این مسئله که دیرینه شناسی این آیین ها از کجا آغاز می شود و اساسا چرا باید به انها پرداخته شود سخنرانی کرد. در پایان من نیز دربارهی دخالت آیینهای شادی در زندگی ما و میزان وابستگی انسان ایرانی به این آیین ها صحبت کردم و آیین های شادیانه را از زمان تولد تا پس از ازدواج یک ایرانی را به شکل خلاصه بررسی کردم. همچنین سایر آیینهای شادی در ایران و نمادها و زمان پیدایشان موضوع صحبتهایم بود. در پایان جلسه نیز حدود پانزده دقیقه به سوالات مخاطبین پاسخ داده شد.
این برای اولین بار است که در موسیقی نواحی نشستی با موضوعیت خاص انجام میشود؛ در کنار این فعالیتها در بخش «فرا موسیقی» این جشنواره فیلمهایی که با موضوعیت موسیقی نواحی ساخته شده بودند به نمایش در آمدند؛ علاوه بر آن گروههایی که برای مسابقه به این جشنواره آمده بوند در شهر های دیگر استان نیز اجراهایی داشتند و در چندین نوبت در سطح شهر هم به اجرا پرداختند. در این دوره در بخش پیشکسوتان، دو خواننده از شهرستان مهاباد از آذربایجان غربی حضور داشتند که موجب شگفتی همگان شدند و یکی با صد و دیگری با هشتاد و پنج سال سن اجراهای موفقی در گامهای بالا داشتند. یکی از نکات مثبت این جشنواره، حضور دو جوان از شهرستان بوکان بود که برای این دو خواننده داوطلبانه بالابان و تنبک نواخته شد.
در اجراهایی که در فضای آزاد انجام شد، شاهد استقبال پر شور مردم خون گرم کرمان بوده ایم،برای مثال جمعیتی که شب گذشته برای اجرای سرنا نوازی گروه آقای گیلانی در پارک مادر جمع شده بودند بی نظیر بود و به دلیل اینکه مخاطبان با این نواها و ترانهها آشنا هستند، موقع اجرا با گروه همخوانی می کردند! این گروه تمامی مراحل و آیین های عروسی اعم از چوب بازی و ترانه ها را اجرا کردند و مردم نیز با آنان همراهی می کردند. در پایان نیز بازی با قالی داشتند که قالی را بر روی دست می چرخانند و دست آخر قالی را محکم به زمین می کوبند تا بگویند ما بهترین فرش را جلوی پای مهمانانمان می اندازیم. همچنین در بخش رقابتی نیز نوجوانی چهارده ساله از خراسان شرکت کرد که اجرایش مورد توجه قرار گرفت. فردا قرار است نشستی با حضور پژوهشگران مناطق و نواحی برگزار شود.
منبع:
موسیقی ما
تاریخ انتشار : یکشنبه 19 اردیبهشت 1395 - 14:11
افزودن یک دیدگاه جدید