موسیقی ما - کوارتت کلنکه، یکی از مهم‌ترین گروه‌های بخش بین‌الملل بود که سال جاری در جشنواره‌ی موسیقی فجر نواخت. این کوارتت با حضور آنه گرت کلنک (ویولن یک)، به‌آته هارتمن (ویولن دو)، ایوونه اوله‌مان (ویولا)، روت کالتن‌هویزر (ویولن‌سل) توانست شبی شگفت‌انگیز برای مخاطبانِ ایرانی فراهم کند. این کوارتت در دنیا نیز بسیار شناخته شده است؛ به شکلی که مجله‌ی موسیقی روندو درباره‌اشان نوشته است: «درک و قدرت دقیق،‌ کنترل‌‌شده و استادانه‌ی این چهار نوازنده‌ی زن شهر وایمر آلمان منتقدان موسیقی را به‌وجد آورد».  رادیو آلمان هم آن‌ها را چهار موسیقی‌دان بااستعداد می‌داند که به شیوه‌ا‌ی شگرف و بدیع عمل ‌می‌کنند.» و مجله‌‌ی گرامافون هم آنها را «آگاه به مسائل تاریخی،‌ با آمادگی عالی در اجرا.» می‌داند.

این گروه از زمان آغاز فعالیت حرفه‌ای‌شان در بیشتر رویدادهای پرآوازه موسیقی آلمان،‌ مانند جشنواره‌ی موسیقی مکلنبرگ-وارپامرن ، جشنواره موسیقی اشلسویگ-هولشتاین جشنواره موسیقی راینگائو ، جشنواره تابستانی کیسینگن و جشنواره موتزارت وورتسبورگ و ساکسونی شرکت داشته و در خانه بتهوون در بن و در کاخ ریاست جمهوری بلوو و سالن‌های بسیاری به اجرای موسیقی پرداخته‌اند. علاوه برآن، این گروه در سراسر اروپا، شمال و جنوب آمریکا تور کنسرت برگزار کرده‌اند. در سال ۲۰۰۶، با آهنگساز آلمانی-آمریکایی، اورسولا ماملُک آشنا شدند و در خلق کوارتت زهی شماره دو او یاری رساندند که  در سالن کنسرت گلوک در برمن، در جشنواره بهاره هایدلبرگ و دیگر رویدادها اجرا شد. در سال ۲۰۰۳، این گروه مرتباً کنسرت معروف خود، «پیش درآمد»،  را در موزه‌ی ملی گوته در وایمار اجرا کرده‌اند.


 

• کوارتت «کلنکله» از چه زمانی و با چه هدفی تشکیل شد؟‌

روت کالتن‌هویزر:‌ ما از سال 1991 این کوارتت را با تمرین روی موسیقی مجلسی تشکیل دادیم و از همان سال به صورت مستمر فعالیت‌های خودمان را ادامه می‌دهیم. البته بیشتر تمرکزمان بر روی اجرای صحنه‌ای است تا انتشارِ اثر؛ هر چند که در این زمینه نیز فعالیت‌هایی داشته‌ایم.
 

• خاستگاه موسیقایی هر کدام از شما کجاست؟‌

 ما همه‌مان فارغ‌التحصیل کالج موسیقی «فرانتز لیتز» از وایمار هستیم.
 

• فکر می‌کنم وایمار یک شهر کاملا فرهنگی است.

بله، وایمار یکی از مهم‌ترین شهرهای آلمان است که به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا معروف است. در این شهر ارکسترها و گروه‌های زیادی هستند که در زمینه‌ی موسیقی فعالیت می‌کنند. تئاتر و کتابخانه‌های بزرگ هم در این شهر بسیار است؛ اما بیشتر از هر چیز می‌توانید نوای موسیقی را در این شهر بشنوید. همه‌شان هم گروه‌ها و ارکسترهای معروفی نیستند؛ خیلی‌هایشان هم به شکل آماتور فعالیت می‌کنند؛ اما موسیقی در این شهر بسیار زنده است.
 

• شما نزدیک 20 سال است که فعالیت می‌کنید، چه عاملی باعث این ماندگاری شده است؟ می‌توانید کمی از دستاوردهای گروهتان بگویید؟‌

ایوونه اوله‌مان:‌ اولین موفقیت بین‌المللی ما با اجرای کوارتت زهی موتسارت شروع شد و بعد ادامه پیدا کرد. خوشحالیم که کوارتت ما حالا در دنیا بسیار شناخته شده است و توانسته‌ایم در این سال‌ها تقریبا تمامی کوارتت‌های زهی موتسارت را اجرا کنیم. البته خودمان را به این آهنگساز محدود نکرده‌ایم و در کنار آن قطعات مجلسی چایکوفسکی را نیز به روی صحنه بردیم. جدیدترین کارمان اجرای کویینت‌های موتسارت است که آن را در 50 شهرِ مختلف دنیا اجرا کردیم و خوشبختانه با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شد؛ برای مثال در شهر «کن» روی صحنه رفتیم و توانستیم جایزه‌ی بخش موسیقی کلاسیک را به انتخاب هیات داوران به دست بیاوریم.

روت کالتن‌هویزر: خب ما در این سال‌ها جایزه‌های زیادی بردیم و خیلی‌ها درباره‌ی ما نوشته‌اند. خیلی از مجلاتِ موزیکِ معتبر دنیا؛ ما اصلا نمی‌توانیم ادعا کنیم که این مسایل برای ما اهمیتی ندارد. همه‌ی اینها برای یک موزیسین باعث تشویق برای فعالیت‌های بیشتر است؛ شما کار می‌کنید تا شنیده شوید. تا فعالیت‌هایتان مورد تحسین قرار گیرد. البته این کار سختی است؛ به خصوص در موسیقی کلاسیک و نیاز به تلاش و کوشش بسیار زیادی دارد. ما در تمام این مدت سعی می‌کنیم تا آمادگی خودمان را بالا ببریم.
 

• شما موسیقی کلاسیک می‌نوازید، موسیقی کلاسیک – حتی در غرب- این روزها مخاطبان خاصِ خودش را دارد، برای اینکه مخاطب امروز بتواند با آن ارتباط برقرار کند به راهی اندیشیده‌اید؟‌

آنه گرت کلنک: ما سعی می‌کنیم ایده‌ی اصلی موزیسینی که قرار است کارش را اجرا کنیم، گرفته و آن را با خوانش خودمان ارایه دهیم. یعنی آنان را به گونه‌ای بنوازیم که مخاطب امروز هم بتواند با آن ارتباط برقرار کند. اگر بخواهیم درباره‌ی رویکرد موسیقی‌مان حرف بزنیم، باید بگوییم که دیگر چندان برآمده از خاستگاه اولیه‌ی موسیقی کلاسیک نیست. می‌دانید بسیاری از گروه‌ها و ارکسترهای دنیا هستند که قطعات موسیقی کلاسیک را به همان شکل اجرا می‌کنند؛ برخی روی این مساله اصرار زیادی دارند؛ ما اما از ابتدا نگاهمان به این مقوله متفاوت بوده است و همان‌طور که گفتم دغدغه داشتیم تا با مخاطب امروز نیز ارتباط برقرار کنیم؛ اما رسیدن به این نکته بدون توجه به بستر تاریخی‌ای که این آثار در آن شکل گرفته است، امکان‌پذیر نیست. شما ابتدا باید موتسارت را بشناسید،‌ با او آشنا باشید و قدرت نواختنِ اثرِ او را به همان شکل که نوشته است، اجرا کنید و بعد از آن است که می‌توانید نگاه خود را به آن تعمیم دهید.

به‌آته هارتمن: در کوارتت موتسارت و همچنین قطعاتی که ما از شوبرت و مندلسون نواختیم؛ تمرکز اصلی روی «ویولا» بوده است.
 

• شما به این مساله اشاره کردید که حفظ آمادگی برای نوازندگان یک کوارتت، کار دشواری است؛ چگونه این آمادگی را حفظ می‌کنید؟‌

به‌آته هارتمن: ما از اینکه با یکدیگر همکاری داریم، بسیار خوشحالیم؛ ما همگی همدیگر را کمک می‌کنیم تا همه‌مان آمادگی‌مان را حفظ کنیم. همه‌مان خانوادده و بچه داریم و از مشکلات یکدیگر با خبر هستیم و این باعث می‌شود که یک همدلی و هم‌حسی داشته باشیم تا با کمک به یکدیگر تلاش کنیم که بهترین اجراها را داشته باشیم.

روت کالتن‌هویزر: ما با هم بحث می‌کنیم و به نتیجه می‌رسیم.

به‌آته هارتمن: این کارها بدون همراهی خانواده‌ها و شوهرانمان امکان‌پذیر نبود. ما خانواده والدین و بچه‌هایمان را خیلی دوست داریم؛ اما موسیقی‌ را هم بسیار دوست داریم و حالا خوشحالیم که این دو با یکدیگر به یک صلح رسیده است. آنها به ما و جایگاهی که هم‌اکنون داریم، افتخار می‌کنند و همین عامل خود مشوقِ ما برای فعالیت بیشتر است.
 

• در هفته چقدر تمرین دارید؟  

روت کالتن‌هویزر: ما هر روز دو ساعت به شکل مرتب تمرین می‌کنیم و علاوه بر آن هفته‌ای دوبار تمرین گروهی داریم.

ایوونه اوله‌مان: ما خودمان به صورت فردی تمرینات منظمی داریم و چون فاصله‌ی مکانی‌مان از هم زیاد است هفته‌ای دو بار با هم جمع می‌شویم تا کنار هم قرار گیریم و بعد از ناهار تا نیمه‌شب تمرین می‌کنیم.
 

• اینکه همه‌تان نوازنده‌ی زن هستید، دلیل خاصی دارد؟

روت کالتن‌هویزر: این سوال زیاد از ما پرسیده می‌شود اما دلیل خاصی نداشته است. ما با هم آشنا هستیم و در این سال‌ها به یک همدلی رسیده‌ایم؛ ضمن اینکه فکر می‌‌کنم اگر یک مرد هم همراه ما بود،  صدادهی کوارتت ما تفاوتی نمی‌کرد. ما اتفاقی کنار هم قرار گرفتیم و از این مساله خوشحالیم.
 

• و درباره‌ی تجربه‌ی حضورتان در ایران هم می‌گویید؟‌

ایوونه اوله‌مان:‌ ما از این همه محبت و مهمان‌نوازی ایرانیان شگفت‌زده شدیم. وقتی در خیابان راه می‌رفتیم مردمانی از شما به زبانِ‌ ما خوش‌آمد گفتند. علاوه بر آن برنامه‌ریزی و ساماندهی و مدیریت جشنواره هم بسیار عالی بودند. هر ثانیه‌ای که از کسی کمکی بخواهی همان لحظه به تو جواب می‌دهد. این رفتار برای ما خیلی اهمیت دارد.