حسام الدين سراج گفت: مذهب و دين حافظ و نگهبان موسيقي اصيل ما بوده و هست به طوري كه بسياري از علما علم موسيقي مي‌دانستند.
حسام‌الدين سراج  در خصوص حفظ موسيقي سنتي توسط موسيقي مذهبي اظهار داشت: مذهب ما ظاهرا با موسيقي مخالف است اما باطنا حافظ موسيقي بوده و هست در واقع بسياري از علماي قديمي ما علم موسيقي مي‌دانستند ولي ابراز نمي‌كردند كه البته اين علما هنوز هم هستند.
وي ادامه داد: اين دعواي ساختگي ميان موسيقي و مذهب كاملا مجازي است و به قولي مذهب و دين حافظ و نگهبان موسيقي هم بوده است.
اين خواننده در خصوص كمرنگ شدن پيوند الحان موسيقي آوازي و موسيقي مذهبي گفت:به دليل عدم برنامه‌ريزي نامناسب رسانه، جامعه ما از موسيقي پاپ غربي تقليد مي‌كند در واقع رسانه شناخت مناسبي به جوانان و نوجوانان نمي‌دهد و وقتي اين قشر با عدم شناخت شروع به كار كردن مي‌كنند آرام آرام بر اساس همان ملودي‌ها، ساختار ذهني‌شان شكل مي‌گيرد.
وي با اشاره به آموزش مداحان در گذشته گفت: قدما و انسانهاي فهيمي كه نسل قبل ما بودند تنها به يك نوع از موسيقي و به همان داشته‌هاي ذهني خودشان اكتفا نمي‌كردند.
به عنوان مثال آيت‌الله غروي هم شاعر و هم مديحه سراي اهل بيت بود و هم نسبت به موسيقي شناخت داشت به طوري كه شعر معروف «بيا به بزم حسيني و بشنو از عشاق// به گوش هوش نواي حجاز و شور و عراق» از سرودهاي اوست.
اين خواننده ادامه داد:متاسفانه برخي از مداحان جوان ملودي‌هاي قديمي را نمي‌شناسند و انتخاب شعرشان كامل و مناسب نيست در حالي كه انتخاب شعر درست، مناسب خواني، ملودي و اجراي درست از جمله مواردي است كه در آواز سنتي طرح و باعث شكل‌گيري آثار ماندگار مي‌شود بر اين اساس وقتي نغمه‌ها،متوسط يا ضعيف باشند اثري هم كه توليد مي‌شود متوسط يا ضعيف خواهد بود.
سراج با اشاره به استفاده از دستگاههاي مختلف در موسيقي مذهبي اظهار داشت: در اجراي اين موسيقي از بيشتر دستگاهها استفاده مي‌شد مثلا در همان شيوه خواندن موسيقي دستگاهي، اين بيت را كه «راستگويان حجازي به نوا مي‌گفتند / كه حسين كشته شد از جور مخالف به عراق»، خوانندگان موسيقي مذهبي در مايه‌ راست پنجگاه، حجاز و نوا مي‌خواندند.
وي تصريح كرد: وقتي راستگويان ادا مي‌شد در دستگاه راست پنجگاه‌ مي‌خوانند. وقتي حجاز ادا مي‌شد در حجاز ابوعطا، وقتي نوا گفته مي‌شد در دستگاه نوا و وقتي حسين خوانده مي شد، گوشه حسيني در دستگاه نوا را اجرا مي‌كردند. همچنين براي مخالف ،گوشه مخالف در دستگاه سه گاه و چهارگاه را مي‌خواندند و عراق هم گوشه‌اي در مايه افشاري است براي اداي كلمه عراق مي‌خواندند.
سراج بيان داشت: مجموعه اين شعر كه هر كدام از كلمات آن در يكي از نواها اجرا مي‌شد خود امتحاني براي كساني بود كه مي‌خواستند خواننده شوند اما امروزه بعضي از افراد خودشان را جامع‌الفنون مي‌دانند در حالي كه از سابقه موسيقايي، شعر و ادبيات مناسب با مجالس مذهبي _ معرفتي _ ديني شناختي ندارند.
وي در خاتمه خاطر نشان كرد: به عقيده من در قديم‌ترها روحيه يادگيري و شاگردي بسيار خوبي وجود داشت كه باعث مي‌شد انسانها در تمام زندگيشان يادگيري را فراموش نكنند اما متاسفانه امروزه در بعضي از مقاطع و افراد يادگيري فراموش شده است.