موسیقی ما - محمدرضا درويشي سخنان خود را اين‌گونه آغاز كرد: از استقبال سردي كه امروز در مراسم گشايش اين جشنواره شاهد آن هستيم بسيار متاسفم و وقتي كه مسوولين به چنين موسيقي‌هايي نپردازند، مردم هم كم‌كم آن را فراموش مي‌كنند. همان‌طور كه گاه مي‌بينيم اجرا‌كنندگان اين موسيقي در شهرستان‌ها نيز موسيقي خود را فراموش كرده‌اند.

محمدرضا درویشی(آهنگساز و محقق موسیقی محلی) در نخستین روز از همایش موسیقی "کار آوا" گفت: برگزاري چنين همايش‌هايي نياز به سرمايه‌ي دولتي دارد و من تاسف مي‌خورم برگزاري اين نوع همايش‌ها در كشور خوابيده است. از طرفي به هوشنگ جاويد كه بعداز سال‌ها به اين مناطق پرداخته است، تبريك مي‌گويم.

وی با انتقاد صریح از اینکه چرا از سال 76 تحقيق و سرمايه‌گذاري در زمينه‌ي موسيقي تاريخي كشور متوقف شده است، تصريح كرد: عدم حمايت‌هاي دولتي و سرمايه‌گذاري‌نكردن دولت در اين امر به همراه وارد ‌شدن افراد براي سود‌جويي‌هاي شخصي در اين عرصه، باعث شد كه چنين همايش‌هايي متوقف شود.

به گفته این محقق، موسيقي مناطق ايران در يك دست‌انداز بزرگ قرار گرفته است و پرداختن به آن نيازمند صبر، حوصله، زمان، پول، برنامه و فكر است.

وی تاكيد كرد: موسيقي مناطق ايراني يكي از متنوع‌ترين موسيقي منطقه است و فارغ از هندوستان هيچ كشوري چنين تنوع موسيقايي ندارد.

این آهنگساز که قطعه ارکسترال" کلیدر" را با استفاده از رمان کلیدر معروف اثر محمود دولت آبادی نوشته است، با اشاره به روند جمع‌آوري موسيقي نواحي ايران گفت: هشت سال پيش از انقلاب اسلامي دفتري در راديو و تلويزيون تاسيس شد كه مسوول آن بانوي موسيقي "فوزيه مجد" بود. او كه تازه به ايران بازگشته بود، شروع به جمع‌آوري موسيقي مناطق ايران كرد و توانست موسيقي بخش قابل توجهي از مناطق ايران را جمع‌آوري كند البته تعدادي از آنها توسط موسسه ماهور منتشر و بقيه نيز همچنان در دست انتشار است.

وي افزود: از فوزيه مجد براي جشنواره‌هاي جشن هنر در شيراز و كنسرت‌هاي مستقل در سالن‌هاي كوچك در تهران دعوت مي‌شد و اين آغازي براي آشنايي مردم با موسيقي روستايي و مناطق ايران به شمار مي‌رفت.

درويشي اظهار داشت: آن زمان موسيقي غالبي كه مردم گوش مي‌دادند؛ كلاسيك غرب بود و جامعه فرهنگي ايران هيچ آشنايي با فرهنگ‌هاي بزرگ جامعه‌ ايران نداشتند. بعداز انقلاب واحد فوزيه مجد در راديو تلويزيون منحل شد تا اين روزها كه با گذشت 35 سال قرار است بخشي از زحمات او منتشر شود.

درويشي گفت: بعداز انقلاب، با داير‌شدن جشنواره موسيقي فجر بخشي از آن به موسيقي نواحي اختصاص يافت كه در آن هم بيشتر اشعار مناسبتي بود و نمونه‌هاي كليشه‌اي اجرا مي‌شد تا بالاخره اين بخش هم تنومند شد تا 10 سال پيش تصميم گرفته شد كه بخش موسيقي نواحي فجر را جدا و به كرمان منتقل كنيم تا به دور از شهر و هياهو به موضوعات دروني و فرهنگي اين موسيقي بپردازيم كه جشنواره در كرمان 6 دوره برگزار شد و مسووليت 4 دوره آن با من بود. در آن جشنواره؛ دانشجويان بسياري شركت مي‌كردند و تا حدودي وزنه‌ بزرگي شده بود كه آن هم تعطيل شد.

اين پژوهشگر موسيقي افزود: از سال 1370 مركز موسيقي حوزه هنري با تلاش‌هاي هوشنگ جاويد جشنواره نينوازان را برگزار كرد كه فصل جديدي در شمار همايش‌هاي خارج از وزارت ارشاد بود. در سال 71 جشنواره هفت اورنگ، سال 73 جشنواره‌" آيينه و آواز" و سال 76 جشنواره‌ موسيقي‌هاي حماسي ايران برگزار و بعد دوباره پرداختن به موسيقي مناطق و نواحي ايران متوقف شد.

*تنها پنج سال است که در دانشگاه پژوهش مي‌بينم!
در ادامه شاهین فرهت(آهنگساز و استاد دانشگاه) با انتقاد از وضعيت کارهاي پژوهشي در ايران گفت: پژوهش در ايران يک موضوع نو و جديد است و من پس از سال‌ها تدريس در دانشگاه، تنها حدود پنج سال است که در دانشگاه پژوهش مي‌بينم وگرنه پيش از اين در دانشکده‌هاي موسيقي جز نوازندگي؛ کار ديگري انجام نمي‌شد.

وی ادامه داد: موسيقي کار در هيچ جاي دنيا با اين عنوان مطرح نيست و چنين طبقه‌بندي در موسيقي جهان نداريم. به عبارت ديگر موسيقي براي کارکردن خلق نشده است اما آثاري خلق شده است که کار کردن را نشان مي‌دهد.
خالق سمفوني دماوند با اشاره به آثار موسيقي‌ كار موزيسين‌هاي غربي اظهار داشت: در بسياري از کشورها کارگران با موسيقي کار مي‌کنند. در سال 1960، لويي جي دالا پي کولا، از رييس يک کارخانه پرسيد که چرا کارهاي من رو پخش نمي‌کنيد و در کارخانه از آثار افرادي مانند ويوالدي استفاده مي‌شود؟!

فرهت در ادامه صحبت‌هاي خود درباره آيين "بيل گرداني" شهر "نيم ور" در استان مرکزي که پيش از سخنراني او در تالار انديشه اجرا شده بود، گفت: من نه تنها تاكنون اين آيين را نديده بودم بلکه تا به حال اسم آن را هم نشنيده بودم و اين بدان معنا است که در اين زمينه بايد بيشتر مطالعه کرد و موضوعات بسياري در اين زمينه براي پژوهش وجود دارد.

*اجرای گوشه‌ای از موسیقی کار در تالار اندیشه
در نخستين روز از همايش موسيقي كار كه شب گذشته(19 مهر) با حضور محمدرضا درويشي، هوشنگ جاويد، شاهين فرهت،‌ نوائيان، رضا مهدوي و هنرمندان بومي ايران در تالار انديشه حوزه هنري برگزار شد،‌ ابتداي «خديجه زرداري» از تالش با ني چوپاني به اجراي موسيقي چوپاني پرداخت و در ادامه آيين بيل‌گرداني شهرستان نيم‌ور به سرپرستي سيدهادي حسيني اجرا شد.

حسيني(سرپرست اين گروه) درباره اين مراسم گفت: آيين بيل گرداني قدمت چهارهزار ساله دارد و مربوط به لايه‌رويي، نهرتاريخي آب در روستاي نيم‌ور است. دو دسته بيل كه در يكي چهار بيل و ديگري سه بيل با نخ به هم متصل شده‌اند، به پهلوانان داده مي‌شود و آنها بايد بيل‌ها را به شكل ضربدري در بالاي سر خود بچرخانند و هر پهلواني كه اين كار را كامل انجام داد، با ذكر يا علي تشويق مي‌شود و هركس كه نتوانست، مسخره مي‌شود.
پس از اجراي آواز شاليكاري ميثم نواييان(پژوهشگر موسيقي) گفت: گيلان با داشتن تپه‌هاي باستاني مانند تپه‌هاي مارليك از استان‌هاي بسيار باستاني ايران به شمار مي‌رود.

وي درباره موسيقي شاليكاري در استان گيلان افزود: در موقع شاليكاري موسيقي‌هايي خوانده و بقيه مردم آن را تكرار مي‌كنند و وقتي عده‌اي كار يكنواختي را انجام مي‌دهند، آواز‌خواندن نمي‌گذارد آنها خسته شوند و موسيقي برپيشرفت كارشان تاثير مي‌گذارد.

اين كارشناس ميراث فرهنگي گيلان با بيان اينكه گيلان تقويم خاص خود را دارد، ‌بيان داشت: در گيلان مردم تقويم خاص خود را دارند و اكنون در سال 1584 ديلماني هستيم و نوروز ما از 17 مرداد‌ماه آغاز مي‌شود و اين تقويم به طور كامل با كشاورزي منطبق است.

نواييان با اشاره به رقص شاليكاري قاسم‌آباد گفت: اين مراسم نوعي نيايش و مختص كشاورزي است كه شامل مراسم كاشت، داشت و برداشت برنج مي‌شود و به عبارتي بيشترين موسيقي آوازي گيلان مرتبط با معيشت و دامداري آنهاست.

بعداز صحبت‌هاي نواييان، آيين چالنگه مالنگه و رابچري از منطقه ديلمان، آيين عروس‌گله و مراسم رقص برنج و جمع‌آوري محصول از منطقه‌ خرم‌آباد اجرا شد.

امشب(20مهر) در دومين روز از همايش موسيقي كارآوا، دهل زني جار تبليغاتي قصابي گاو در بختياري، موسيقي كار تركمن، موسيقي سيستان و بلوچستان( نل و دونلي)، آوازهاي كشاورزي يئل يئل و آيين تكم و آوازهاي كار در آذربايجان شرقي و غربي، آوازهاي موسيقي كار بختياري و موسيقي كار در علي آباد كتول توسط هنرمندان اين مناطق اجرا مي‌شود.

همچنين فردا(21 مهر) در سومين روز از اين همايش، قشمه نوازی چوپانی میامی، آوازهای مسگری اصفهان، اجرای آیین کوسه استان مرکزی( تفرش)، آوازهای کار شبانی خراسان شمالی شیروان، آواز های شبانی تفرش، موسیقی کار قشقایی، موسيقي كار كاشمر و آوازهای سرکویری و کشاورزی خیج و میامی اجرا و هنرمنداني چون جواد مسائلی، ایرج افشار سیستانی، هوشنگ جاوید، محمد میرشکرایی، بهروز وجدانی، علیرضا پورامید و محمد کریمی فروتقه به سخنراني مي‌پردازند.

همايش موسيقي بزرگ علمي - فرهنگي و هنري كارآواها و آيين‌‌هاي موسيقايي كار در ايران تا 22 مهرماه در تالار انديشه حوزه هنري به دبيري هوشنگ جاويد برگزار مي‌شود.