اثر آهنگساز 16 ساله چگونه در پراگ ضبط شد؟
علی رهبری: حمایت از استعدادهایی مثل پوریا خادم در همه کشورها باید در اولویت باشد
موسیقی ما - چندی پیش خبر رسید که علی رهبری (رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران) پروژهای را با عنوان «تختی» با همراهی ارکستر فیلارمونیک چک در شهر پراگ ضبط کرده است. این قطعه اثر یک آهنگساز بسیار جوان «پوریا خادم» - فرزند رسول خادم - است که تنها 16 سال سن دارد. حالا این رهبر ارکستر در گفتوگویی با خبرنگار «موسیقی ما» درباره روند این پروژه و همکاری با این آهنگساز جوان سخن گفته است. رهبری پیش از ورود به گفتوگو ترجیح میدهد، درباره بعد آهنگسازی زندگی هنریاش سخن بگوید که میتواند از هنر رهبریاش پررنگتر باشد: «از آنجا که شغل اصلی بنده با آهنگسازی شکل گرفت و پس از آن بود که با رهبری ارکستر مشهور شدم، در تمام دوران هنری زندگیام توجه خاصی به آثار آهنگسازان و به ویژه آهنگسازان ایرانی داشتهام و در موقعیتهای مختلف تا آنجایی که مبدل به مقوله پارتیبازی نمیشده، قطعات آهنگسازان ایرانی را اجرا و ضبط کردهام. به طور مثال شش سال پیش از انقلاب اسلامی وقتی به عنوان جوانترین آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی از اتریش به ایران دعوت شدم و به سمت رییس هنرستانها، ارکستر ژونس موزیکال ایران و ارکستر سمفونیک کنسرواتوار تهران منصوب شدم، شروع به ضبط و اجرای آثار آهنگسازان ایرانی مانند ملیک اصلانیان و حسین دهلوی کردم که در میانشان آهنگسازان بسیار جوانی مانند دوستان عزیزم کامبیز روشنروان، اردشیر روحانی و اسماعیل تهرانی هم بودند.»
او ادامه میدهد: «بنده برنده مسابقات جهانی رهبری ارکستر در فرانسه شدم و همین باعث شد که من را در دو بخش به عنوان مدیر هنری ارکستر سمفونیک نورنبرگ انتخاب کنند. در همان زمان اولین اقدام من دعوت از آهنگسازان برجسته ایرانی حسین دهلوی، امینالله حسین، احمد پژمان، محمدتقی مسعودیه و هوشنگ استوار به نورنبرگ بود و قطعات آنها را برای اولین بار برای بازار جهانی ضبط کردیم. این آثار هنوز به عنوان تنها آثار ایرانی در بازار جهانی در دسترس هستند. پس از آن به علت مسئولیتهای مختلفی که به عنوان مدیر هنری در کشورهای بلژیک، اسپانیا، چک و اسلوواک و کرواسی داشتم و طبق قرارداد، قطعات دهها آهنگساز این کشورها را اجرا و ضبط کردهام. هرچند که بعضیها به اشتباه فکر میکنند، برای من ساده بود که در ارکسترهایی که مدیر بودهام، قطعات ایرانی بیشتری رهبری کنم. در این دوران یعنی حدود ۳۰ سال از طرف مسئولان موسیقی در ایران هیچگونه تماسی با من گرفته نشده بود تا اینکه ۱۲ سال پیش بعد از ۳۰ سال توسط آقای ناصری به ایران دعوت شدم و در کنار سمفونی ۹ بتهوون، قطعه «نیما» اثر علیرضا مشایخی را اجرا اما پس از ۲ ماه ایران را ترک کردم و سال گذشته هم که به عنوان مدیر هنری ارکستر سمفونیک به ایران آمدم بدون سر و صدا و با کیفیت بسیار بالا قطعات ۱۲ آهنگساز ایرانی را برای عرضه به بازار بینالمللی ضبط کردم که البته در اثر بیتوجهی مسئولان هماکنون در وزارت ارشاد بایگانی شدهاند.در این بین قطعات مختلفی از ایرانیان مانند «مانی و مانا» از حسین دهلوی و «ایرانه خانم» از پیمان سلطانی را هم ضبط کردم که باید حتما اشاره کنم در ۱۴ ماهی که در ایران بودم با بیش از یکصد آهنگساز ایرانی اشنا شدم که وزارت ارشاد اصلا توجهی به آنها نداشت و صرفا روی افراد مشخص و مشهوری متمرکز بود.«
رهبری با اینکه با آهنگسازان ایرانی سابقه همکاری دارد اما هیچگاه با یک خواننده برای ساخت اثر همکاری نداشت؛ با این حال او در ضبط پروژه «تختی» محمد معتمدی را به عنوان خواننده انتخاب کرده است: «سال گذشته وقتی به کنسرت دوست و همکار بسیارعزیزم آقای حسین علیزاده در تهران دعوت شده بودم، با صدای بسیار زیبای آقای محمد معتمدی آشنا شدم و همان شب به او گفتم که دوست دارم در زمان مناسب در پروژهای از صدای ایشان استفاده کنم. این در حالی بود که در یک مناسبت ورزشی آقای «پوریا خادم» قطعهی بسیار خوب «تختی» را برایم فرستادند که برای ارکستر سمفونیک و صدای مرد ایرانی نوشته شده بود و به نظرم واقعا برای صدای آقای معتمدی خیلی مناسب بود به همین دلیل بهترین شرایط برای ضبط یک قطعه سمفونیک و صدای مرد ایرانی برای اولین بار برای من به وجود آمد. یعنی سوژه مردمی جهان پهلوان تختی، آهنگساز بسیار جوان ایرانی و صدای زیبای خواننده مرد ایرانی در کنار هم قرار گرفتند.«
او ادامه میدهد: «آقای پوریا خادم جوان بسیار با استعدادی هستند که باید حمایت شوند. خود من هم اگر در همین سن توسط استادم حسین دهلوی حمایت و تشفیق نمیشدم حتما زندگیام به راه دیگری رفته بود».
رهبری معتقد است: «یکی از وظایف مهم مسئولین و افرادی که توانایی حمایت کردن دارند، حمایت از جوانان با استعداد است. بهخصوص شناسایی افراد در سنین پایین؛ این کار را چینیها سالهاست شروع کردهاند. در دانشگاه موسیقی شهر وین هم رشتهای است بنام کورس برای بچههایی با استعداد فوق العاده. مثلا دختر من «مریم» نوازنده ابوا است که ۱۲ سال بیشتر ندارد اما به همراه یک پسر ۱۱ ساله اتریشی دیگر در آزمونی در دانشگاه موسیقی وین قبول شدند و هم اکنون در کنار دانشجویان دیگر و همان استادان بزرگ مشغول درسگیری هستند. به همین دلیل است که حمایت از استعدادها مانند «پوریا خادم» در تمام رشتهها باید در اولویت باشد. فراموش نشود که من قبل از انقلاب در سن بسیار جوان ۳ سال مدیر هنرستانهای موسیقی ملی وعالی بودم زمانی که استادان پایور، دهلوی، پورتراب، حنانه، معروفی، ظریف، اسماعیلی، ناصری، سنجری، فخرالدینی، شهنازی، ناهید و دهها استاد برجسته ایرانی دیگر در آن تدریس میکردند.«
در این پروژه تعدادی از نوارندگان ایرانی هم با علی رهبری همراه شدند که درباره آنها میگوید: «در پروژه تختی به همت و همکاری آقای "باربد بیات" توانستیم به ابتکاری دست بزنیم تا عدهای از جوانان نوازنده با مهارت خودمان از تهران به پراگ بیایند و در این پروژه در کنار ارکستر فیلهارمونیک چک همکاری کنند. امیر باورچی به عنوان دستیار کنسرتمایستر، پریسا پیرزاده دستیار ویولا، آرین قیطاسی نوازنده ابوا اول، باربد بیات نوازنده هورن اول، رضا آذرنجات نوازنده ترومپت و حمید آداب به عنوان صدابردار در این پروژه حضور دارند.«
او درباره تجربه همکاری با ارکستر فیلهارمونیک چک نیز میگوید: «سابقه همکاری من با این ارکستر بسیار طولانی است و این همان ارکستری است که بیش از ۳۰ سال پیش از دولتشان برای من تقاضای بالاترین نشان هنری (مدال طلای دوژاک) را کردند و بنده با آنها ضبطهای مختلفی دارم.»
او ادامه میدهد: «بنده برنده مسابقات جهانی رهبری ارکستر در فرانسه شدم و همین باعث شد که من را در دو بخش به عنوان مدیر هنری ارکستر سمفونیک نورنبرگ انتخاب کنند. در همان زمان اولین اقدام من دعوت از آهنگسازان برجسته ایرانی حسین دهلوی، امینالله حسین، احمد پژمان، محمدتقی مسعودیه و هوشنگ استوار به نورنبرگ بود و قطعات آنها را برای اولین بار برای بازار جهانی ضبط کردیم. این آثار هنوز به عنوان تنها آثار ایرانی در بازار جهانی در دسترس هستند. پس از آن به علت مسئولیتهای مختلفی که به عنوان مدیر هنری در کشورهای بلژیک، اسپانیا، چک و اسلوواک و کرواسی داشتم و طبق قرارداد، قطعات دهها آهنگساز این کشورها را اجرا و ضبط کردهام. هرچند که بعضیها به اشتباه فکر میکنند، برای من ساده بود که در ارکسترهایی که مدیر بودهام، قطعات ایرانی بیشتری رهبری کنم. در این دوران یعنی حدود ۳۰ سال از طرف مسئولان موسیقی در ایران هیچگونه تماسی با من گرفته نشده بود تا اینکه ۱۲ سال پیش بعد از ۳۰ سال توسط آقای ناصری به ایران دعوت شدم و در کنار سمفونی ۹ بتهوون، قطعه «نیما» اثر علیرضا مشایخی را اجرا اما پس از ۲ ماه ایران را ترک کردم و سال گذشته هم که به عنوان مدیر هنری ارکستر سمفونیک به ایران آمدم بدون سر و صدا و با کیفیت بسیار بالا قطعات ۱۲ آهنگساز ایرانی را برای عرضه به بازار بینالمللی ضبط کردم که البته در اثر بیتوجهی مسئولان هماکنون در وزارت ارشاد بایگانی شدهاند.در این بین قطعات مختلفی از ایرانیان مانند «مانی و مانا» از حسین دهلوی و «ایرانه خانم» از پیمان سلطانی را هم ضبط کردم که باید حتما اشاره کنم در ۱۴ ماهی که در ایران بودم با بیش از یکصد آهنگساز ایرانی اشنا شدم که وزارت ارشاد اصلا توجهی به آنها نداشت و صرفا روی افراد مشخص و مشهوری متمرکز بود.«
رهبری با اینکه با آهنگسازان ایرانی سابقه همکاری دارد اما هیچگاه با یک خواننده برای ساخت اثر همکاری نداشت؛ با این حال او در ضبط پروژه «تختی» محمد معتمدی را به عنوان خواننده انتخاب کرده است: «سال گذشته وقتی به کنسرت دوست و همکار بسیارعزیزم آقای حسین علیزاده در تهران دعوت شده بودم، با صدای بسیار زیبای آقای محمد معتمدی آشنا شدم و همان شب به او گفتم که دوست دارم در زمان مناسب در پروژهای از صدای ایشان استفاده کنم. این در حالی بود که در یک مناسبت ورزشی آقای «پوریا خادم» قطعهی بسیار خوب «تختی» را برایم فرستادند که برای ارکستر سمفونیک و صدای مرد ایرانی نوشته شده بود و به نظرم واقعا برای صدای آقای معتمدی خیلی مناسب بود به همین دلیل بهترین شرایط برای ضبط یک قطعه سمفونیک و صدای مرد ایرانی برای اولین بار برای من به وجود آمد. یعنی سوژه مردمی جهان پهلوان تختی، آهنگساز بسیار جوان ایرانی و صدای زیبای خواننده مرد ایرانی در کنار هم قرار گرفتند.«
او ادامه میدهد: «آقای پوریا خادم جوان بسیار با استعدادی هستند که باید حمایت شوند. خود من هم اگر در همین سن توسط استادم حسین دهلوی حمایت و تشفیق نمیشدم حتما زندگیام به راه دیگری رفته بود».
رهبری معتقد است: «یکی از وظایف مهم مسئولین و افرادی که توانایی حمایت کردن دارند، حمایت از جوانان با استعداد است. بهخصوص شناسایی افراد در سنین پایین؛ این کار را چینیها سالهاست شروع کردهاند. در دانشگاه موسیقی شهر وین هم رشتهای است بنام کورس برای بچههایی با استعداد فوق العاده. مثلا دختر من «مریم» نوازنده ابوا است که ۱۲ سال بیشتر ندارد اما به همراه یک پسر ۱۱ ساله اتریشی دیگر در آزمونی در دانشگاه موسیقی وین قبول شدند و هم اکنون در کنار دانشجویان دیگر و همان استادان بزرگ مشغول درسگیری هستند. به همین دلیل است که حمایت از استعدادها مانند «پوریا خادم» در تمام رشتهها باید در اولویت باشد. فراموش نشود که من قبل از انقلاب در سن بسیار جوان ۳ سال مدیر هنرستانهای موسیقی ملی وعالی بودم زمانی که استادان پایور، دهلوی، پورتراب، حنانه، معروفی، ظریف، اسماعیلی، ناصری، سنجری، فخرالدینی، شهنازی، ناهید و دهها استاد برجسته ایرانی دیگر در آن تدریس میکردند.«
در این پروژه تعدادی از نوارندگان ایرانی هم با علی رهبری همراه شدند که درباره آنها میگوید: «در پروژه تختی به همت و همکاری آقای "باربد بیات" توانستیم به ابتکاری دست بزنیم تا عدهای از جوانان نوازنده با مهارت خودمان از تهران به پراگ بیایند و در این پروژه در کنار ارکستر فیلهارمونیک چک همکاری کنند. امیر باورچی به عنوان دستیار کنسرتمایستر، پریسا پیرزاده دستیار ویولا، آرین قیطاسی نوازنده ابوا اول، باربد بیات نوازنده هورن اول، رضا آذرنجات نوازنده ترومپت و حمید آداب به عنوان صدابردار در این پروژه حضور دارند.«
او درباره تجربه همکاری با ارکستر فیلهارمونیک چک نیز میگوید: «سابقه همکاری من با این ارکستر بسیار طولانی است و این همان ارکستری است که بیش از ۳۰ سال پیش از دولتشان برای من تقاضای بالاترین نشان هنری (مدال طلای دوژاک) را کردند و بنده با آنها ضبطهای مختلفی دارم.»
منبع:
سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : یکشنبه 7 آذر 1395 - 13:54
دیدگاهها
چه انتخاب خوبی. صدای محمد معتمدی عالیه
افزودن یک دیدگاه جدید