
به یاد محمد جهان آرا؛
نغمه غمگینی که شادیآفرین است
موسیقی ما - سرود «ممد نبودی ببینی» یکی از ماندگارترین نغمههای حماسی است که برخلاف شعر حزنانگیزی که دارد همواره شور و شادی به خاطر میآورد.
سرداران بسیاری در دوران جنگ حضور داشتند و حماسهآفرینیهای بسیاری به وجود آوردند. در این میان یاد و خاطره شهید محمدعلی جهانآرا سردار خرمشهری، به واسطه سرود ماندگار «ممد نبودی» دلنشین و خاطرهانگیز است.
جهانآرا پس از سقوط خرمشهر به سپاه اهواز منتقل میشود و در عملیات شکستن محاصره آبادان نقش فعالی ایفا میکند. وی به همراه همرزماناش در مقابل هجوم دشمن ایستادگی میکند تا اینکه هشت ماه پیش از آزادی غرورآفرین زادگاهش، ۷ مهر ۱۳۶۰ در سانحه سقوط هواپیمای C۱۳۰ اهواز – تهران در منطقه کهریزک به شهادت میرسد.
پس از این حادثه دلخراش یاران جهانآرا به پایمردیهایشان ادامه میدهند تا اینکه سوم خردادماه خرمشهر را آزاد کردند. جواد عزیزی از همرزمان شهید جهانآرا به دلیل علاقه بسیاری که به فرماندهاش داشت، تصمیم میگیرد نوحهای برای یادبود فرمانده دلاورش بسراید. «ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته/ خون یارانت پر ثمر گشته.» این شعر در راه خرمشهر به تهران به تکامل میرسد. چندی بعد این نوحه به حسین فخری از مداحان جنوبی و عضو سپاه جنوب داده میشود که برای نخستین بار خوانده میشود. سپس غلامعلی کویتیپور این نوحه را در تلویزیون میخواند و برای همیشه ماندگار میشود.
علاوه بر شرایط محیطی و اجتماعی حاکم بر زمانی که این نوحه یا سرود پخش شد، جنبههای موسیقایی این سرود نیز بر ماندگاریاش تاثیر گذاشت. ساختار فواصل این سرود در موسیقی ایرانی جالب و کمنظیر است. اینگونه آهنگها، نغمات دودانگی هستند زیرا چارچوب آنها در گستره دو دانگ موسیقایی گنجانده میشود. این در حالی است که بسیاری نغمات و گوشههای موسیقی ایرانی در محدوده یک دانگ یعنی چهار یا پنج نت نواخته میشوند.
البته اصل ملودی «ممد نبودی» متعلق به یک نوحه بوشهری است. بوشهریها و علاقهمندان موسیقی بوشهر این نوحه معروف را بارها با صدای زندهیاد جهانبخش کردیزاده (بخشو) شنیدهاند.
کردیزاده نوحه «لیلا بگفتاای شه لب تشنهکامان» را با همان ملودی در فیلم مستند «اربعین» ساخته ناصر تقوایی اجرا کرده است.
z
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
آه و واویــــلا... کو جهان آرا
نور دو چشمانتر ما
سرداران بسیاری در دوران جنگ حضور داشتند و حماسهآفرینیهای بسیاری به وجود آوردند. در این میان یاد و خاطره شهید محمدعلی جهانآرا سردار خرمشهری، به واسطه سرود ماندگار «ممد نبودی» دلنشین و خاطرهانگیز است.
جهانآرا پس از سقوط خرمشهر به سپاه اهواز منتقل میشود و در عملیات شکستن محاصره آبادان نقش فعالی ایفا میکند. وی به همراه همرزماناش در مقابل هجوم دشمن ایستادگی میکند تا اینکه هشت ماه پیش از آزادی غرورآفرین زادگاهش، ۷ مهر ۱۳۶۰ در سانحه سقوط هواپیمای C۱۳۰ اهواز – تهران در منطقه کهریزک به شهادت میرسد.
پس از این حادثه دلخراش یاران جهانآرا به پایمردیهایشان ادامه میدهند تا اینکه سوم خردادماه خرمشهر را آزاد کردند. جواد عزیزی از همرزمان شهید جهانآرا به دلیل علاقه بسیاری که به فرماندهاش داشت، تصمیم میگیرد نوحهای برای یادبود فرمانده دلاورش بسراید. «ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته/ خون یارانت پر ثمر گشته.» این شعر در راه خرمشهر به تهران به تکامل میرسد. چندی بعد این نوحه به حسین فخری از مداحان جنوبی و عضو سپاه جنوب داده میشود که برای نخستین بار خوانده میشود. سپس غلامعلی کویتیپور این نوحه را در تلویزیون میخواند و برای همیشه ماندگار میشود.
علاوه بر شرایط محیطی و اجتماعی حاکم بر زمانی که این نوحه یا سرود پخش شد، جنبههای موسیقایی این سرود نیز بر ماندگاریاش تاثیر گذاشت. ساختار فواصل این سرود در موسیقی ایرانی جالب و کمنظیر است. اینگونه آهنگها، نغمات دودانگی هستند زیرا چارچوب آنها در گستره دو دانگ موسیقایی گنجانده میشود. این در حالی است که بسیاری نغمات و گوشههای موسیقی ایرانی در محدوده یک دانگ یعنی چهار یا پنج نت نواخته میشوند.
البته اصل ملودی «ممد نبودی» متعلق به یک نوحه بوشهری است. بوشهریها و علاقهمندان موسیقی بوشهر این نوحه معروف را بارها با صدای زندهیاد جهانبخش کردیزاده (بخشو) شنیدهاند.
کردیزاده نوحه «لیلا بگفتاای شه لب تشنهکامان» را با همان ملودی در فیلم مستند «اربعین» ساخته ناصر تقوایی اجرا کرده است.
z
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته
خون یارا نت پر ثمر گشته
آه و واویــــلا... کو جهان آرا
نور دو چشمانتر ما
منبع:
برنا
تاریخ انتشار : سه شنبه 3 خرداد 1390 - 00:00
دیدگاهها
پس کجاس اهنگ
هنوزم رویه دیواراش نشونه گوله ها پیداست,
هنوز تو کوچه هاش عطر تن فرمانده جان آراست
علاوه بر ممد نبودی ببینی اهنگ بی نظیر نخل های بی سر از محسن چاوشی عزیز هم جاودانه خواهد شد . موزیک مای عزیز کاش مثه سایت موزیک ایرانیان و سایت های دیگه مصاحبه محسن چاوشی در مورد خرمشهر میذاشتید تو سایت به مناسبت امروز اگر اشکال نداشته باشه لینکشو میذارم اینجا که بی ربط به این مطلب هم نیست :
http://www.mchavoshifans.ir/filedownload/etefaghenu144/larg2.jpg
http://www.mchavoshifans.ir/filedownload/etefaghenu144/larg3.jpg
محسن چــــاوشی : هنـــوزم شهر من زیبـــاست ولی مثه من افسردست
وقتی هر بار آنجا می روم و دستم خالی است خجالت می کشم.احساس می کنم یک مسئولیتی روی دوش من است که بالاخره یک روز انجام می دهم.جنگ خیلی برای ما خرمشهری ها داستان درست کرد. بعد از جنگ هم رفتم اما خانه ای نبود.یک زمین صاف و خراب بود.رفتم و دیدم هیچی نیست.فقط یک زمین صاف بود.خیلی دوست دارم برگردم اما شرایط واقعا سخت است.مردم حتی آب خوردن دست و حسابی را هم ندارند.آن روز ها دلمان به چیز های خیلی ساده خوش بود که اصلا تصورش را هم نمی توانی بکنی ...
و یادداشتی زیبا درمورد فرمانده شهید جهان را و اهنگ نخل های بی سر :
این مطلب هم امروز در روزنامه تماشا به چاپ رسیده است
http://www.img4up.com/up2/45736283731146361238.jpg
کیفیت بهتر
http://up.iranblog.com/images/r3ob9uabsygi2tg2em.pdf
هنوزم شهر من زیباست ولی مثل من افسردست
هنوزم بوی خون میده هنوزم مهجور و سرخوردست
هنوزم بوی خون میده هنوز بوی جنون میده
با سرخیش راه دریا رو به ماهی ها نشون میده
هنوزم روی دیواراش نشون گوله ها پیداست
هنوز تو کوچه هاش عطر تن فرمانده جان آراست
هنوز آواز میخونن تموم مردای بندر
واسه زخم های بی مرحم برای نخل های بی سر
با اینکه دورم از شهرم با اینکه آخر خطم
با اینکه شهر ویرونست هنوزم عاشق شطم
خدایا من با این مردم با این احساس همدردم
نذار با دستای خالی به خرمشهر برگردم
با اینکه دورم از شهرم با اینکه آخر خطم
با اینکه شهر ویرونست هنوزم عاشق شطم
خدایا من با این مردم با این احساس همدردم
نذار با دستای خالی به خرمشهر برگردم
موضوع اینه که خواننده کویتی پور نیست !!!
خواننده اصلی مسعود کرامتی ست!!!
سعی کنید اطلاعات صحیح ارائه بدید... .
sheresh ghamgine bad hese shooro shadi mide? baba shomaa hes haaye mokhtalef ro ham nemishnasid rajebe music minevisid bad. mishe lotfan az vizhegi haye digeye moosighiaiish begid be joz too yek octave boodanesh?
سلام
آقای کویتی پور ابتدا به صورت سینه زنی خوندش ، بعداً آقای مسعود کرامتی با آهنگ اجراش کرد.
دو سه سال پیش هم آقای کویتی پور خودش با آهنگ خوندش.
این شعر رو ابتدای امر هم حاج حسین فخری خوند. بر گرفته از سبک حاج بخشو
افزودن یک دیدگاه جدید