موسیقی ملی ما مبتنی بر اصول آهنگسازی است منتها موضوع و دستمایه اولیه ارکستر برگرفته از فرهنگ ملی کشورمان است . در واقع نوعی از آثار که مبین هویت ملی است انتخاب و ارائه می‌شود، به همین دلیل ارکسترملی بدون داشتن تعصب روی یک ملودی خاص و همچنین سازهای ایرانی مثل کمانچه، سنتور و ... از آن نوع قطعاتی را که روح وهویت موسیقی ایرانی بر مجموع آن حاکم است بهره می‌برد و این ارکستر با استفاده از تکنیک‌های جهانی در حوزه موسیقی و نوازندگی، نوعی از موسیقی ایرانی و وطنی را اجرا می‌کند.

عمده فعالیت‌های من به حوزه نوازندگی، آهنگسازی و رهبری در ارکستر برمی‌گردد؛ زمانی که روح‌ا... خالقی سکان هدایت ارکستر گلها در سال 1338 را برعهده گرفت من به عنوان یکی از نوازنده‌ها در ارکستر ملی حضور داشتم و گمان می‌کنم حضور در ارکستر بزرگ‌ترین بخش از فعالیت‌های مرا شکل داد.

در دوران تجدد کارشناسانی تحصیلکرده در عرصه موسیقی به ایران آمدند و جسته و گریخته یک دوره موسیقی را به صورت علمی در مدرسه دارالفنون تدریس کردند و رفته‌رفته موسیقی به شکل گروه‌نوازی به وجود آمد و در نتیجه موسیقی نظام از آن حالت در آمد و رفته رفته موسیقی با سازهای اروپایی وارد شد و سیر حرکت موسیقی رو به جلو رفت تا که علینقی وزیری تحصیلاتش را در اروپا به پایان رساند و حدود سال 1302 در مدرسه عالی موسیقی ارکستری تشکیل می‌دهد که هم سازهای خارجی در آن بوده و هم سازهای ایرانی. در واقع می‌توان از این ارکستر به عنوان ارکستر پایه و نخستین ارکستر ملی در ایران یاد کرد.

زمانی که روح‌ا... خالقی رئیس انجمن موسیقی بود ارکستری را به همین نام تشکیل داد که موسیقیدان‌هایی مانند ابوالحسن‌خان صبا، عبدالعلی وزیری و بنان در آن حضور داشتند. او در سال 1328 هنرستان موسیقی ملی را تشکیل می‌دهد و از همان نوازنده‌هایی که در ارکستر وجود داشتند برای کادر تدریس در هنرستان استفاده می‌کند و بعد از آن در سال 1338 ارکستر گلها شکل می‌گیرد.

البته قبل از آن اساتیدی چون صبا، تجویدی و مرتضی محجوبی، ارکستر کوچک گلها را تشکیل داده بودند اما با حضور خالقی ارکستر نظم و نظام دیگری به خود گرفت که یکی از بهترین دوره‌های عمر ارکستر، همین دوران بوده است. در ادامه کارهای خالقی در رادیو، سه ارکستر گلها، باربد و نکیسا، ادغام و ارکستربزرگ رادیو و تلویزیون تشکیل شد تا اینکه رهبری این ارکستر در سال 1350 به زنده یاد فریدون ناصری و یک سال بعد به شادروان مرتضی حنانه و در سال 1352به من به عنوان رهبرارکستر واگذار شد که در سال 1358 به دلیل عدم وجود شرایط مناسب رهبری را ارکستر را کنار گذاشتم.

سال 1377آقای خاتمی رئیس‌جمهور وقت از آقای مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست که بار دیگر ارکستر موسیقی ملی تشکیل شود که آقای وزیر طی نامه‌ای از من دعوت به همکاری کرد. در واقع موسس این ارکستر در سال 1377 من بودم و از آن تاریخ به بعد ارکستر موسیقی ملی در ادامه راه‌هایی که گذشتگان رفته بودند، فعالیت خود را در همان راستا ادامه داد.

موسيقي ملي ايران، مجـموعه‌اي است از نواهـا و آهـنگ‌هايي که در طول قـرن‌ها، در اين سرزمين به وجود آمده و پـا به پاي ساير مظاهـر زندگي مردم ايران تحول وتکامل يافتـه و بازتابي از خصوصيات اخلاقي، وقايع سياسي، اجـتماعـي و جـغـرافـيايي ملتي است که تاريخـش به زمان‌هاي بسيار دور می‌رسد. ظرافت و حالت تعـمق ويـژه موسيقي ايراني انسان را به تـفـکر و تعـقل و رسيدن به جـهـاني غـيرمادي رهـنمون می‌سازد. يکي از منابع ذي‌قـيمت موسيقي هـر کشور آهـنگ‌ها و نغـمات و ترانه‌هایی است که در نقاط مختـلف آن مملکـت، خاصه در دهـات، قصبات دور از شهـر به وسيله مردم بومي و روستايي خوانده می‌شود و چون اين نوع موسيقي کـمتـر تحـت تاثـير افـکار مردم شهـرنـشـين واقع شده، طبـيعي‌تر و به موسيقي حقيقي و اصيل و قديمي آن کشور نزديک‌تر است. جمع‌آوري آنهـا عـلاوه بر اينکـه باعـث حـفـظ و نگـهـداري آنهـاست، کمکي هـم به تحـقـيق درباره مخـتصات آن مـمـلکـت می‌کـند و چـگـونگي و کـيفـيت آن را معـلوم می‌کند. چـون در ايران اقوام مخـتلفي ساکنند که از نظر فرهـنگ و قـومي تـفاوت‌هاي بـسياري با يکـديگـر دارند، بنابراين موسيقي فولکلوريک ايران داراي خصوصيات بسيار متـنوعي از نظر طرز بـيان و لحـن موسيقي است. مثـلا موسيقي آذربايجـاني، گـيلاني، خراساني، بـخـتـياري، کردي، شـيرازي و بلوچي نـه‌تـنـها ملودي‌ها، که در گـويش نـيز با يکديگر بـسيار متـفاوتند.

*آهنگساز و رهبر ارکستر موسیقی ملی ایران