شاید فراگیر شدن برخی آثار موسیقایی از جمله انواعی از پاپ در جهان، پرسشی برای اذهان جست و جو گر باشد که چرا این گونه می شود که یافتن پاسخ، بی گمان چند و چون زیادی را در بر خواهد گرفت. یکی از این علت ها، رویکرد کلام در موسیقی است که چه می خواهد بگوید و مخاطبش چه کسانی هستند. روشن است وقتی دل مشغولی های شخصی یک هنرمند، دستاویز اثر هنری اش باشند، مخاطبانش نیز محدود به افرادی خواند بود که وی را می شناسند و احتمالاً روابط نزدیکی هم با وی دارند. بنابراین نمی توان انتظار داشت ترانه ای که تنها روایت گر احساس یک فرد، یک جمع کوچک خانوادگی یا یک قوم کوچک یا بزرگ است، در تمام جهان مخاطب پیدا کند. در عوض اگر اثری بتواند دردهای مشترک انسانی را در خود داشته باشد، طبیعتاً هر جا که آن زبان فهمیده می شود، مخاطب خواهد داشت.
اینک بهتر می توان به ناکارآمدی موسیقی پاپ ایرانی پی برد. وقتی تولید کنندگان و متولیان این نوع موسیقی، حتی قادر نیستند به احساس نیمی از جمعیت فارسی زبان نزدیک شوند، پر روشن است در جهان شلوغ امروزی جایی برای آن ها وجود ندارد. در نقطه مقابل می توان به آثار گروه مشهور بیتلز اشاره کرد که دست کم به مدت یک دهه در جهان، پر فروش ترین بودند. موسیقی بیتلز اگر قرار بود همانند موسیقی پاپ ایرانی، بیانگر دغدغه های شخصی چند جوان جویای نام باشد و یا حداکثر زندگی مردمان بندر لیورپول را روایت کند، در همان بندر جا خوش می کرد و هیچ گاه پایش به قاره بزرگ آمریکا نمی رسید. اما جهت گیری کلام در موسیقی این گروه، این قابلیت را ایجاد کرد تا حتی غیر انگلیسی زبانان نیز با اندکی تأمل در این اشعار، تا حدی به منظور بیتلز پی ببرند. در این جا برای نمونه ترانه "تصور کن" از سروده های جان لنون با صدای خود وی را به همراه متن فارسی و انگلیسی اشعار بارگذاری کردم تا خوانندگان وبلاگ قدری به منظور ایشان نزدیک شوند. زحمت ترجمه فارسی را دوست گرامی، علی افضل وطن کشیده است.


Imagine!
تصور کن!

Imagine there's no heaven,
تصور کن بهشتی در کار نیست

It's easy if you try
کار آسانی است اگر سعی کنی

No hell below us,
و جهنمی آن پائینها وجود ندارد

above us only sky,
بالای سرمان فقط آسمان است

Imagine all the people
و تصور کن همه آدمها

living for today...
فقط برای امروز زندگی می کنند

Imagine there's no countries
تصور کن هیچ کشوری وجود ندارد

It isn't hard to do
کار سختی نیست

Nothing to kill or die for
دلیلی برای کشتن یا مردن نیست

No religion too
و مذهبی نیز در کار نیست

Imagine all the people
تصور کن همه مردم

living life in peace...
در صلح زندگی می کنند

You may say I'm a dreamer
ممکن است بگوئی من خیالبافم

but I'm not the only one
اما من فقط یکی نیستم

I hope some day you'll join us
امیدوارم روزی تو هم با ما باشی

And the world will be as one
و تمام زمین قطعه ای واحد باشد

Imagine all the people
تصور کن که تمام مردم

sharing the entire world...
سهمی از تمام زمین دارند

You may say I'm a dreamer
ممکن است بگوئی من خیالبافم

but I'm not the only one
اما من تنها نیستم

I hope some day you'll join us
امیدوارم روزی تو هم با ما باشی

And the world will live as one
و تمام زمین قطعه ای واحد باشد

Imagine no possessions
تصور کن هیچ مالکیتی در کار نیست

I wonder if you can
من تعجب می کنم اگر تو بتوانی

No need for greed or hunger
نیازی به طمع و یا گرسنگی نیست

a brotherhood of man
برادری همه آدمها

Imagine all the people
تصور کن که تمام مردم

sharing all the world...
در تمام جهان سهیم هستند

You may say I'm a dreamer
ممکن است بگوئی من خیالبافم

but I'm not the only one
اما من تنها نیستم

I hope some day you'll join us
امیدوارم تو هم روزی با ما باشی

and the world will live as one
و تمام زمین قطعه ای واحد باشد

* وبلاگ موسیقی ما