دومین نشست پژوهشی جشنواره موسیقی نواحی ایران با حضور پژوهشگران آلمانی برگزار شد
یک موزه موسیقایی بدون بلیت
موسیقی ما - «روش های نوین پژوهش در موسیقی نواحی» عنوان دومین نشست بخش پژوهشی دهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران بود كه صبح امروز با حضور «لوتوز دوسردا» پژوهشگر آلمانی در سالن سینما تك «پارس» برگزار شد.
احمد صدری -دبیر دهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران- در در مقدمه كوتاهی گفت: «پژوهش در موسیقی نواحی جزو ملزومات است و باعث پیشرفت این بخش از موسیقی خواهد شد.» او سپس ضمن معرفی برخی از پژوهشگران حاضر در سالن سابقه ای كوتاه از این افراد را برای حاضران بیان كرد.
پیمان آقامحسنی نیز كه به عنوان اتنوموزیكولوژ و مترجم در این نشست حضور داشت، در سخنانی گفت: «وقتی با آقای صدری درباره بخش پژوهش جشنواره صحبت می كردیم، به این نتیجه رسیدیم كه بهتر است، درباره رویكردهای مختلف موسیقی فولك بحث كنیم تا اتفاق خوبی برای علاقمندان حوزه پژوهش رقم بخورد. بحث پژوهش در حوزه موسیقی نواحی و گفتمان رایج در آن طی نیم قرنی كه در ایران سابقه دارد، دچار تكرار شده و ضرورت ایجاد دیدگاه جدید در آن احساس می شود. هنرمندانی كه در حوزه موسیقی نواحی فعالیت می كنند، روند زندگیشان از حالت روستایی به شهری تغییر پیدا كرده است و این شهری شدن تغییراتی را در موسیقی آن ها ایجاد كرده است. ما از پژوهشگران دعوت كردیم كه با چنین رویكردی مطالب خود را عرضه كنند. در واقع بحث اصلی ما مطالعات موسیقی در فضای شهری است.»
در ادامه نشست، لیزا گووپ (پژوهشگر آلمانی) ضمن تشكر از دعوت برای حضور در این فستیوال گفت: «من در دانشگاه هیلبورگ آلمان تدریس می كنم. در حوزه فرهنگ شناسی در حال گذراندن دوره پروفسوری با موضوع فسیتوال های موسیقی در دنیا هستم. دوره دكتری من نیز به موضوع اتنوموزیكولوژی اختصاص داشت.بصورت كلی در هر پژوهشی نوع و متد آن پژوهش مهم است. گرایش من نیز همین بوده و با همین رویكرد به این مساله پرداخته می شود كه چه استفاده ای از موسیقی نواحی می شود كرد. رشته مردم شناسی به مطالعه افرادی كه با مساله فرهنگ غریبه هستند می پردازد اما در تئوری جدید این غریبگی بعد جفرافیایی نداشته و در هر منطقه می شود آن را یافت. درباره موسیقی نواحی این سوال كلی مطرح است كه چه كسانی این نوع از موسیقی را تعریف كرده و براساس چه روابط اجتماعی آن را شكل داده اند؟ مهم این است كه درباره موسیقی نواحی نوع اصطلاحات و دیدگاهی كشف شود. اگر در آلمان از دانشجویان بپرسیم موسیقی فولك چیست قطعا در جواب آن ها با اصطلاحاتی مثل سنت، هویت و تنوع روبهرو میشوید.»
این پژوهشگر آلمانی ادامه میدهد: «شناسایی این اصطلاحات مساله ای جداست اما خود موسیقی نواحی یك عمل اجتماعی است و باید دید چه ویژگی هایی دارد. در این موضوع مهم سه جنبه وجود دارد. اول زمینه پیدایش موسیقی فولك، دوم چگونكی شكل گیری هویت این نوع موسیقی و سوم عدم ثبات این عمل مدنظر است. بنابرین با این ویژگی سه گانه، موسیقی نواحی به سه رده موسیقی بومی، موسیقی جهانی و موسیقی بومی كه قابلیت جهانی شدن دارد تقسین می شود كه باعث ساخته شدن هویت می شود.موسیقی بومی به طور كلی معمولا افراد را یاد منطقه روستایی با همان استایل خاص می اندازد. اما این در حالی است كه در همه دنیا با تغییرات شهری شدن مواجه هستیم. اگر موسیقی نواحی را لزوما با خاستگاه روستایی تعریف نكنیم باید دید چه ویژگی هایی را می توان برای آن برشمرد؟ در مبحث شهری شدن یك شاخه جدید در مردم شناسی به نام اتنوموزیكولوژی شهری وجود دارد كه به اهمیت بررسی مساله یك شهر از لحاظ موسیقایی می پردازد. شهرها به لحاظ ساختاری شباهت فراوانی از لحاظ تقسیم بندی و شكل دارند. از دهه ٧٠ در این رشته به بررسی تنوع و شناسایی موسیقی پرداخته شده است. بحث بعدی در مطالعات موسیقی شهری به فضاها آن هم به معنای غیر فیزیكی بودن می پردازد و به این بحث كه «به واسطه موسیقی تعلق به یك مكان شكل می گیرد.» پاسخ داده می شود.»
در ادامه این نشست، لوتوز دوسردا (پژوهشگر آلمانی) در سخنانی مطرح كرد: «در اتریش فستیوالی كه هنرمندان مختلفی در شهر گردهم می آیند و هر كدام موسیقی خود را اجرا می كنند. در واقع وقتی فردی در شهر قدم می زند، می تواند، انواع موسیقی ها را بشنود. می خواهم بگویم شهر تبدیل به یك موزه بدون بلیت ورودی می شود. این گروه ها هر كدام سازبندی خود را دارند نقش خاصی ایفا می كنند.در چنین فستیوال هایی موزیسین ها به واسطه موسیقی شان هویت خود را نشان می دهند كه من به این می گویم: «عمل موسیقایی» شاید بد نباشد، فستیوال موسیقی اتریش را با فستیوال بندر هامبورگ مقایسه كنم. هامبورگ چون یك منطقه تجاری است، تمایل دارد در فستیوال های موسیقی اش هم یك وجهه بین المللی از خود به نمایش بگذارد. برای همین فضای موسیقی سنتی در این فستیوال جایی ندارد. فستیوالی مثل هامبورگ بین المللی است نه بومی. برای همین می خواهد در خود را به روی فرهنگ های مختلف باز كند. »
این دو پژوهشگر آلمانی در بخش های پایانی این نشست فیلم هایی از فستیوال های موسیقی بومی آلمان را برای حاضران پخش كردند.
فرزاد طالبی (مدیر كل دفتر موسیقی)، بهرام جمالی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) و محمدرضا علیزاده (مدیر کل ارشاد استان كرمان) در این نشست حضور داشتند.
احمد صدری -دبیر دهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران- در در مقدمه كوتاهی گفت: «پژوهش در موسیقی نواحی جزو ملزومات است و باعث پیشرفت این بخش از موسیقی خواهد شد.» او سپس ضمن معرفی برخی از پژوهشگران حاضر در سالن سابقه ای كوتاه از این افراد را برای حاضران بیان كرد.
پیمان آقامحسنی نیز كه به عنوان اتنوموزیكولوژ و مترجم در این نشست حضور داشت، در سخنانی گفت: «وقتی با آقای صدری درباره بخش پژوهش جشنواره صحبت می كردیم، به این نتیجه رسیدیم كه بهتر است، درباره رویكردهای مختلف موسیقی فولك بحث كنیم تا اتفاق خوبی برای علاقمندان حوزه پژوهش رقم بخورد. بحث پژوهش در حوزه موسیقی نواحی و گفتمان رایج در آن طی نیم قرنی كه در ایران سابقه دارد، دچار تكرار شده و ضرورت ایجاد دیدگاه جدید در آن احساس می شود. هنرمندانی كه در حوزه موسیقی نواحی فعالیت می كنند، روند زندگیشان از حالت روستایی به شهری تغییر پیدا كرده است و این شهری شدن تغییراتی را در موسیقی آن ها ایجاد كرده است. ما از پژوهشگران دعوت كردیم كه با چنین رویكردی مطالب خود را عرضه كنند. در واقع بحث اصلی ما مطالعات موسیقی در فضای شهری است.»
در ادامه نشست، لیزا گووپ (پژوهشگر آلمانی) ضمن تشكر از دعوت برای حضور در این فستیوال گفت: «من در دانشگاه هیلبورگ آلمان تدریس می كنم. در حوزه فرهنگ شناسی در حال گذراندن دوره پروفسوری با موضوع فسیتوال های موسیقی در دنیا هستم. دوره دكتری من نیز به موضوع اتنوموزیكولوژی اختصاص داشت.بصورت كلی در هر پژوهشی نوع و متد آن پژوهش مهم است. گرایش من نیز همین بوده و با همین رویكرد به این مساله پرداخته می شود كه چه استفاده ای از موسیقی نواحی می شود كرد. رشته مردم شناسی به مطالعه افرادی كه با مساله فرهنگ غریبه هستند می پردازد اما در تئوری جدید این غریبگی بعد جفرافیایی نداشته و در هر منطقه می شود آن را یافت. درباره موسیقی نواحی این سوال كلی مطرح است كه چه كسانی این نوع از موسیقی را تعریف كرده و براساس چه روابط اجتماعی آن را شكل داده اند؟ مهم این است كه درباره موسیقی نواحی نوع اصطلاحات و دیدگاهی كشف شود. اگر در آلمان از دانشجویان بپرسیم موسیقی فولك چیست قطعا در جواب آن ها با اصطلاحاتی مثل سنت، هویت و تنوع روبهرو میشوید.»
این پژوهشگر آلمانی ادامه میدهد: «شناسایی این اصطلاحات مساله ای جداست اما خود موسیقی نواحی یك عمل اجتماعی است و باید دید چه ویژگی هایی دارد. در این موضوع مهم سه جنبه وجود دارد. اول زمینه پیدایش موسیقی فولك، دوم چگونكی شكل گیری هویت این نوع موسیقی و سوم عدم ثبات این عمل مدنظر است. بنابرین با این ویژگی سه گانه، موسیقی نواحی به سه رده موسیقی بومی، موسیقی جهانی و موسیقی بومی كه قابلیت جهانی شدن دارد تقسین می شود كه باعث ساخته شدن هویت می شود.موسیقی بومی به طور كلی معمولا افراد را یاد منطقه روستایی با همان استایل خاص می اندازد. اما این در حالی است كه در همه دنیا با تغییرات شهری شدن مواجه هستیم. اگر موسیقی نواحی را لزوما با خاستگاه روستایی تعریف نكنیم باید دید چه ویژگی هایی را می توان برای آن برشمرد؟ در مبحث شهری شدن یك شاخه جدید در مردم شناسی به نام اتنوموزیكولوژی شهری وجود دارد كه به اهمیت بررسی مساله یك شهر از لحاظ موسیقایی می پردازد. شهرها به لحاظ ساختاری شباهت فراوانی از لحاظ تقسیم بندی و شكل دارند. از دهه ٧٠ در این رشته به بررسی تنوع و شناسایی موسیقی پرداخته شده است. بحث بعدی در مطالعات موسیقی شهری به فضاها آن هم به معنای غیر فیزیكی بودن می پردازد و به این بحث كه «به واسطه موسیقی تعلق به یك مكان شكل می گیرد.» پاسخ داده می شود.»
در ادامه این نشست، لوتوز دوسردا (پژوهشگر آلمانی) در سخنانی مطرح كرد: «در اتریش فستیوالی كه هنرمندان مختلفی در شهر گردهم می آیند و هر كدام موسیقی خود را اجرا می كنند. در واقع وقتی فردی در شهر قدم می زند، می تواند، انواع موسیقی ها را بشنود. می خواهم بگویم شهر تبدیل به یك موزه بدون بلیت ورودی می شود. این گروه ها هر كدام سازبندی خود را دارند نقش خاصی ایفا می كنند.در چنین فستیوال هایی موزیسین ها به واسطه موسیقی شان هویت خود را نشان می دهند كه من به این می گویم: «عمل موسیقایی» شاید بد نباشد، فستیوال موسیقی اتریش را با فستیوال بندر هامبورگ مقایسه كنم. هامبورگ چون یك منطقه تجاری است، تمایل دارد در فستیوال های موسیقی اش هم یك وجهه بین المللی از خود به نمایش بگذارد. برای همین فضای موسیقی سنتی در این فستیوال جایی ندارد. فستیوالی مثل هامبورگ بین المللی است نه بومی. برای همین می خواهد در خود را به روی فرهنگ های مختلف باز كند. »
این دو پژوهشگر آلمانی در بخش های پایانی این نشست فیلم هایی از فستیوال های موسیقی بومی آلمان را برای حاضران پخش كردند.
فرزاد طالبی (مدیر كل دفتر موسیقی)، بهرام جمالی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) و محمدرضا علیزاده (مدیر کل ارشاد استان كرمان) در این نشست حضور داشتند.
تاریخ انتشار : جمعه 9 تیر 1396 - 22:56
افزودن یک دیدگاه جدید