فردین خلعتبرى - آهنگساز
 
به تصور من ویژگی خاصى در صدا و تجربیات همایون شجریان وجود دارد که اگر بخواهیم از هر زاویه‌ای به آن نگاه کنیم، غرورآمیز به نظر می‌آید. این غرور نه در نگاه من، بلکه جزوی از ویژگی‌های همایون است که به‌طور حتم غلوآمیز هم نیست. خیلی خوشحالم که در سال‌های اوج و در شرایطی که همایون شجریان به چهل‌سالگی رسیده، با او تجربه تولید يك آلبوم را دارم. او گرچه یک نسل از من کوچک‌تر است، اما اکنون به مرزی از پختگی رسیده که بزرگ‌ترین ویژگی خود را ترک نمی‌کند و آن خوب گوش دادن و خوب اجرا کردن است.

همایون شجریان به شدت با خواسته آهنگسازانی که با او کار کرده‌اند همراه بوده و همواره به آنچه آنها می‌ساختند به درستی گوش داده و به بهترین شکل ممکن آن را اجرا کرده است. به همین جهت آثاری که به آن می‌پردازد، در یک موقعیت حداکثری قرار می‌گیرد؛ یعنی شما از یک جایی به بعد صدای همایون را نقد نمی‌کنید بلکه آثار او را نقد می‌کنید. این موضوع نکته بسیار مهمی است که در آثار همایون شجریان وجود داشته و می‌تواند به عنوان یک امتیاز ارزشمند در عرصه خوانندگی به حساب آید.

مسأله بعدی که می‌توانم در سالروز تولد چهل سالگی همایون شجریان به آن اشاره کنم، بازیگوشی‌های کودکانه و نوجوانانه‌ای است که ای‌کاش این ویژگی در همه هنرمندان ما وجود داشته باشد. همایون شجریان از جمله هنرمندانی است که هیچ‌گاه بازیگوشی‌های کودکانه خود را فراموش نمی‌کند. او گاهی اوقات کارهایی می‌کند که خیلی بازی‌گوشانه به نظر می‌آید و به اعتقاد من اتفاق بدی هم نیست.

شما اگر مجموعه کارهای همایون شجریان را بشنوید، خواهید دید که او تجربه‌های بسیار متفاوتی دارد. او همه‌جا سرک می‌کشد و این سرک کشیدن یعنی جسارت، یعنی شجاعت. او حتی انتقاد مخاطبان خود را به جان می‌خرد که تجربه نو داشته باشد.
به هر حال من خوشحالم که همایون شجریان در بين ما است و امیدوارم که او تا سال‌ها این تجربه‌های ارزشمند را ادامه دهد و در همه این تجربه‌ها به‌حدى از بلوغ و پختگی برسد که بتواند تمام این تجربیات را به بهترین شکل ممکن اجرا کند. البته از همه اینها مهم‌تر یافتن قالب اصلی فعالیت است که امیدوارم همایون قالب اصلی خود را بیابد و به نقطه‌ای برسد که بتوان هنر او را چیزی مانند «سبک» در تاریخ موسیقی ایران ثبت كرد.

من همواره موافق «رهایی» و ذهن آزاد و رهاى این هنرمند هستم. ممکن است معتقد باشم برخی از انواع موسیقی که او اجرا می‌کند در اوج خود نيستند، ولی اجرای همایون آنقدر خوب بوده که کسی نمی‌تواند بگوید آنچه او انجام داده بد بوده است. برای همین باز هم تأکید می‌کنم که بسيار موافق رها بودن او هستم و امیدوارم این رهایی تا زمانی که همایون شجریان می‌خواند، تا سال‌های سال وجود داشته باشد.
   
   
  اردشير كامكار - آهنگساز و نوازنده كمانچه
 
«همایون شجریان» هر چه بخواند را خوب می­خواند و این امتیاز بزرگی است. اگرچه کارهای اخیرش به گونه‌ای است که در ژانر موسیقی سنتی قرار نمی­گیرد، اما باید این نکته را هم در نظر بگیرید که او هیچ زمانی به اجرای موسیقی سنتی اصرار نداشته است. پیش از آنکه همکاری ما در آلبوم «ناشکیبا» شکل گیرد، سال‌ها بود که او را می‌شناختم و رابطه‌ای صمیمانه با هم داشتیم. هم آن روز که اجرای آن اثر را به او سپردم و هم امروز معتقد بوده و هستم که او، خواننده‌ی خوبی است. ریتم را به خوبی می‌شناسد و به راحتی می­تواند تحریرهای پیچیده موسیقی ایرانی را ارائه دهد.

«ناشکیبا» به عنوان یک آلبوم موسیقی سنتی نیاز داشت خواننده­ای حرفه­ای آن را بخواند. در آن سال‌ها همایون دارای پتانسیل کافی برای مطرح شدن بود، اما هنوز به عنوان خواننده تا این اندازه شناخته نشده بود و در این میان انتخاب من به دلیل استفاده از نام «شجریان» نبود، چون اگر چنین نیتی در کارم بود با خود «محمدرضا شجریان» کار می­کردم.

همایون آوازهای خوبی در آن اثر اجرا کرد. هنوز که هنوز است افرادی را می­بینم که از علاقه خود به آواز «زهر شیرین» سخن می­گویند. ما آن آواز را بر مبنای قطعه‌ی «هامون» کار کردیم. شعری از مرحوم «فریدون مشیری» یافتیم و بر مبنای ملودی­هایی که در «هامون» وجود داشت، آن آواز هم ساخته و پرداخته شد و مورد پسند بسیاری از مردم قرار گرفت.

به نظر من او حتی پس از تجربه­های آغازین‌اش هم به لحاظ تکنیکی از توانایی­هایی که داشت استفاده کرد. بیشتر کارهایی که او خوانده  به لحاظ  تکنیکی، ریتمیک و گستره صدایی قابل دفاع هستند؛ به خصوص اینکه او هنوز جوان است و خط فکری‌اش در مسیر کار هنری به صورت کامل مشخص نشده است.

همایون تکنیک آوازی خوبی دارد. ممکن است بگوییم آواز مختص به خود ندارد و به بیان مستقل خودش در آواز نرسیده، اما راه درازی در پیش دارد و فرصت برایش زیاد است. به نظر من همایون هنوز به این انگیزه نرسیده که خود را به صورت یک آوازخوان معرفی کند. انگیزه همایون بیشتر آن است که در سبک­های مختلف کار کند. من معتقدم همایون شجریان پتانسیل رسیدن به موفقیت‌هایی بسیار بیش از این را هم دارد.
   
  حمیدرضا نوربخش  - خواننده و مدیرعامل خانه‌ی موسیقی
 
حدود سی سالی می‌شود که با خانواده استاد «محمدرضا شجریان» همراه بوده و افتخار شاگردی ایشان را دارم. می‌توان گفت که نوع این فعالیت و در کنار استاد بودن، به نوعی زندگی کردن با خانواده شجریان بود؛ به همین دلیل همایون شجریان را از همان دوره نوجوانی می‌شناختم و با او زندگی کردم. در دوره‌هایی که او کار آواز ایرانی را آغاز کرد، من کارهای او را دنبال می‌کردم و حتی در بسیاری از تمرین‌های مشترک برای شروع کار آوازی با استاد شجریان در کنار هم حضور داشتیم.

من همواره همایون شجریان را هنرمندی بااستعداد دیدم که دارای هوشی فوق‌العاده و استعدادی مثال‌زدنی بود که به دلیل نوازندگی تمبک، هم ریتم را خوب می‌شناخت و هم موسیقی را به خوبی می‌دانست؛ چرا که به هر ترتیب او دانش‌آموخته‌ی هنرستان موسیقی بود و همه این موارد از او هنرمندی ساخت که امروزه از خوانندگان کاربلد موسیقی این سرزمین است. همایون شجریان تکنیک بسیار خوبی دارد و علاوه بر صدای خوب، به صورت ژنتیکى هم میراث‌دار استاد محمدرضا شجریان بوده است. تمام اینها مجموعه‌ای به نام «همایون شجریان» شده که خوشبختانه تا به امروز در کار هنری خود موفق بوده است.

من با همایون خاطرات زیادی دارم و خوب یادم می‌آید وقتی با هم به کوه می‌رفتیم، مصادف با شروع کار آوازی همایون در دوره نوجوانی بود. در آن زمان بود که دوران بلوغ هنری او آغاز شده بود و این فرصت بسیار خوبى بود كه علاوه بر کوه‌نوردی، بسيارى از پرده‌هاى آوازى را هم تمرين كنيم و آواز بخوانيم؛ در دوره نوجوانی، خواندن پرده‌های آوازی که هم‌اکنون خواندن آنها برایش راحت است، طبعیتاً کار سختی بود. او در آن زمان پرده‌هایی که تصور می‌کرد خیلی بالا هستند را زیاد می‌خواند و خاطرم هست وقتی همراه با دوستان دیگری چون کیهان کلهر و بهداد بابایی به قله رسیدیم به همایون گفتیم: بخوان و او در جواب ما با لحنی دلنشین می‌گفت: «من در طول مسیر پرده‌های می و فا را خیلی خواندم» که ما به او می‌گفتیم این پرده‌ها فا و سل بیشتر نبودند که تو می‌گویی می و فا. این موضوع و شیرینی همایون در هنگام ادای این کلمات برای ما لحظات خوبی را فراهم می‌کرد.

برای همایون شجریان عزیز در سالروز تولد 40سالگی‌اش آرزوی سلامتی می‌کنم و امیدوارم آواز -که مهم‌ترین کار خواننده ایرانی است- را همچون گذشته ادامه دهد و به آن توجه زیادی کند؛ زیرا مهم‌ترین معیار کسی که در راه موسیقی سنتی ایرانی قدم می‌گذارد، سنجش آواز اوست. یعنی عیار هنری هر خواننده‌ای در بخش آوازی است که مورد توجه قرار می‌گیرد. من امیدوارم همایون عزیز کار آوازی خود را در کنار کارهای ديگرى که انجام می‌دهد، دنبال کند و فراموش نکند که میراث گران‌بهایی به او رسیده و باید از این میراث ارزشمند پاسداری کند. این مسیر، مسیری است که با مشقت بسیارِ استادان گذشته موسیقی ایرانی به ویژه استاد محمدرضا شجریان عزیز هموار شده و تا به اینجا رسیده است.

به هر ترتیب چه ما -که از شاگردان استاد شجریان هستیم- و چه کسانی که میراث‌دار آواز ایرانی اعم از نسبی، خونی و غیرخونی هستند، میراث‌دار این هنر گرانبها هستيم و همه وظیفه داريم روی خشت مستحکم این بنای هنری خشتی دیگر اضافه کنيم.
     
  بردیا کیارس - آهنگساز و رهبر ارکستر

همایون شجریان از جمله هنرمندان هم‌نسل من است که به لحاظ سواد موسیقایی یکی از خوانندگان مستعد، خوش‌سلیقه و باهوش موسیقی این سرزمین است. او از جمله خوانندگانی است که در کار خود بسیار پیشرو و بدعت‌گذار قدم برداشته و فضایی را در خوانندگی موسیقی ایرانی به وجود آورده که من و بسیاری از هم‌نسلان من در موسیقی به وجود او می‌بالیم. 

من در ارکستر مجلسی تهران افتخار این را داشتم که در یکی از کنسرت‌ها از حضور همایون شجریان به عنوان خواننده بهره ببرم و می‌توانم بگویم این پروژه یکی از خاطره‌انگیزترین و فوق‌العاده‌ترین پروژه‌هایی بود که به معنای واقعی کلمه در تک‌تک ثانیه‌هایش از حضور همایون شجریان و دیگر دوستانم لذت بردم. همایون شجریان و محمد معتمدی دو خواننده‌ای هستند که من تجربه کار با هر دوی این هنرمندان را داشته‌ام و می‌توانم بگویم این دو هنرمند از بهترین هم‌نسلان من در عرصه آواز هستند که هم رفتار و اخلاق نیکویی و هم در عرصه آواز، تکنیکی بالا و مثال‌زدنی دارند.

هرجا حضور داشتم از همایون شجریان به عنوان هنرمندی یاد کرده‌ام که می‌توان از وجود او در هر پروژه‌ای لذت برد. او در عرصه‌ی خوانندگی آن‌قدر از نحوه اجرایش مطمئن است که باعث مي‌شود خیال یک رهبر ارکستر کاملاً راحت باشد و با فراغ بال كار خود را انجام دهد.

یادم می آید زمانی که در هنرستان موسیقی تحصیل می‌کردیم من، همایون و تعدادی دیگر از دوستانی که هم‌اکنون نیز افتخار دوستی با آنها را دارم، تا میدان ولیعصر تهران تقریباً هم‌مسیر بودیم و وقتی داخل اتوبوس می‌نشستیم، این همایون شجریان بود که با شخصیت منحصر‌به‌فرد خود از همه ما آرام‌تر بود و همیشه مانند شاگردی مودب در کنار ما حضور صمیمانه و گرمی داشت. ما هم که در آن روزها شیطنت‌های خاص روزهای نوجوانی را داشتیم، از روی تعمد همایون را با عنوان «آقای شجریان» آن هم با صدای بلند خطاب می‌کردیم که ایجاد این فضا و شهرتی که استاد محمدرضا شجریان دارند، باعث می‌شد نگاه همه مردم به سمت همایون کشیده شود و او هم که نوجوانی خجالتی بود، از روی شرم نمی‌دانست چه کند و همیشه می‌خواست این کار را نکنیم و ما تکرار می‌کردیم!

به هر حال همایون از دوستان ویژه من است که خیلی او را دوست دارم و امیدوارم همیشه شاد و سربلند باشد. او هنرمندی شریف و دارای تکنیکی منحصر‌به‌فرد است که به نوبه خودم سالروز تولدش را تبریک می‌گویم و باز هم امیدوارم همواره در همه عرصه‌های زندگی خود موفق و پیروز باشد.
     
  سينا جهان‌آبادي - آهنگساز و نوازنده كمانچه و ويلن

من از كلاس دوم دبستان در منطقه تهران‌پارس با همايون هم‌كلاس بودم. همان موقع با هم آشنا شديم و دوستی‌ای شکل گرفت که همچنان ادامه دارد. البته آن سالِ تحصيلي كه تمام شد، مکان خانه‌ی ما تغيير كرد و به مدرسه‌اي در شهرك غرب رفتم. بنابراين چند سالي بين‌مان فاصله افتاد. در دوره راهنمايي، خانواده استاد شجريان به نزديكي خانه‌ی ما نقل‌مكان كردند و بنابراين باز هم با همايون هم‌كلاس شدم. در دوره هنرستان هم خيلي اتفاقي با هم هم‌كلاس شديم و زير نظر شادروان «كامران داروغه» نوازندگي كمانچه را مشق مي‌كرديم. خاطرم هست خود استاد شجريان هم روي ساز كمانچه تأكيد فراواني داشتند و معتقد بودند بايد به اين ساز بها داد. وقتي وارد هنرستان شديم، ساز نداشتيم. خود استاد شجريان من و همايون را نزد استاد اميرعطايي بردند و دو عدد كمانچه برايمان سفارش دادند. آن كمانچه هميشه براي من جايگاه وي‍ژه‌اي دارد.

فعاليت مشترك من و همايون از «نسيم وصل» با آهنگسازي آقاي ضرابيان آغاز شد. علاوه بر نوازندگي ويولون و كمانچه در آن تجربه، تنظيم برخي از قطعات براي اركستر هم به عهده من بود. «با ستاره‌ها» و «ناشكيبا» هم از جمله كارهاي مشترك ديگر من و همايون بودند. بعد از آن هم در اركستر «سيمرغ» كه شامل اجراي قطعات ساخته شده توسط آقاي حميد متبسم بود، به عنوان كنسرت مايستر با آن مجموعه همكاري داشتم.

در هر حال از عمر رفاقت ما سي و چند سال مي‌گذرد و بيست و چند سال از شبانه‌روز ما با يكديگر و در ارتباط با هم مي‌گذشت. من هميشه از محبت و رفاقت همايون سخن گفته‌ام. از نظر من استعداد همايون شجريان در زمينه خوانندگي و نوازندگي فوق‌العاده است. پسر استاد «محمدرضا شجريان» بودن در معرفي همايون تأثير به‌سزايي داشت اما بايد بپذيريم صدا و استعداد خود او هم فوق‌العاده است. بنابراين مي‌شود گفت همايون توانسته با استعداد و توانايي كه داشته از نام شجريان استفاده مناسبي كند و جاي خودش را به خوبي در دل مردم باز كند.

او امروز يك خواننده شاخص است و شنوندگان فراواني را متوجه صداي خويش كرده. به عنوان يك دوست قديمي تولد همايون شجريان را به او، خانواده و دوستدارانش تبريك عرض مي‌كنم. مي‌خواهم آرزو كنم مثل هميشه پله‌هاي ترقي را يكي‌يكي طي كند و هر روز بيش از ديروز موفق باشد. آرزو مي‌كنم با ديده جسم و جان هر روز از پس روزهايي كه مي‌گذرد، شاهد كارهاي زيبايش باشم.

     
  پویا سرایی - آهنگساز و نوازنده سنتور

همایون شجریان بی‌شک یکی از بهترین خواننده‌های ایران است . بیش از هرچیز بسیار هوشمند است؛ به تعبیر خودش دورِ ذهن‌اش تُند است و این ودیعه ، که به تعبیر خودش از سوی خانواده‌ی مادری‌اش است  ، یکی از مهمترین دلایل توفیقِ اوست.

دانشِ قابلِ قبول او از موسیقیِ آوازی ، که همواره مرهونِ دانشِ جامعِ پدرشان، استاد محمدرضا شجریان است، دیگر خصوصیتِ برجسته‌ی اوست. گستره‌ی مطلوبِ صدایش به نسبت بسیاری از خوانندگان زیادتر است. تحریرهای او بسیار متنوع و فنی است؛ صداسازی‌اش صحیح و کم نقص است. جمله‌بندیِ آوازی را به خوبی می‌داند چرا که پدرش نیز صحیح‌خوانِ بی‌نظیرِ موسیقیِ دستگاهی است. پویاییِ استاد شجریان در جذب و حفظِ دانشِ موسیقاییِ قدما چیزی است که بارها توسطِ اساتیدِ نسل معاصر و گذشته به آن اشاره شده است و همایون از بختِ همایونِ خود، از این مرجع بهره گرفته است. بهترینِ مصداق برای این مدعا، سکانسِ دیدارِ شمس و مولانا در اپرای مولانا است ؛ همانجایی که آمیزه‌ای کم نظیر از تنوع تحریر، دانشِ ردیفی و جمله‌بندیِ قُرص و محکمِ او در نقش شمس عرضه می‌شود.

آشناییِ کاملِ همایون به مبانیِ نظری و علمیِ موسیقی که مرهونِ تحصیل او در هنرستانِ موسیقی است، دیگر امتیازِ اوست و دستِ آخر نوازندگیِ تمبک و کمانچه و آشناییِ او با سازهایی دیگری مثل سنتور و پیانو مجموعه‌ای منحصر بفرد از او ساخته است.هوش و استعدادِ او هم در صحنه و هم در استودیو بسیار چشمگیر است؛ به خصوص سرعت و دقتِ او در استودیو.از همه‌‌ی اینها که بگذریم همایون انسانی است بسیار، گشاده‌دست، متواضع و زلال.
آرزوی همه‌ی ما رشد و بالندگیِ فرهنگ ایران است ؛ همایونِ عزیز به عنوان یکی از برجسته‌ترین متولیان این فرهنگ شناخته ‌شده و بدین جهت مسئولیتِ خطیری دارد. هنر و اخلاقِ نابِ او ، زین پس ناب‌تر و صاف‌تر نیز خواهد شد؛ نشان به نشانِ فرمایشِ حافظ علیه الرحمه که فرمود : ...شراب آنگه شود صاف ، که در شیشه بماند اربعینی.