اجراهای امیدوارکننده آنسامبل‌های کلاسیک دانشجویی صبا

نگاهی به جشنواره موسیقی صبا

اجراهای امیدوارکننده آنسامبل‌های کلاسیک دانشجویی صبا

[ علیرضا سپهوند - روزنامه نگار ]

تریو کارل ماریا فُن وِبِر برای فلوت، ویولنسل و پیانو، تریو بتهوون برای کلارینت، پیانو، و ویولنسل در سی بِمُل ماژور،، تریو اپوس ۱۲۰ اثر گابریل فوره آهنگساز فرانسوی، کوارتت دیسُنانسِ هایدن، کوارتت دو مینور، اپوس ۱۸ اثر بتهوون، نام رپرتوارهای اجرایی تریوی دانشجویی در سومین شب جشنواره موسیقی دانشجویی صبا بود که روی صحنه رفت. این اجراها که اغلب متشکل از سه جوان دانشجوی راغب به موسیقی فاخر بود به شکلی درست برای مخاطبان حاضر در سالن و نیز داوران این بخش رقابتی به اجرا درمی‌آمد.

بسیار دشوار است در این دورانی که موسیقی سهل‌الوصول پاپ با آن ظاهر فریبنده و آنچنان ریتم‌های محرّک و کلامی عاشقانه به ساده‌ترین زبان و با بهره از موتیف‌های هیجانی و بِیس‌های کوبنده و درامز و پرکاشن قوی سخت در دل جوانان جا کرده، بتوان موسیقی کلاسیک آن هم از نوع بی‌کلامش را به گوش مخاطب رساند.

این کار به آنچنان مشقت، تحصیلات آکادمیک و پشتکاری نیاز دارد که بسیاری در ادامه مسیر ناامید گشته و مبارزه را واگذار می‌کنند. اما دیدن جوانانی که با شور و هیجان و انگیزه مضاعف روزها و ساعت‌ها تمرین و ممارست کرده و تریویی را روی صحنه می‌آورند و گعده‌ای به گرد خود جمع می‌کنند بسیار خوشحال کننده و امیدبخش است.

جشنواره دانشجویی موسیقی صبا که در دومین سال برگزاری خود به‌سر می‌برد یکی از مظلوم‌ترین جشنواره‌ها در نوع خود است که با کمترین بودجه ممکن که واقعا در قیاس با بودجه‌های دیگر جشنواره‌های موسیقی نمی‌توان بدان عنوان بودجه داد، به کار خود ادامه داده و امشب بخشی دیگر از این رویداد به اجرا درآمد. بی‌شک تنها عامل برگزاری این جشنواره عشق جوانان تشکیل دهنده آن است که با کمترین امکانات ممکن این رویداد قابل تامل را برگزار می‌کنند. از دبیر هنری و اجرایی گرفته تا رئیس دانشگاه هنر و اساتید دانشگاه که درگیر این رویداد شده‌اند تا دانشجویان که هسته اصلی این رویداد را تشکیل می‌دهند همه و همه آمدند تا دومین سال جشنواره موسیقی دانشجویی صبا را رقم بزنند.

وقتی از دبیر هنری جشنواره میزان بودجه را جویا می‌شوی و با مبلغ 25 میلیون تومان مواجه می‌شوی این رقم انگار شوخی‌ای بیش به نظر نمی رسد. امروزه که جشنواره‌های 3 روزه حدود یک میلیارد تومان بودجه دولتی دریافت می‌کنند، این رقم را نمی‌توان بودجه نام نهاد. آنهم جشنواره‌ای که حدود دو هفته رویداد دارد.

بگذریم، وقتی در زمان استراحت بین اجراها در سالن انتظار چهره‌های پرانرژی و پرانگیزه جوانان موزیسین را میبینی آنگاه به قدرت پتانسیل این قشر از جامعه پی می‌بری که تنها عشق هم می‌تواند کارساز باشد. البته یکی از دلایل اصلی پیگیری جوانان دانشجو برای برگزاری چنین رویدادهایی این است که عموما هنوز درگیر زندگی جدی خانوادگی نشده و آنچنان دغدغه مالی خانوادگی که خود در تکاپوی تامین آن باشند، ندارد. همین عامل باعث می‌شود دانشجو در دوران دانشجویی ایده‌آلیست و آرمان‌گرا باشد و همین موجب اینچنین رویدادهایی می‌شود. افسوس که همین دانشجو پس از دوران دانشگاه و تشکیل خانواده و درگیر شدن در زندگی و مشکلات معیشتی به سرعت از سرسره ایده‌آلیسم به سمت رئالیسم سقوط می‌کند و هر کاری را تنها با دودوتا چهارتای مسائل مالی پیش می‌برد و همین است که این حرکت‌ها پس از دوران دانشجویی به افول می‌گراید.

برمی‌گردیم به تریوی‌های امشب و دیگر اجراهای آنسامبل‌هایی از «پیانو، ویلن، ویلنسل» «پیانو، کلارینت، ویلنسل» و «پیانو، ویلن، ابوا» و نظایر آن که همگی از سطحی بسیار مطلوب برخوردار بودند. هرچند بعضا ناهماهنگی‌هایی هم در اجراها دیده می‌شد که بیشترین موارد را می‌توان به عدم کنترل ریتم، فالشی کوک و اختلاف انگشت‌گذاری نوازنده چلو و ویلن و اجرای دقیق نوانس‌ها و فورته پیانوها و از همه مهم‌تر «بادی لنگوئج» یا همان «بیان بدن» نوازندگان اشاره کرد.

البته اینچنین نواقص و ایرادهایی طبیعی بوده و برای نوازندگانی با این سن و سال و میزان تجربه عادی بوده و با استمرار در تمرین و تجربه‌اندوزی و ارتقاء سطح دشیفرنوازی، تقویت گوش موزیکالیته و بالا بردن سطح تکنیک نوازندگی آنچنان که نوازنده در سطحی بالاتر از اجرای درست تکنیک‌ها، به ابراز احساسات تغزلی نهان در دل فیگورها و موتیف‌های موسیقایی بپردازد.

متاسفانه این جشنواره که از هیچ‌گونه حمایتی برخوردار نبود به بدشانسی توامان شدن با حوادث روزهای اخیر و قطعی اینترنت آمیخته شد و بخش اطلاع‌رسانی آن در بدترین شرایط قرار گرفت. همین امر باعث شد تا بخشی کوچک از اجراها را که برای آن بحث بلیت‌فروشی مطرح و برنامه‌ریزی شده بود بخاطر شرایط موجود و نبود تبلیغات در فضای مجازی آنچنان که باید موفق نبود تا بتواند بخشی از مشکلات مالی جشنواره را جبران کند.

ناگفته نماند که دانشجویان و مسولین دانشگاه بهترین بخش‌های ممکن از بخش‌های پژوهشی علمی جدی گرفته تا وورک‌شاپ‌ها و مسترکلاس‌ها و اجراهای رقابتی و غیررقابتی را برای این رویداد مهیا کرده‌اند لیکن خوشبختانه هنوز بخش اعظم جشنواره صبا و اجراهای شنیدنی جوانان دانشجو مانده و نیز اجرای ارکستر ملی که به یادواری استاد مرحوم «پرویز مشکاتیان» مزیّن شده است. یکی از بخش‌هایی که امسال به این رویداد افزوده شد بخش آنسامبل ایرانی است که به موسیقی ایرانی می‌پردازد و جای خوشحالی دارد که این جشنواره با این وجود که بر مبنای ارائه آثار موسیقایی کلاسیک غربی بنا نهاده شده اما از موسیقی ایرانی نیز غافل نشده و این بخش را به رویدادهای خود افزوده است. به امید روزیکه این جشنواره به جایگاهی از اعتبار و شهرت برسد که به عنوان معیار و مرجع قلمداد شود.