موسیقی ما- لی‌لا رضایی: پیمان سلطانی از اجرای باله «ایرانه خانوم» در تورنتوی کانادا خبر داد و در این باره به موسیقی ما گفت: شب گذشته مصادف با ۳۰ تیرماه ۱۳۹۰ اولین اجرای این باله در این شهر اروپایی برگزار شد و ۳۱ تیرماه این باله مجددا به اجرا در می‌آید.

به گفته وی این باله هم اکنون مرحله ضبط خود را برای آلبوم شدن طی می‌کن. وی در این باره ادامه داد: «ایرانه خانم» اثر ارکسترال من است که توسط علی رهبری، رهبری شده و توسط ارکس‌تر ناسیونال اسلواکی ضبط شده است و در حال حاضر مراحل میکس و ضبط خود سازهای ایرانی و آوازهای خود در ایران را طی می‌کند.

در واقع باله اجرا شده در کانادا، بخش کوچکی از باله «ایرانه خانم» است.

به گفته رهبر ارکستر ملل کل این اثر ۱۱۰ دقیقه است که حدود ۱۵ دقیقه آن برای این باله آماده شده و قرار است به زودی کل اثر «ایرانه خانم» در ۴ شهر کانادا شامل تورنتو، مونترال ف اوتاوا و ونکوور با ارکس‌تر سمفونیک‌های آنجا اجرا شود.

 «ایرانه خانم» نگاهی نوآورانه، خلاقانه و متفاوت به موسیقی ایرانی داشته و تمام اتمسفر موسیقی ایرانی در این اثر حضور دارد. اثری که از آمیزش و ترکیب چهار ژانر گوناگون موسیقایی در تلفیقی تازه و متفاوت قصد دارد تا طرحی نو دراندازد و افق­های نویی را با الهام از بُن مایه­های موسیقی ایرانی تجربه کند. این اثر موسیقایی از سویی برخوردار از موسیقی کلاسیک به مفهوم کلیسایی و غربی آن است و از دیگر سو بر پایه­ی موسیقی دستگاهی) سنتی (ایران استوار است و در این پویه ملهم از موسیقی فولکوریک و محلی ایرانی است و در عین حال از حال و هوای موسیقی مردم پسندانه و پاپیولار نیز بهره برده است. فضای حقیقی اثر در مُد (دشتی) از متعلقات دستگاه شور است که در اثنای کار به فرا خور از آرایه­‌ها و پیرایه­‌ها و تنالیته­های آن تأثیرات آشکار و پنهانی به خود گرفته است و با لمآل همه این خصیصه­‌ها اعجاز و ترکیبی بدیع اثر را نوآورانه قلمداد می‌­کند که تا کنون بدین گستردگی صبغه و سابقه­ای در این رویه نداشته است. تمامی تلاش آهنگساز این بوده که موسیقی دارای هویت باشد، امضای آهنگساز را داشته باشد و در عین متفاوت بودن اثری پارسی باشد.

سلطانی درخصوص ویژگی‌های دیگر این باله ادامه داد: هرچند ویژگی چند صدایی و (پولی فونیک) بیشتر و اختصاصاً در موسیقی غربی حضور داشته. اما اثر مذکور می‌­کوشد تا نوعی موسیقی چند صدایی و ارکستراسیون را با هویتی ایرانی خلق و ابراز کند و چنین سعی و کوششی با رعایت مفاد و رنگ­آمیزی موسیقی ایرانی به عبارتی نوعی موسیقی چند صدایی ایرانی را نمایان می‌­سازد. بخش عمده‌ای از این چند صدایی به صورت هه ته رو فونیک انجام می‌گیرد و اثر رفته رفته به سوی آی دن تی تی هدایت می‌شود.

وی همچنین ادامه داد: ایران بزرگ همواره سرزمینی پهناور با ویژگی­های متفاوت اقلیمی بوده است و این سرزمین کهن از دیر باز تا کنون تمامیت ارضی و ملیتی خود را با روش وحدت در عین کثرت حفظ نموده و همه با هم ایران را ساخته­اند.

سلطانی در بخشی از گفته‌هایش یاد آور شد: در «ایرانه خانم» به اقتضای نام و وجه تسمیه آنکه نمایانگر مام وطن و مادرانگی است صدای تمامی قومیت­‌ها شنیده می‌­شود و به عبارتی تمامی اقوام ایرانی به اقتضای این مرز پرگهر حضوری انکار ناپذیر دارند و اتمسفر کلی اثر ضمن رعایت ملیت و رفعت غرورانگیز ایران موسیقی ذهن آشنای بومی و اقلیمی و قومی ایران را با برداشت­های غیر مستقیم و ذهن آشنا در استمرار خاطرات فرهنگی ایران بزرگ تداعی می‌­کند و بر شکوه این کشور سرافراز می‌­افزاید بی‌آنکه به مصادیق و نمونه­های آشکار و آشنا پرداخته شود. اثر در کلیت روح ایرانی را تداعی می‌­نماید و آن را از سایر موسیقی ملل متمایز می‌­سازد.

وی با اشاره به اینکه این اثر موسیقایی به عبارتی روند و پروسه تحولات و تطورات تاریخی و فراز و نشیب­های این مرز و بوم را به استناد بزنگاه­های تاریخی نیز مطمح نظر داشته، گفت: «ایرانه خانم» روایتگر حوادث و خاطرات و مخاطرات تاریخی بسیار است. به همین دلیل و به همین اعتبار اثر در اثنای کارگاه روح تراژیک به خود گرفته و‌گاه رنگ حماسه و افتخار را تجربه کرده و گاهی به خصلت­های رمانتیک و تغزلی پهلو می‌­زند و سرانجام درپاره­ای از ابعاد آفرینش­های دراماتیکی را در گستره­ی خود به منصه­ی ظهور می‌­رساند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطر نشان کرد: این تطبیق و تطابق در موسیقی الزاماً در انتخاب شعر و ادبیات نیز قصد تجربه­های متفاوت دارد به همین منظر به سوی شعری متفاوت رفته و زبان شاعرانه­ای دیگر گون را به خدمت گرفته است.

عشق به ایران و سرزمین مادری تم محوری کلیت اثر است و در جای جای آن این مهرورزی و شیفتگی به صراحت رخ می‌­نمایاند. منظومه­ای عاشقانه و عشقی شریف به این سرزمین نجیب و اصیل و مردمانی فرهیخته که همچنان نام ایران در واژه‌شناسی به معنای سرزمین نجیب زادگان اصیل است.

 «ایرانه خانم» برای ارکس‌تر سمفونیک، هارپ، سازهای ملی و آواز نگاشته و به تصنیف درآمده است و به دلیل همین تکثر و تفاوت سازهای ایرانی و آوازهای متفاوت و خوانندگان گوناگونی را به نماد صداهای متفاوت همه­ی ملت ایران است به گوش می‌­رساند و کاملا امضای شخصی پیمان سلطانی را در برگرفته است.

در این اثر ۷ تا ۱۲ خواننده می‌­توانند ارکس‌تر را ارتقاء داده و هرکدام رنگ و جلوه­ای فاخر به موسیقی ببخشد. کلیت اثر دوازده بخشی است که با توجه به آنکه قسمت ۱۱ و ۱۲ آن به شکل دوتایی تصنیف شده ولی در یک ترکیب گنجانده شود سیزده بخش را شامل می‌­شود و در حدود ۱۱۰ دقیقه به اجرا در می‌­آید.

لازم به توضیح است که نگاشته­ی موسیقایی کار نخستین اثر ایرانی است که در بازارهای جهانی و بین المللی به نام ایران منتشر می‌­شود و ثبت آن در مرکز اسنادlegal deposit نگهداری و به مدت ۵۰ سال سپرده قانونی شده است و با دریافت کپی رایت جهانی در کانادا چاپ شده و صاحب حقوق مادی و معنوی است. ایرانه خانم به رهبری آقای علی رهبری توسط ارکس‌تر ناسیونال چک و اسلواکی در استودیو رادیو براتیسلاوا ضبط گردیده است. اثر فوق در پاییز و زمستان سال جاری آماده انتشار خواهد بود.

سلطانی در پایان اظهار داشت: به لحاظ هارمونی و ارکستراسیون، این اثر شبیه هیچ اثر منتشر شده تا کنون نیست.

گفتنی است این اثر به کارگردانی باله نیما نیکاتن که در سوئد زندگی می‌کند، به صئرت دو سی دی در ایارن و خارج از ایران منتشر خواهد شد که اثر منتشر شده در ایران با اثر خارجی آن متفاوت است.