در آستانه اجرای «نینوا» توسط ارکستر موسیقی ملی و به رهبری مهدی وجدانی؛
مخالفان و موافقان رهبر مهمان چه میگویند؟
موسیقی ما - این روزها قرار است قطعه «نینوا» اثر جاودانه «حسین علیزاده» توسط ارکستر ملی و با رهبری «مهدی وجدانی» روی صحنه رود. این قطعه پیش از این یکبار همراه با ارکستر موسیقی ملی به رهبری «بردیا کیارس» و یک بار دیگر در جشنواره موسیقی سال 95 توسط ارکستر سمفونیک تهران با رهبری «علی رهبری» به اجرا درآمده بود. به بهانه اجرای اخیر این ارکستر که خبرساز شده، نگاهی میاندازیم به خلاصه فعالیتهای ارکستر موسیقی ملی ایران از ابتدا تا امروز:
- ارکستر موسیقی ملی ایران با رهبری «فرهاد فخرالدینی» در سال ۱۳۷۷، اولین اجرای خود را با حضور محمدرضا شجریان بر اساس ساختههایی از «علی تجویدی» روی صحنه برد.
- این ارکستر در 11 سال ابتدایی فعالیت خود، کنسرتهای گاه منظم و گاه غیرمنظمی را به رهبری فخرالدینی روی صحنه برد.
- فرهاد فخرالدینی پس از 11 سال فعالیت، در سال 88 از این سمت استعفا داد و ارکستر را به حالت نیمهتعلیق در آورد.
- در همان سال، مسئولیت ارکستر که تا آن زمان بر عهده دفتر موسیقی وزارت ارشاد بود، از سوی این وزارتخانه و تحت عنوان خصوصیسازی، به بنیاد رودکی واگذار شد.
- بنیاد رودکی برای اداره ارکستر، شورایی متشکل از اساتید موسیقی ایران از جمله هوشنگ ظریف، ارسلان کامکار، حسین علیزاده، فردین خلعتبری و... تشکیل داد.
- در آذرماه ۱۳۸۹ از سوی شورای فنی، «بردیا کیارس» به رهبری ارکستر ملی ایران برگزیده شد.
- طی این دوره، ارکستر اجراهای پرمخاطبی را پشت سر گذاشت و در نهایت در سال ۱۳۹۱، از سوی بنیاد منحل شد!
- خرداد 94 ارکستر ملی ایران بار دیگر به رهبری فرهاد فخرالدینی بازگشایی شد.
- دی ۱۳۹۴ «سهراب کاشف» به عنوان رهبر مهمان، هدایت ارکستر موسیقی ملی را برعهده گرفت.
- بهمن 94 لوریس چکناوریان به عنوان رهبر مهمان معرفی شد.
- فروردین ۹۵ روابط عمومی و امور بینالملل بنیاد رودکی از آغاز اجراهای این ارکستر به رهبری لوریس چکناواریان خبر داد که البته محقق نشد.
- شهریور ۹۵ «فرهاد فخرالدینی» اعلام کرد تا زمان برآورده شدن درخواستهایش از سوی بنیاد رودکی، فعالیتی در این ارکستر نخواهد داشت.
- مهر 95 «فریدون شهبازیان» به عنوان رهبر ارکستر ملی انتخاب و معرفی شد.
- مهر 96 «مهدی وجدانی» -مدیر روابطعمومی بنیاد رودکی- به عنوان رهبر مهمان این ارکستر برای اجرای «نینوا»ی حسین علیزاده انتخاب شد!
پس از اعلام نام «مهدی وجدانی» به عنوان رهبر مهمان ارکستر ملی، اظهار نظرهای متفاوتی توسط روزنامهنگاران و موسیقیدانان صورت گرفت. «مانی جعفرزاده» در گفتوگو با ایلنا گفت: «اینکه رهبر میهمان جدید با چه دلایلی انتخاب شده، موضوعی است که حتماً جناب استاد شهبازیان موضوعاتی را لحاظ کردهاند؛ این موضوعات میتواند هم از خارج به ارکستر مربوط باشد و هم میتواند رهبر جوانی که تجربه کمتری دارد، برای اجرای قطعه یا قطعات خاصی دعوت شده باشد.»
این آهنگساز و منتقد موسیقی در خصوص کیفیت کار وجدانی گفت: «من آقای وجدانی را دورادور میشناسم و میدانم زمانی در تالار سنگلج سمتی داشتهاند. اما صلاحیت ندارم در مورد ایشان اظهار نظر کنم؛ به دلیل اینکه نه به عنوان آهنگساز اثری از ایشان شنیدهام و نه در سمت رهبری ارکستر، کاری از ایشان دیدهام. در نتیجه، سطح علمی و هنری ایشان برای من روشن نیست. البته آقای استاد شهبازیان باید درباره ایشان تصمیم بگیرند که هم رهبر دائمی ارکستر هستند و هم مدیریت هنری ارکستر ملی را بر عهده دارند و قطعاً موضوعاتی را در این زمینه لحاظ کردهاند. ممکن است این موضوعاتی که لحاظ شده، لزوماً ربطی به تراز علمی یا هنری نداشته باشد و مربوط به روابط ارکستر با بیرون از خودش باشد که میدانیم در کشور ما موضوع رایجی است.»
«رضا مهدوی» به عنوان یکی دیگر از مخالفان این انتخاب در گفتوگو با «رادیو ایران» گفت: «شخص آقای وجدانی جوان است و اینکه آیا این صلاحیت را دارد که در یکی از دو ارکستر معتبر و حاکمیتی بتواند یک قطعه را رهبری کند -آنهم یک قطعه بسیار مهم که از ساختههای استاد حسین علیزاده است و بخش مهمی از تاریخ موسیقی آئینی و ارکسترال محسوب میشود- جای سؤال دارد. باید دید آیا استاد علیزاده رضایت دارد که ارکستر ملی این قطعه را اجرا کند یا نه.»
این حاشیهها در حالی این روزها اینچنین فراگیر شده که «فردین خلعتبری» مدعی است در دورهای که این ارکستر با مدیریت شورای فنی و رهبری «بردیا کیارس» فعالیت میکرد، از لحاظ کیفیت در بهترین شرایط ممکن بود؛ اما هیچکس به آن توجهی نداشت.
در هیاهوی این جنجالهای خبری، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی -از مسئولان ردهبالا گرفته تا خود «مهدی وجدانی» که مدیر روابطعمومی معاونت هنری این وزارتخانه نیز هست- ترجیح دادهاند تا سیاست سکوت را اتخاذ کنند. همچنین با وجود تماسهای مکرر سایت «موسیقی ما» با مسئولان ارکستر، توضیحی در این باره داده نشد. تنها «فریدون شهبازیان» در یک اظهار نظر کوتاه به این جمله بسنده کرد: «مهدی وجدانی به جای من رهبر ثابت ارکستر ملی نشده؛ او به عنوان رهبر میهمان در یک کنسرت ارکستر ملی را رهبری میکند.»
«پاشا هنجنی» (تکنواز نی قطعه «نینوا» در اجراهای اخیر) و «حمیدرضا شاهنگیان» تنها کسانی بودند که دفاع تمامقدی از این انتخاب کردند. «هنجنی» اظهار امیدواری میکند که این اجرا، یکی از بهترین اجراهای قطعه «نینوا» باشد: «در اولین تمرین وقتی قطعه شروع به اجرا شد، بسیار لذت بردم. توانایی وجدانی در اجرا مشهود بود. هر قطعه نیاز به تمرین دارد و این اجتنابناپذیر است. من از رهبری و اجرای نوازندگان بسیار راضی بودم و از دوستان، همکاران و دوستداران هنر میخواهم به کسانی که در راه موسیقی تلاش میکنند، کمک کنند. شاید به اندازه استادان نامدارمان تجربه نداشته باشند، اما باید فرصت در اختیارشان قرار داد. نباید پیش پای جوانها سنگ گذاشت.»
«حمید شاهنگیان» آهنگساز قدیمی نیز این انتخاب را در جهت جوانگرایی میداند و عقیده دارد چنین اتفاقاتی باید از سوی اهالی رسانه با تشویق و حمایت همراه شود.
- ارکستر موسیقی ملی ایران با رهبری «فرهاد فخرالدینی» در سال ۱۳۷۷، اولین اجرای خود را با حضور محمدرضا شجریان بر اساس ساختههایی از «علی تجویدی» روی صحنه برد.
- این ارکستر در 11 سال ابتدایی فعالیت خود، کنسرتهای گاه منظم و گاه غیرمنظمی را به رهبری فخرالدینی روی صحنه برد.
- فرهاد فخرالدینی پس از 11 سال فعالیت، در سال 88 از این سمت استعفا داد و ارکستر را به حالت نیمهتعلیق در آورد.
- در همان سال، مسئولیت ارکستر که تا آن زمان بر عهده دفتر موسیقی وزارت ارشاد بود، از سوی این وزارتخانه و تحت عنوان خصوصیسازی، به بنیاد رودکی واگذار شد.
- بنیاد رودکی برای اداره ارکستر، شورایی متشکل از اساتید موسیقی ایران از جمله هوشنگ ظریف، ارسلان کامکار، حسین علیزاده، فردین خلعتبری و... تشکیل داد.
- در آذرماه ۱۳۸۹ از سوی شورای فنی، «بردیا کیارس» به رهبری ارکستر ملی ایران برگزیده شد.
- طی این دوره، ارکستر اجراهای پرمخاطبی را پشت سر گذاشت و در نهایت در سال ۱۳۹۱، از سوی بنیاد منحل شد!
- خرداد 94 ارکستر ملی ایران بار دیگر به رهبری فرهاد فخرالدینی بازگشایی شد.
- دی ۱۳۹۴ «سهراب کاشف» به عنوان رهبر مهمان، هدایت ارکستر موسیقی ملی را برعهده گرفت.
- بهمن 94 لوریس چکناوریان به عنوان رهبر مهمان معرفی شد.
- فروردین ۹۵ روابط عمومی و امور بینالملل بنیاد رودکی از آغاز اجراهای این ارکستر به رهبری لوریس چکناواریان خبر داد که البته محقق نشد.
- شهریور ۹۵ «فرهاد فخرالدینی» اعلام کرد تا زمان برآورده شدن درخواستهایش از سوی بنیاد رودکی، فعالیتی در این ارکستر نخواهد داشت.
- مهر 95 «فریدون شهبازیان» به عنوان رهبر ارکستر ملی انتخاب و معرفی شد.
- مهر 96 «مهدی وجدانی» -مدیر روابطعمومی بنیاد رودکی- به عنوان رهبر مهمان این ارکستر برای اجرای «نینوا»ی حسین علیزاده انتخاب شد!
پس از اعلام نام «مهدی وجدانی» به عنوان رهبر مهمان ارکستر ملی، اظهار نظرهای متفاوتی توسط روزنامهنگاران و موسیقیدانان صورت گرفت. «مانی جعفرزاده» در گفتوگو با ایلنا گفت: «اینکه رهبر میهمان جدید با چه دلایلی انتخاب شده، موضوعی است که حتماً جناب استاد شهبازیان موضوعاتی را لحاظ کردهاند؛ این موضوعات میتواند هم از خارج به ارکستر مربوط باشد و هم میتواند رهبر جوانی که تجربه کمتری دارد، برای اجرای قطعه یا قطعات خاصی دعوت شده باشد.»
این آهنگساز و منتقد موسیقی در خصوص کیفیت کار وجدانی گفت: «من آقای وجدانی را دورادور میشناسم و میدانم زمانی در تالار سنگلج سمتی داشتهاند. اما صلاحیت ندارم در مورد ایشان اظهار نظر کنم؛ به دلیل اینکه نه به عنوان آهنگساز اثری از ایشان شنیدهام و نه در سمت رهبری ارکستر، کاری از ایشان دیدهام. در نتیجه، سطح علمی و هنری ایشان برای من روشن نیست. البته آقای استاد شهبازیان باید درباره ایشان تصمیم بگیرند که هم رهبر دائمی ارکستر هستند و هم مدیریت هنری ارکستر ملی را بر عهده دارند و قطعاً موضوعاتی را در این زمینه لحاظ کردهاند. ممکن است این موضوعاتی که لحاظ شده، لزوماً ربطی به تراز علمی یا هنری نداشته باشد و مربوط به روابط ارکستر با بیرون از خودش باشد که میدانیم در کشور ما موضوع رایجی است.»
«رضا مهدوی» به عنوان یکی دیگر از مخالفان این انتخاب در گفتوگو با «رادیو ایران» گفت: «شخص آقای وجدانی جوان است و اینکه آیا این صلاحیت را دارد که در یکی از دو ارکستر معتبر و حاکمیتی بتواند یک قطعه را رهبری کند -آنهم یک قطعه بسیار مهم که از ساختههای استاد حسین علیزاده است و بخش مهمی از تاریخ موسیقی آئینی و ارکسترال محسوب میشود- جای سؤال دارد. باید دید آیا استاد علیزاده رضایت دارد که ارکستر ملی این قطعه را اجرا کند یا نه.»
این حاشیهها در حالی این روزها اینچنین فراگیر شده که «فردین خلعتبری» مدعی است در دورهای که این ارکستر با مدیریت شورای فنی و رهبری «بردیا کیارس» فعالیت میکرد، از لحاظ کیفیت در بهترین شرایط ممکن بود؛ اما هیچکس به آن توجهی نداشت.
در هیاهوی این جنجالهای خبری، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی -از مسئولان ردهبالا گرفته تا خود «مهدی وجدانی» که مدیر روابطعمومی معاونت هنری این وزارتخانه نیز هست- ترجیح دادهاند تا سیاست سکوت را اتخاذ کنند. همچنین با وجود تماسهای مکرر سایت «موسیقی ما» با مسئولان ارکستر، توضیحی در این باره داده نشد. تنها «فریدون شهبازیان» در یک اظهار نظر کوتاه به این جمله بسنده کرد: «مهدی وجدانی به جای من رهبر ثابت ارکستر ملی نشده؛ او به عنوان رهبر میهمان در یک کنسرت ارکستر ملی را رهبری میکند.»
«پاشا هنجنی» (تکنواز نی قطعه «نینوا» در اجراهای اخیر) و «حمیدرضا شاهنگیان» تنها کسانی بودند که دفاع تمامقدی از این انتخاب کردند. «هنجنی» اظهار امیدواری میکند که این اجرا، یکی از بهترین اجراهای قطعه «نینوا» باشد: «در اولین تمرین وقتی قطعه شروع به اجرا شد، بسیار لذت بردم. توانایی وجدانی در اجرا مشهود بود. هر قطعه نیاز به تمرین دارد و این اجتنابناپذیر است. من از رهبری و اجرای نوازندگان بسیار راضی بودم و از دوستان، همکاران و دوستداران هنر میخواهم به کسانی که در راه موسیقی تلاش میکنند، کمک کنند. شاید به اندازه استادان نامدارمان تجربه نداشته باشند، اما باید فرصت در اختیارشان قرار داد. نباید پیش پای جوانها سنگ گذاشت.»
«حمید شاهنگیان» آهنگساز قدیمی نیز این انتخاب را در جهت جوانگرایی میداند و عقیده دارد چنین اتفاقاتی باید از سوی اهالی رسانه با تشویق و حمایت همراه شود.
تاریخ انتشار : سه شنبه 25 مهر 1396 - 11:30
افزودن یک دیدگاه جدید