موسیقی ما – مراسم نکوداشت «شیرمحمد اسپندار»، بزرگمرد موسیقی مقامی اصیل ایران، در شامگاه 18 مرداد و به میزبانی تالار «وحدت» برگزار شد. در این مراسم جمع کثیری از دوستداران موسیقی مقامی، طرفداران این استاد بی بدیل ساز «دونلی» و مقامات فرهنگی و سیاسی و امنیتی سیستان بلوچستان حضور داشتند. برگزاری این مراسم اقدامی تحسین برانگیز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیرخانه کمیسیون فرهنگی کلان شهرها و مسئولین سیستان و بلوچستان بود که در زمان حیات استاد اسپندار رخ داد. البته این برنامه در حکم اختتامیه همایش نکوداشت شیرمحمد اسپندار هم بود. همایش مذکور طی روزهای 16 و 17 مرداد و در خانه هنرمندان برگزار شده بود.

شاید بتوان بخش اول مراسم را در فضای بیرونی تالار وحدت دید. جایی که یک گروه نوازندگان سرنا و سازهای کوبه ای جنوب کشور با هماهنگی خاصی هنرنمایی می کردند. این اجرا حتی باعث شده بود که جمعی از رهگذران هم پشت نرده های تالار وحدت دقایقی را توقف کنند. در لابی مجموعه هم پوسترها و عکس هایی از شیرمحمد بزرگ به نمایش گذاشته شده بود.

پس از خوش آمدگویی مجریان برنامه، اولین بخش کنداکتور به اجرای گروه موسیقی تلفیقی «واهان» اختصاص داشت. سپس دکتر «ایرج افشار سیستانی» به عنوان اولین سخنران پشت تریبون حاضر شد و گفت:«استان سیستان و بلوچستان از روزگاران کهن، گاهواره فرهنگ و هنر پرمایه و خاستگاه اندیشه ها و مردان بزرگ از جمله استاد اسپندار بوده است. بسیاری از خاورشناسان این سرزمین نخبه پرور را مام فرهنگی و هنری ایران زمین دانسته اند. بخش بزرگی از درخشش و چکامه و دانش در این مرز و بوم سپاسگزار تلاش پیاپی مردان و بانوانی است که در این سرزمین کهن و اهورایی پرورش یافته اند. هنرهای گوناگون از جمله موسیقی از زمانی که انسان به دامداری و موسیقی روی آورد در منطقه سیستان و بلوچستان پدید آمده است و شریک زندگی مردم ایران بوده است. ترانه، موسیقی و زندگی مردم سیستان و بلوچستان پیوند جاودانه و همیشگی دارد.»

بزرگداشت از این چهره ها، بزرگداشت فرهنگ و هنر ملت است. استاد شیرمحمد اسپندار نوازنده برجسته و سرشناس سیستان و بلوچستان و ایران در سال 1310 در روستای «بمپور» و در خانواده تنگدست مسلمان بلوچ چشم به جهان گشود. در نوجوانی به منظور پیدا کردن کار به پاکستان رفت و در ایالت «سند» اسکان یافت و به کارگری پرداخت. در همان جا با استاد «جمال شاه» دونلی نواز سند آشنا شد و نزد او نواختن این ساز را آموخت. وی برای نواختن علاوه بر دونلی از تک نی هم بهره گیری می کند. استاد اسپندار در پیمایش زمان در انجام کار، فن و هنر دونلی نوازی چیره دست شد.» سپس کلیپی از شیرمحمد اسپندار پخش شد که او در آن به حضورش در کشورهای کلمبیا، پاناما، اکوادور، هلند و مالزی و... اشاره می کرد.

در ادامه مهندس «اوسط هاشمی» استاندار سیستان و بلوچستان در جایگاه حاضر شد و گفت:«امروز روزی ماندگار و ثبت شده در تقویم ملی و تقویم سیستان و بلوچستان است. حضور بزرگان معزز و گرامی احترام و تکریمی به بزرگمردی در خطه سیستان و بلوچستان است که در عرصه هنر و فرهنگ نقش به سزایی داشته است. او دو نی خود را به تریبون بلندی برای شناساندن استان تبدیل کرده است. این نی را به زیبایی به صدا در آورد تا تریبونی برای فرهنگ متنوع آن استان و فرهنگ کثیر مردمان ایران و نه صرفا سیستان و بلوچستان باشد زیرا سیستان هم پاره تن ایران بزرگ است. امروز می توانم بگویم از این حضور و ظرفیت می توانید برای غبارزدایی از چهره فرهنگ و مردمان استان بهره گیریم. نباید بگذاریم که بر این استان القائات نادرست پیشی گیرد. منطبق با شأن و شأنیت مردمان استان برابر وسعت نگاه استاد فرهیخته جناب اسپندار ایفای نقش کنیم.»

وی در ادامه تصریح کرد:«این هنر و جوشش استاد را به جغرافیای خود محدود کرده ایم و او ره خارج را برای شناساندن استان و فرهنگ خود در سرلوحه و برنامه خود جای داده است. نگذاریم نگاه ما به نیروهای کارساز و نقش آفرین، به خصوص آنهایی که با مردمان همدردی می نمایند و با نی خویش آنی را که در درون انسانها انباشت یافته است را آشکار می سازند، به جغرافیای ما محدود گردد. ما اولین وظیفه خود می دانیم که خانه استاد را به موزه ماندگار تبدیل کنیم و نگذاریم که این نی و نوا حکایت از داستانها دارد به خاموشی بگراید.»

دکتر «محمود زهی»، محقق زبان و ادبیات بلوچ، سخنران بعدی برنامه بود که در بخشی از صحبت های خود خاطرنشان کرد:«جناب آقای اسپندار حرف و حدیث های زیادی دارد که با نواختن نی آن حرف ها را به ما می گوید. متاسفانه هنر موسیقی در میان تمامی هنرها بسیار مظلوم شناخته شده است، البته محدودیت موسیقی به دست هنرمند نیست و لازم است که عالمان والای دین در این میاین اول محدودیت ها را مشخص کند تا هنرمندان با در نظر گرفتن این موضوع محدوده این محدودیت را بشناسند.»

«عادل مزاری» دبیر برگزاری این همایش و نکوداشت هم گفت:«امروز تجلیل از اسپندار بهانه ای  برای معرفی فرهنگ غنی سیستان و بلوچستان است. ما می خواهیم بگوییم که فقط عبدالمالک نداریم و امثال اسپندار را زیاد داریم. ما به تمام شبکه های سیما خبر دادیم و به روسای سازمان دعوتنامه ارسال کردیم تا روی جلوه های مثبت استان ما هم کار کنند. تجلیل از اسپندار به این جهت ارزشمند است که سایر هنرمندان هم تشویق شوند. هنرمندانی که در محجوریت هستند باید تشویق شوند و به عرصه بیایند. این برای ما با ارزش است که در حیات اسپندار از او تجلیل کردیم و شما نمی دانید که او طی دو روز گذشته که در خانه هنرمندان برنامه داشتیم چقدر خوشحال و با روحیه بود.»

پس از اجراهای گروه های موسیقی محلی، نوبت به اهدای هدایا و تقدیرنامه های استاد اسپندار رسید. لوح تقدیر نفیس معاونت هنری ارشاد و این همایش تقدیم استاد اسپندار شد و مسئولین و مقامات حاضر در جلسه هدایای نقدی و غیرنقدی خود از جمله یک قطعه زمین در ایرانشهر را به ایشان اهدا کردند. همچنین از کتاب «جشن نامه» و آلبوم موسیقی «موسیقی پژوهان» سیستانی هم توسط دکتر مرادخانی و مهندس اوسط هاشمی رونمایی شد.این بخش مراسم بیشتر شبیه گلریزان بود تا مراسمی که در شان یک پیشکسوت موسیقی باشد.

دکتر مرادخانی در بخشی از سخنرانی خود پیرامون جایگاه استاد اسپندار گفت:« طی این سالها با استاد شیر محمد اسپندار در کشورهای اروپایی و آمریکای لاتین همراه بودیم و مخاطبان کشورهای مختلف به خوبی با او و موسیقی اش ارتباط برقرار می کردند. از نظر من شیر محمد اسپندار عارف اجرای روی صحنه است به طوری که مخاطبان در طول اجرایش علاوه به نواختن به طرز نشستن او هم توجه می کنند و من خوب یاد می آید که در اجرای دانشگاه پرو و قتی در کنار «حاج قربان» و دیگر استادان موسیقی نواحی کردستان به اجرای برنامه مشغول شدچه سکوتی سالن اجرا را دربرگرفته بود و این نشان اجرای درخشان وی بود که این چنین مورد توجه قرار گرفته و خیال ما را راحت کرد.»

شعرخوانی و حضور سایر گروه های موسیقی سیستان و بلوچستان که خود را از نقاط دور و نزدیک این استان به پایتخت رسانده بودند ادامه دهنده برنامه بود. سرانجام انتظار مخاطبانی که از برنامه ریزی ضعیف و کنداکتور طویل این مراسم 4 ساعته گلایه به پایان رسید و استاد اسپندار برای اجرا روی صحنه حاضر شد. البته پیش از اجرای ایشان یکی از گروه های موسیقی برنامه پرشوری را اجرا کردند که با حرکات آیینی همراه بود. سپس استاد اسپندار بر جایگاه اختصاصی که در جلوی استیج تعبیه شده بود جلوس کرد و به اجرای برنامه پرداخت. برنامه ای که خستگی را از تن و جان مخاطبان به در کرد و سفری به عمق خاطرات و تاریخ کشورشان داشتند. اشک های شیرمحمد اسپندار در حین دونلی نوازی هم حس و حال عاشقانه سالن را دوچندان کرد.

«علی مرادخانی» (معاونت هنری وزارت ارشاد)، «اوسط هاشمی» (استاندار سیستان و بلوچستان)، «جمشیدیان» (معاونت سیاسی و اجتماعی استانداری)، «میرشکار» (معاونت امنیتی استانداری)، حجت الاسلام و والمسلمین دانشی (مدیرکل ارشاد سیستان و بلوچستان)، «مبارکی» (مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار)، «حسینی» (نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی)، «داوودی» (فرماندار ایرانشهر)، «امینی» (شهردار ایرانشهر)، «اربابی» (نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی)، «ریگی» (نماینده مردم خاش) و «میرمراد زهی» (نماینده مردم سراوان) از جمله چهره و مسئولان حاضر در این برنامه بودند. همچنین مولوی «موسی زاده» به نمایندگی از مولوی «عبدالحمید» در مراسم حضور داشت.