هر سال به هنگام انتشار فراخوان جشنواره جوان، این سوال مطرح می‌شود که چه شخص یا اشخاصی چنین رپرتواری را در نظر گرفته‌اند. بحث در مورد شاخه موسیقی کلاسیک، بخش سازهای زهی و به طور ویژه ویلنسل است. آیا در گروه سنی الف و ب، جز اتود، قطعه دیگری برای نواختن داوطلبان و ارزیابی توانایی آنها و تشخیص کیفیت و علم نوازندگی‌شان وجود ندارد؟

در گروه الف اگر اتود شماره 12 اجباری است، پس اتود اپوس 76 و 21 به عنوان اختیاری دیگر جایگاهی ندارند و در گروه ب نیز اگر اتود شماره 35 اجباری است، دیگر نیازی به اتود شماره 36 و 41 نیست. چه بهتر که برنامه جشنواره‌ها از امتحآنهای ضعیف هنرستآنها و دانشگاه‌ها به ارتقاع بیشترِ کیفی و کمّی برسد و همچنین فرهنگ قطعات، تمرینات و اجراهای نصفه‌کاره از میان برود.

به سادگی و با شناخت صحیح و کامل از رپرتوار ویلنسل، می‌توان برای گروه سنی الف در کنار اتود اجباری، دو سونات، سوناتینا و حتی موومآنهایی از سوئیت یک باخ و حتی پیس‌های متناسب را انتخاب کرد. برای گروه سنی ب نیز به جای اتودهای متعدد موومآنهایی از سوئیت دو باخ در کنار سونات‌هایی نیز در نظر گرفت.

رپرتوار انتخاب شده برای مرحله نهایی گروه ب نیز بسیار سطحی انتخاب شده تا جایی که کنسرتو ویوالدی بهتر بود به گروه الف اختصاص داده شده و برای گروه سنی ب کنسرتینو رومبرگ همراه با کنسرتینو کلنگل و یا کنسرتو هایدن شماره 5 و سونات کامل اکلس به دلیل اهمیت موومان آخر در نظر گرفته شوند.

به نظر نگارنده، سن هنرجویان، توانایی‌ها و رپرتواری که برازنده مسابقه استاندارد باشد، به هیچ عنوان در این بخش در نظر گرفته نشده و بسیار سطحی به این جشنواره مهم نگاه شده است. در گروه سنی ج حتماً لازم است سه قسمت یکی از سوئیت‌های باخ توسط داوطلبان اجرا شود.

حال این سوال پیش می‌آید که چه بلایی بر سر سونات‌های بوکرینی، بتهوون، واریاسیون‌های بتهوون، سونات شوبرت، برامس، شوستاکوویچ و پروکوفیِف و کنسرتوهای مهمی همچون کنسرتو شماره 2 داویدوف و کنسرت-پولونز اثر پوپر، کنسرتوهایی همچون هایدن و الگار که می‌توانند در کنار کنسرتو سن‌سانس کامل‌کننده انتخاب داوطلبان باشند، آمده است؟

چطور برخی از آنها در جشنواره پارسال جزو رپرتوار بوده و امسال حذف شده‌اند؟ البته این نکته که چگونه اساتید محترم به این نتیجه رسیده‌اند که کنسرتو سن‌سانس را می‌توانند به چند تکه تقسیم کنند، از اتفاقات عجیب دیگر است. اگر به هر دلیلی امکان اجرای کامل قطعات نیست، می‌توان یک سال موومان اول کنسرتوها و سال بعد موومان دوم و سوم آنها را در رپرتوار قرار داد؛ ولی سونات‌ها باید کامل اجرا شوند.

کمبود پیس‌های ویرتوز در برنامه جشنواره خصوصاً در گروه سنی ب و ج بسیار مشهود است که داوطلبان برای اجرای صحیح آنها نه‌تنها به پشت سر گذاشتن اتودهای بخش اجباری و انتخابی، بلکه به یادگیری صدها اتود دیگر نیازمند خواهند بود. ترجیحاً در گروه سنی ج، می‌توانند کاپریس‌هایی جایگزین اتودها شوند. اگر کنسرتوهای مشهوری در نظر گرفته می‌شود که به صورت کامل اجرا شوند، می‌توان از میان چندین ارکستر آماتور و حرفه‌ای موجود در کشور، ارکستری را دعوت کرد که داوطلبان را همراهی کند. لازم است تمرینات با آکومپانیست‌ها کافی باشد؛ چراکه متأسفانه پیانیست‌های ایران آشنایی اندکی با رپرتوار ویلنسل دارند.

مسابقات یا کنکورهای موسیقی از جمله آزمون‌های فرسایشی محسوب می‌شوند که نه‌تنها رپرتوار مد نظر است بلکه کیفیت‌هایی نظیر اینتوناسیون صحیح، سطح تکنیک و موزیکالیته نوازنده، سطح بیان و تفسیر و دقت نوازنده در کنار سطح اجرا در طول زمان سنجیده می‌شود؛ به این معنا که تمام فاکتورهای اجرایی در کنار انرژی و طاقت او مورد قضاوت قرار می‌گیرد.

متأسفانه با کمبود اساتید حاذق و تحصیل‌کرده و آشنا با رپرتوار آکادمیک در ساز ویلنسل مواجه هستیم و به همین دلیل، انتخاب‌ها این چنین ضعیف به نظر می‌رسند. بهتر است قطعات از همان ابتدای اعلام فراخوان در سایت و در اختیار عموم قرار گیرند. می‌توان با تحقیقات کامل، با در نظر گرفتن استانداردهای آکادمیک دنیا رپرتوارهای غنی‌تر و صحیح‌تری برای محک زدن هنرجویان، دانش‌آموزان و دانشجویان موسیقی انتخاب و آنها را برای رقابتی سالم تربیت کرد.