نگاهی به زندگی هنرمندان موسیقی که در جوانی از دنیا رفتند
خاموش شد ستاره، افتاد روی خاک
موسیقی ما- «ولتر» است که میگوید «تنها مرگ است که دروغ نمیگوید! ما بچهٔ مرگ هستیم و در ته زندگی، اوست که ما را صدا میزند و بهسوی خودش میخواند.» در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به تعدادی از چهرههای موسیقی ایران و جهان که در عنفوان جوانی دارِ فانی را وداع گفتند؛ هنرمندانی که میتوانستند تاثیراتِ بسیاری بر دنیای موسیقی داشته باشند و اجل امانشان نداد. لابد اگر آنان فرصتی بیشتر برای زندگی داشتند، میتوانستند آثار بسیاری منتشر کنند و همچنان به شهرت و موفقیت دست یابند؛ اما درسِ بزرگ را قهرمان افسانه ای تنیس ویمبلدون «آرتور اشی» به تمام جهان داد. او به خاطر خون آلودهای كه درجریان یک عمل جراحی درسال 1983دریافت كرد به بیماری ایدز مبتلا شد و نوشت: «دردنیا 50 میلیون كودک بازی تنیس را آغاز میكنند. 5 میلیون نفر یاد میگیرند كه چگونه تنیس بازی كنند. 500 هزارنفر تنیس را درسطح حرفهای یاد میگیرند. 50 هزارنفر پابه مسابقات میگذارند 5000 نفر سرشناس میشوند. 50 نفربه مسابقات ویمبلدون راه مییابند. چهار نفربه نیمه نهائی میرسند و دو نفر به فینال. آن هنگام كه جام قهرمانی را روی دستانم گرفته بودم، هرگز نگفتم خدایا چرا من؟ و امروز هم كه ازاین بیماری رنج میكشم هرگز نمیتوانم بگویم خدایا چرا من؟» در دنیا میلیونها نفر موسیقی کار میکنند؛ اما تنها تعداد اندکی هستند که به شهرت و محبوبیتِ این افراد رسیدهاند و مرگِ زودهنگام هم بخشی از سرنوشتشان بوده است؛ هر چند لابد هوادارانشان هنوز که هنوز است، میپرسند: «چرا اینها؟»
رضاقلیمیرزا ظلی
رضاقُلیمیرزا ظِلّی (خواننده و استاد موسیقی سنتی ایران) که از شاگردانِ آواز اقبالآذر و عارف قزوینی بود، یکی از اولین جوانمرگهای دنیای موسیقی است. او تنها 39 سال داشت که درگذشت. «میرزاظلی» با وجود عمرِ کوتاهش در حدِ خوانندگانِ درجه اولی چون طاهرزاده، قمرالملوک، اقبالآذر و ادیب خوانساری شناخته میشود. او با چند تن از نوازندگان مشهور آن زمان همکاری داشت. ظلی در حدود سال ۱۳۱۶ ش به بیماری سل ریوی دچار شد و پزشکان او را از خوانندگی منع کردند؛ او اما توصیه پزشکان را نشنیده میگیرد و در این مدت کنسرتی نیز همراه با تار علیاکبر شهنازی در تهران برگزار میکند تا در زمستان ۱۳۲۴ بر اثر سرماخوردگی شدید در بیمارستان بانک ملی در تهران بستری میشود و سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ در ۳۹ سالگی درمیگذرد.
حبیب سماعی
حبیب سماعی در 45 سالگی دار فانی را وداع گفت. او تاثیرات بسیار زیادی روی سازِ سنتور داشت؛ به شکلی که بعد از درگذشتِ او، این ساز تا مدتها در رکود بود. نقل است که وقتی حبیب در مجلسی شروع به نواختن میکرده، هر شنونده را مفتونِ نوازندگیاش میکرده است. او شیوهای از سنتورنوازی را روایت کرده که حاصل تداوم یک سنت بسیار قدیمی در نوازندگی این ساز است. از او تنها یک صفحه باقی مانده است که همراه با بانو «پروانه» (مادر خاطره پروانه) ضبط شده است.
داریوش رفیعی
«داریوش رفیعی» فقط ۳۱ سال عمر کرد و با این وجود بیش از ۱۰۰ قطعهی موسیقی چون به سوی تو، گلنار و سلسله موی دوست و خیلی از قطعات دیگر از او به یادگار مانده است. داستانهای بسیاری درباره زندگی و روابط او گفته میشود؛ اما «اسماعیل نواب صفا» دربارهی آخرین روزهای حیاتِ او چنین نقل کرده است: ««روزی قرار بود که پرویز یاحقی دو صفحه برای «موزیکال کمپانی» ضبط کند و یک روی صفحه چهار مضراب سه گاه داریوش رفیعی باشد. آن روز من و بیژن ترقی هم با پرویز یاحقی به منزل رفیعی رفتیم تا او را با خود ببریم. ساعت در حدود ۲ یا ۳ بعدازظهر بود که به منزل رفیعی رسیدیم. دیدیم هنوز خواب است و سراپای ملحفهای که روی خود انداخته بود، از شدت مگس سیاه شده بود. اعتیاد زندگی او را تباه کرده بود. به هر حال آن روز به استودیوی موزیکال کمپانی رفتیم و پرویز چهار مضرابش را اجرا کرد و چقدر هم خوب خواند.»
خوانندهای که روزگاری تمام لالهزار جولانگاه او و ماشین قرمز مدلبالایش بود و داستانهای عاشقانهاش هنوز سرِ زبانهاست مرگ غمانگیزی داشت و زندگیای پرهیاهو و عجیب. او در اوج شهرت بر اثر تزریق آمپول آلوده، به کزاز مبتلا شد. «نواب صفا» تعریف میکند، در آخرین روز حیاتش گفت: «بیژن این آخرین باری است که برف و باریدن برف را میبینم. دیگر زندگی من به پایان رسیده.»
واروژان
«واروژان» را باید یکی از تاثیرگذارترین موسیقیدانانِ پاپ در ایران دانست که حاصلِ عمرِ کوتاهش ترانههای ماندگاری چون «هفتهٔ خاکستری»، «بوی خوب گندم»، «پوست شیر»، «پل»، «عاشقانه»، «شام آخر»، «همسفر»، «دریایی»، «باور کن»، «ماهپیشونی» و «گهواره» و بسیار قطعاتِ دیگر است. آخرین اثر واروژان در آهنگسازی، ترانهای با نام «اجازه» بود که نیمه تمام ماند. او که از بیماری قلبی رنج میبرد هنگام ضبط موسیقی فیلم «بر فراز آسمانها»، ساختهٔ محمدعلی فردین سکته کرد و پس از ۱۳ روز بستری بودن در بیمارستان، ۲۶ شهریور ۱۳۵۶ در چهل سالگی درگذشت.
ایرج بسطامی
«ایرج بسطامی» نیز که او را تنها خوانندهی مرد چپ کوک میدانند، بسیار زود از دنیا رفت. او در جوانی به کلاس محمدرضا شجریان راه پیدا کرد و به فراگیری آواز و ردیفهای آوازی پرداخت و در همانجا با پرویز مشکاتیان (آهنگ ساز و نوازندهٔ سنتور) آشنا شد. این آشنایی در سالهای بعد منجر به شروع همکاریهای بسطامی و گروه عارف شد؛ استاد آهنگساز دربارهی آشناییاش با «بسطامی» گفته است: «من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند. صدای بسطامی را شنیدم و از آن بسیار خوشم آمد.»
ایرج بسطامی در طول ۱۴ سال فعالیت ۱۱ آلبوم موسیقی منتشر کرد؛ اما به دلیل مشکلات معیشتی از سالهای پایانی دهه ۷۰ دیگر کار جدی نکرد و بیشتر آثارش چون بی کاروان کولی، خزان و آرزو و بداهه خوانی و بداهه نوازی پس از مرگ او انتشار یافتند.
افشین مقدم
«حسین آهنیان مقدم»، مشهور به «افشین مقدم» که با ترانههایی چون زمستون، به من نخند و مسافر شناخته میشود، خیلی زود (در سیویک سالگی) دار فانی را وداع گفت. او در تراس رستورانِ «لوکس طلایی» آواز میخواند که «سعید دبیری» یک روز به آنجا میرود و با افشین مقدم آشنا میشود و همین آشنایی منجر به خلقِ ترانهی «زمستون» و چند اثر دیگر میشود. این آثار در استودیو بل با همکاری سیاوش قمیشی و واروژان ضبط شده است. او با «جهانبخش پازوکی» دومین آلبوم خود را منتشر کرد و در اوجِ محبوبیت بود که اول مرداد ۱۳۵۵ بر اثر تصادف در جاده آمل در گذشت. در همان سالها بهروز برزگر که همراه او در سفرِ آخرش بود، برای مجله «جوانان امروز» تعریف کرده است: «افشین رانندگی میکرد. حدود چهل کیلومتر به آمل مانده بود که او از یک سواری سبقت گرفت و به محض اینکه به سمت چپ جاده متمایل شد، اتوبوسی از مقابل رسید… او مرتب از مرگ سخن میگفت. ترانه مسافرش را چندین بار خواند… میگفت از تمام فامیل خداحافظی کردهام. وقتی حادثه پیش آمد، من و افشین به بیرون ماشین پرت شدیم و مدتها کنار جاده بودیم. بعد از مدتی یک شورلت به کمک ما آمد. افشین دیگر رمقی نداشت. او فقط به من نگاه میکرد. انگار میخواست به من حالی کند، بهروز دیدی گفتم زندگی من همینجا تموم شده… اتومبیل به سرعت جاده هراز را طی میکرد… خدای من… افشین دیگر نگاهم نمیکرد.»
افشین مقدم، با این تصادف درگذشت، در حالی که چند روزی از به دنیا آمدن دخترش، مینو نمیگذشت.
مازیار
«شک نکنید من یک روز خواننده معروفی خواهم شد.» این جمله را «مازیار» دردههی 40 به دوستانش گفت و سالها بعد به حقیقت پیوست. در واقع جهانبخش پازوکی بود که صدای او را کشف و اسم هنری مازیار را نیز همین آهنگساز برای او انتخاب کرده است. حاصل این همکاری ترانههایی مثل «ماهیگیر» و «کبوتر» بود. مازیار بعدتر با آهنگسازانی چون بابک بیات، محمد شمس، عماد رام، ناصر چشم آذر، تورج شعبانخانی، آرش سزاوار، عباس تجویدی و سایرین فراهم کرد. او بعد از انقلاب در ایران ماند و سحرگاه ۱۶ فروردین سال 76 زمانی که دو ماه و نیم مانده بود تا ۴۵ ساله شود، بر اثر سکتهٔ قلبی و مغزی در گذشت.
مرتضی پاشایی
مرگ «مرتضی پاشایی» برای هواداران موسیقی تکاندهنده بود (حتی آنانی که مخاطب آثار او نبودند) و تشییع پیکرش به یکی از عجیبترین و شلوغترین مراسم بدرود با هنرمندان بدل شد. مرتضی پاشایی اول آهنگهایش را در فضای مجازی انتشار داد و بعد هم نوبت به اولین آلبومش (یکی هست) رسید که سال ۱۳۹۱ منتشر شد. گل بیتا و اسمش عشقه دو آلبوم دیگر او هستند که هنوز روی این آخری کار میکرد که اجل مهلتش نداد. پاشایی از اواخر پاییز سال ۱۳۹۲ به سرطان معده مبتلا شد. بعد از رسانهای شدن خبر بیماریاش، او همچنان کنسرت میداد تا اینکه عصر جمعه ۱۶ آبان ۹۳ به بخش مراقبتهای ویژه منتقل شد. علت انتقال این خواننده به بخش مراقبتهای ویژه تب شدید عنوان شد. او بر اثر این بیماری، صبح روز جمعه بیستوسوم آبان ۱۳۹۳ حدود ساعت ۱۰:۳۰ صبح در بیمارستان بهمن تهران درگذشت.
نیما وارسته
در موسیقی ایران معمولا این خوانندهها هستند که به شهرت میرسند؛ اما «نیما وارسته» یک استثنا بود. او که جزو اولین کسانی است که استودیو دیجیتال در ایران راهاندازی کرد؛ آهنگساز، تنظیمکننده و نوازنده ویولن و کیبورد و سه تار ایرانی بود. از کارهای او میتوان به تنظیم آلبوم ۸۵ بنیامین بهادری و کما ۲ حمید عسکری اشاره کرد. وی در ۳۵ سالگی در حال شنا در استخر دچار نارسایی قلبی شد و جان خود را از دست داد.
حسن پیغان
«حسن پیغان» (خوانندهی جنوبی) که آثاری چون «پشیمون» «یار منی» «شطرنج» و «دوسم داری» را منتشر کرده است و با خوانندگانی چون رضا صادقی، فرزاد فرزین و ... همخوانی کرده است، در 40 سالگی درگذشت.
هادی پاکزاد
«هادی پاکزاد» آهنگساز، خواننده و ترانهسرای سبک موسیقی آلترنتیو راک از سال ۱۳۸۱ فعالیتهای خود را در حوزه موسیقی آغاز کرد و نخستین آلبوم رسمیاش به نام «تاریکی» دی ماه سال ۱۳۹۴ روانه بازار موسیقی کشور شد. او هفتم خرداد ۱۳۹۵ در سن ۳۳ سالگی درگذشت.
حامد هاکان
«حامد ذاکری» ملقب به «حامد هاکان» خواننده، آهنگساز، ترانهسرا و تنظیمکننده بود. او بعد از سالها فعالیت در عرصه موسیقی، توانست فعالیتهای خود را به شکلِ رسمی به سرانجام برساند تا ۱۲ مهر ۱۳۹۶ در سن ۳۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
امید جعفری
«امید جعفری» شاید چهرهای چندان شناخته شده نباشد، اما اثر معروف او با نام «بر طبل شادانه بکوب» که پس از پیروزیهای ورزشی ایران از تلویزیون پخش میشود بسیار معروف است. او در آخرین روز سال 97 دار فانی را وداع گفت.
بهنام صفوی
مرگِ «بهنام صفوی» در سنِ 36 سالگی داغِ بزرگی برای مخاطبان و خانوادهاش بود. او که با ترانهی «عشق من باش» به خوانندهای محبوب بدل شد، پس از تحمل ۶ سال عارضه مغزی درگذشت.
او از سال ۱۳۹۲ دچار ضایعه مغزی شده بود، دو سال بعد از آن عمل کرد و بهبود یافت، آنقدر که آلبوم جدیدی با نام «معجزه» را نیز منتشر کرد؛ ولی بیماری بارِ دیگر به سراغش آمد و به کامِ مرگش کشاند.
ناصر عبداللهی
سالها از مرگِ «ناصر عبداللهی» میگذرد و او همچنان در فضای موسیقی ایران زنده مانده است. او که جزو نسل اول خوانندگان پاپ بعد از انقلاب بود، سوم آذرماه ۱۳۸۵ در بندرعباس به دلایل نامشخصی بیهوش شد و به کما رفت. او پس از گذراندن ۲۷ روز در کما سرانجام در بیمارستان هاشمی نژاد تهران و در سن ۳۶ سالگی درگذشت.
افشین یداللهی
«افشین یداللهی» یکی از تاثیرگذارترین چهرههای ترانه در بعد از انقلاب است. او که در زمینهی موسیقی پاپ نیز فعالیت داشت، توانست با همراهی علیرضا قربانی و فردین خلعتبری آثار ماندگارِ بسیاری خلق کند. او که چندین مجموعه شعر نیز منتشر کرده، بامداد چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ در مسیر بازگشت از هشتگرد به سمت تهران به دلیل برخورد شدید یک دستگاه کامیون با خودرویش، به شدت مجروح شده و در بیمارستان امام جعفر صادق شهر هشتگرد درگذشت.
شاهرخ پورمیامی
«شاهرخ پورمیامی» - نوازندهی گیتار الکتریک- که سابقه همکاری با خوانندههایی چون محمد اصفهانی، علیرضا عصار، فرمان فتحعلیان و محسن چاوشی را داشت، یکی دیگر از جوانمرگهای موسیقی ایران است.
هنرمندان خارجی
مایکل جکسون
«مایکل جکسون» که در کتاب گینس با عنوان موفقترین سرگرمیساز تمام دوران ثبت شده است، در سن 50 سالگی درگذشت. مرگ او در اثر ایست ناگهانی قلب بود، اما جنجالهای زیادی به همراه داشت و پزشک قانونی لسآنجلس اعلام کرد که او به دلیل ترکیبات داروها، مرگِ این خوانندهی پاپ قتلِ غیرعمدی بوده است. طبق گزارشات جکسون قبل از مرگش پروپوفول همراه با داروهای ضد افسردگی بنزو دیازپین: لورازپام و میدازولام مصرف میکرده است.
حق امتیازی که «جکسون» از ضبط آهنگها و موزیک ویدئوها، سودهای حاصل از کنسرتهایش به دست آورد رقمی معادل 500 میلیون دلار تخمین زده میشود. بعضی از تحلیلگران میگویند اگر بخواهیم تمام مایملک او را که شامل تمام آرشیو موسیقی او میشود را حساب کنیم بیلیونها دلار ارزش خواهد داشت.
کرت کوبین
این آهنگساز، ترانهنویس و خوانندهی اصلی گروه نیروانا در 27 سالگی درگذشت. از او بهعنوان «صدای نسلاش» یاد میکنند. وقتی که «کوبین» از دنیا رفت، اوجِ دوران کاریش بود. «کوبین» در سال 1985 گروه نیروانا را پایه گذاری کرد که طی سالهای فعالیتشان بیش از 25 میلیون آلبوم تنها در امریکا فروختند و 50 میلیون نسخه در سراسرِ جهان. آهنگ «رایحههایی چون روح نوجوانی» از آلبومِ دوم این گروه، همچنان یکی از پرطرفدارترین قطعاتِ موسیقی است. او میگفت: «اول موسیقی میآید، آواز و اشعار بعد آن میآید.»
او در سال ۱۹۹۳ سومین و آخرین آلبوم استودیویی نیروانا با عنوان «در رحِم» منتشر شد که در واقع بیان اعتراض او به شرایط موجود بود. مرگ او هم جنجالهای زیادی به همراه داشت، تعداد اندکی هنوز اعتقاد دارند او به قتل رسیده بود.
نصرت فاتح علیخان
«نصرت فاتح علیخان» را پادشاه قوالی میدانند، او در سال 1985 خان برای موسیقی متن فیلم «آخرین وسوسه مسیح مسیح» با «پیتر گابریل» همکاری کرد و علاوه بر آن با «مایکل بروک» موسیقی دان کانادایی در آلبومهای «مست مست» (1990) و «ترانه شب» (1996)، و در سال 1995 با پیرل جام خواننده اصلی «ادی ودر» روی دو تا از آهنگهای موسیقی متن Dead Man Walking کار کرد. یکی دیگر از همکاریهای او در موسیقی متن «قاتلین بالفطره» بوده است. پیتر گابریل بعدها 5 تا از آلبومهای سنتی قوالی نصرت را به همراه آثار تجربی او که شامل آلبومهای «مست مست» و Star Rise میشد را منتشر کرد.
آلبوم «روح مست» نصرت در سال 1997 در بخش آلبوم فولکلور سنتی نامزد جایزه گرمی شد. نصرت فتح علیخان در سن 48 سالگی در لاهور پاکستان درگذشت.
آلیا
«آلیا» خواننده و بازیگری بود که در سنِ نوجوانی آلبومش را به بازار عرضه کرد و سه میلیون کپی از این آلبوم در آمریکا فروخته شد و 8 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان منتشر شد.
یکی از ترانههای او با نامِ «دوباره تلاش کن» نامزده جایزه گرمی در بخش بهترین خواننده زن شد. او 25 آگوست 2001 بعد از فیلمبرداری برای موزیک ویدئوی single Rock the Boat در سن 22 سالگی در حادثه سقوط هواپیما کشته شد.
جان لنون
«جان لنون» کسی که یکی از موفقترین گروههای قرن بیستم یعنی بیلتز را پایه گذاری کرد در چهل سالگی درگذشت. او که یکی از بزرگترین منتقدانِ جنگ ویتنام بود و یک فعالِ اجتماعی، آثار بسیاری چون قرمز، آبی، بیتلز برای فروش، آزاد مثل پرنده و.. را منتشر کرده است؛ اما موفقترین آلبومشان Abbey Road بود. «لنون» پس از فروپاشی «بیتلز» آهنگهای زیادی مثل مادر، چطوری میخوابی؟ و .. را به انتشار درآورد.
او در هشتم دسامبر 1980 بعد از اینکه به همراه همسرش از داکوتا به نیویورک برمیگشت، با شلیک چهار گلوله توسطِ «مارک دیوید» کشته شد.
امی واینهاوس
«امیواینهاوس» خوانندهی جوانی که صدایی منحصر به فرد داشت، یکی از جوانمرگترین خوانندگانِ جهان است. او بارها نامزد جوایز متعدد در حوزهی موسیقی شد. بعد از مرگش، محافظش تعریف کرده که چند ساعت قبل از مرگش، از خانهاش صدای خنده و موسیقی میشنیده است. این در حالی است که او در اتاقِ خوابش در حالِ تماشای ویدئوهای خودش در یوتیوپ بوده است.
آلبوم Back to Black واینهاوس بعد از مرگش یکی از پرفروش ترین های آلبوم های قرن 21 شد.
جیمی هندریکس
«جیمی هندریکس» یکی از مشهورترین گیتاریستهای چپ دست بود که موسیقیدانان بسیاری را تحت تاثیر قرار داد. او هم جزو کلوپِ 27 سالهها شد، همان هنرمندانی که در 27 سالگی از دنیا رفتند. او آهنگساز بود و ترانهی بسیاری از اشعارش را نیز خودش میگفت. مرگِ او بسیار پررمز و راز است و هنوز این فرضیه ثابت نشده است که او در اثرِ اختلال دارویی مرد یا دست به خودکشی زد. نزدیک به نیم قرن از مرگش می گذرد، هنوز مراسم باشکوهی برای بزرگداشتِ او برگزار میکنند.
الویس پریسلی
«الویس پریسلی» که باید او را پادشاهِ افسانهای دنیای موسیقی دانست، در 42 سالگی به علتِ آنچه آن را «کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک» (یک نوع بیماری قلبی مادرزادی) دچار حملهی قلبی شد و درگذشت. با ظهور «بیتلز»، پریسلی دیگر آن درخشندگی سابق را نداشت و در سالهای پایانی عمر دچار افسردگی شده بود.
ویتنی هوستون
«ویتنی هوستون» در 48 سالگی درگذشت. او که یکی از جادوییترین صداهای جهان را داشت، میگفت: «من تصمیم گرفتم در رسایه افراد دیگر حرکت نکنم؛ اگر شکست خوردم، یا اگر موفق شدم حداقل کاری را انجام دادم که بهش باور داشتم.» صدای او در وانِ حمام خاموش شد. عجیب اینکه دختر ویتنی هوستون، بابی کریستینا نیز سه سال بعد از مرگ مادرش در وان حمام بیهوش پیدا شد و او نیز از دنیا رفت.
جیم موریسون
خواننده افسانهای گروه the doors هنگامی که در «پاریس» بود، به علت ایست قلبی در حمام از دنیا رفت. او میگفت: «مردم از مرگ حتی از درد بیشتر میترسند و این خیلی عجیب است. زندگی بیشتر از مرگ به انسان صدمه میزند و در نقطه مقابل ، درد و رنج نیز آسیب بیشتری می زند. بله من فکر می کنم مرگ دوست ماست.»
فردی مرکوری
«فرِدی مرکوری» موسیقیدان، خواننده و آهنگساز اهل بریتانیا خواننده و ترانهنویس اصلی گروه «کوئین» بود؛ او به علت ابتلا به «ایدز» درگذشت.
مرکوری علاوه بر فعالیتهایش در گروه کوئین، به شکل انفرادی هم فعالیت میکرد و گهگاهی هم به عنوان تهیهکننده یا موسیقیدان مهمان (پیانو و آوازخوانی) برای هنرمندان دیگر به فعالیت میپرداخت. او از پارسیان هند بود و در زنگبار تانزانیا و در خانوادهای با ریشههای هندی و ایرانی به دنیا آمد و پس از مرگش در سال ۱۹۹۲ جایزهی بریت را به خاطر کمکهای برجستهاش به موسیقی بریتانیا دریافت کرد و کنسرت بزرگداشت فردی مرکوری هم در استادیوم ومبلی در لندن برگزار شد.
در سال ۲۰۰۱ مرکوری به همراه دیگر اعضای گروه کوئین، به تالار مشاهیر راک اند رول، در سال ۲۰۰۳ به تالار ترانهنویسان مشهور، در سال ۲۰۰۴ به تالار مشاهیر موسیقی بریتانیا وارد شد، و گروه کوئین هم در سال ۲۰۰۲ ستارهای در پیادهرو شهرت هالیوود دریافت کرد.
برایان جونز
«برایان جونز» که او هم در 27 سالگی مرد، بنیانگذارِ گروه «رولینگ استونز» بود. او چند سازِ مختلف مینواخت و علاقهی ویژهای به دنیای مد داشت.
جنیس جاپلین
«جنیس چاپلین» خواننده و آهنگساز آمریکایی بود که از اسطورههای موسیقی راک بهشمار میرفت در سن 27 سالگی درگذشت و بهاین ترتیب به کلوپ 27 سالهها پیوست. وجه تمایز جنیس با دیگر بزرگان راک دههٔ شصت را صدای منحصربهفرد و خشدار او و نوع موسیقیاش که تلفیقی نوین از راک و بلوز بود میدانند.
مجله رولینگ استون در سال ۲۰۰۴ و در ردهبندی ۱۰۰ هنرمند برتر تمامی دوران، جنیس جاپلین را در رتبه ۲۸ قرار داد.
* سازمان بهداشت جهانی در آخرین اظهارنظرِ خود سن 55 سالگی را پایان دوران جوانی دانسته است
رضاقلیمیرزا ظلی
رضاقُلیمیرزا ظِلّی (خواننده و استاد موسیقی سنتی ایران) که از شاگردانِ آواز اقبالآذر و عارف قزوینی بود، یکی از اولین جوانمرگهای دنیای موسیقی است. او تنها 39 سال داشت که درگذشت. «میرزاظلی» با وجود عمرِ کوتاهش در حدِ خوانندگانِ درجه اولی چون طاهرزاده، قمرالملوک، اقبالآذر و ادیب خوانساری شناخته میشود. او با چند تن از نوازندگان مشهور آن زمان همکاری داشت. ظلی در حدود سال ۱۳۱۶ ش به بیماری سل ریوی دچار شد و پزشکان او را از خوانندگی منع کردند؛ او اما توصیه پزشکان را نشنیده میگیرد و در این مدت کنسرتی نیز همراه با تار علیاکبر شهنازی در تهران برگزار میکند تا در زمستان ۱۳۲۴ بر اثر سرماخوردگی شدید در بیمارستان بانک ملی در تهران بستری میشود و سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ در ۳۹ سالگی درمیگذرد.
حبیب سماعی
حبیب سماعی در 45 سالگی دار فانی را وداع گفت. او تاثیرات بسیار زیادی روی سازِ سنتور داشت؛ به شکلی که بعد از درگذشتِ او، این ساز تا مدتها در رکود بود. نقل است که وقتی حبیب در مجلسی شروع به نواختن میکرده، هر شنونده را مفتونِ نوازندگیاش میکرده است. او شیوهای از سنتورنوازی را روایت کرده که حاصل تداوم یک سنت بسیار قدیمی در نوازندگی این ساز است. از او تنها یک صفحه باقی مانده است که همراه با بانو «پروانه» (مادر خاطره پروانه) ضبط شده است.
داریوش رفیعی
«داریوش رفیعی» فقط ۳۱ سال عمر کرد و با این وجود بیش از ۱۰۰ قطعهی موسیقی چون به سوی تو، گلنار و سلسله موی دوست و خیلی از قطعات دیگر از او به یادگار مانده است. داستانهای بسیاری درباره زندگی و روابط او گفته میشود؛ اما «اسماعیل نواب صفا» دربارهی آخرین روزهای حیاتِ او چنین نقل کرده است: ««روزی قرار بود که پرویز یاحقی دو صفحه برای «موزیکال کمپانی» ضبط کند و یک روی صفحه چهار مضراب سه گاه داریوش رفیعی باشد. آن روز من و بیژن ترقی هم با پرویز یاحقی به منزل رفیعی رفتیم تا او را با خود ببریم. ساعت در حدود ۲ یا ۳ بعدازظهر بود که به منزل رفیعی رسیدیم. دیدیم هنوز خواب است و سراپای ملحفهای که روی خود انداخته بود، از شدت مگس سیاه شده بود. اعتیاد زندگی او را تباه کرده بود. به هر حال آن روز به استودیوی موزیکال کمپانی رفتیم و پرویز چهار مضرابش را اجرا کرد و چقدر هم خوب خواند.»
خوانندهای که روزگاری تمام لالهزار جولانگاه او و ماشین قرمز مدلبالایش بود و داستانهای عاشقانهاش هنوز سرِ زبانهاست مرگ غمانگیزی داشت و زندگیای پرهیاهو و عجیب. او در اوج شهرت بر اثر تزریق آمپول آلوده، به کزاز مبتلا شد. «نواب صفا» تعریف میکند، در آخرین روز حیاتش گفت: «بیژن این آخرین باری است که برف و باریدن برف را میبینم. دیگر زندگی من به پایان رسیده.»
واروژان
«واروژان» را باید یکی از تاثیرگذارترین موسیقیدانانِ پاپ در ایران دانست که حاصلِ عمرِ کوتاهش ترانههای ماندگاری چون «هفتهٔ خاکستری»، «بوی خوب گندم»، «پوست شیر»، «پل»، «عاشقانه»، «شام آخر»، «همسفر»، «دریایی»، «باور کن»، «ماهپیشونی» و «گهواره» و بسیار قطعاتِ دیگر است. آخرین اثر واروژان در آهنگسازی، ترانهای با نام «اجازه» بود که نیمه تمام ماند. او که از بیماری قلبی رنج میبرد هنگام ضبط موسیقی فیلم «بر فراز آسمانها»، ساختهٔ محمدعلی فردین سکته کرد و پس از ۱۳ روز بستری بودن در بیمارستان، ۲۶ شهریور ۱۳۵۶ در چهل سالگی درگذشت.
ایرج بسطامی
«ایرج بسطامی» نیز که او را تنها خوانندهی مرد چپ کوک میدانند، بسیار زود از دنیا رفت. او در جوانی به کلاس محمدرضا شجریان راه پیدا کرد و به فراگیری آواز و ردیفهای آوازی پرداخت و در همانجا با پرویز مشکاتیان (آهنگ ساز و نوازندهٔ سنتور) آشنا شد. این آشنایی در سالهای بعد منجر به شروع همکاریهای بسطامی و گروه عارف شد؛ استاد آهنگساز دربارهی آشناییاش با «بسطامی» گفته است: «من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند. صدای بسطامی را شنیدم و از آن بسیار خوشم آمد.»
ایرج بسطامی در طول ۱۴ سال فعالیت ۱۱ آلبوم موسیقی منتشر کرد؛ اما به دلیل مشکلات معیشتی از سالهای پایانی دهه ۷۰ دیگر کار جدی نکرد و بیشتر آثارش چون بی کاروان کولی، خزان و آرزو و بداهه خوانی و بداهه نوازی پس از مرگ او انتشار یافتند.
افشین مقدم
«حسین آهنیان مقدم»، مشهور به «افشین مقدم» که با ترانههایی چون زمستون، به من نخند و مسافر شناخته میشود، خیلی زود (در سیویک سالگی) دار فانی را وداع گفت. او در تراس رستورانِ «لوکس طلایی» آواز میخواند که «سعید دبیری» یک روز به آنجا میرود و با افشین مقدم آشنا میشود و همین آشنایی منجر به خلقِ ترانهی «زمستون» و چند اثر دیگر میشود. این آثار در استودیو بل با همکاری سیاوش قمیشی و واروژان ضبط شده است. او با «جهانبخش پازوکی» دومین آلبوم خود را منتشر کرد و در اوجِ محبوبیت بود که اول مرداد ۱۳۵۵ بر اثر تصادف در جاده آمل در گذشت. در همان سالها بهروز برزگر که همراه او در سفرِ آخرش بود، برای مجله «جوانان امروز» تعریف کرده است: «افشین رانندگی میکرد. حدود چهل کیلومتر به آمل مانده بود که او از یک سواری سبقت گرفت و به محض اینکه به سمت چپ جاده متمایل شد، اتوبوسی از مقابل رسید… او مرتب از مرگ سخن میگفت. ترانه مسافرش را چندین بار خواند… میگفت از تمام فامیل خداحافظی کردهام. وقتی حادثه پیش آمد، من و افشین به بیرون ماشین پرت شدیم و مدتها کنار جاده بودیم. بعد از مدتی یک شورلت به کمک ما آمد. افشین دیگر رمقی نداشت. او فقط به من نگاه میکرد. انگار میخواست به من حالی کند، بهروز دیدی گفتم زندگی من همینجا تموم شده… اتومبیل به سرعت جاده هراز را طی میکرد… خدای من… افشین دیگر نگاهم نمیکرد.»
افشین مقدم، با این تصادف درگذشت، در حالی که چند روزی از به دنیا آمدن دخترش، مینو نمیگذشت.
مازیار
«شک نکنید من یک روز خواننده معروفی خواهم شد.» این جمله را «مازیار» دردههی 40 به دوستانش گفت و سالها بعد به حقیقت پیوست. در واقع جهانبخش پازوکی بود که صدای او را کشف و اسم هنری مازیار را نیز همین آهنگساز برای او انتخاب کرده است. حاصل این همکاری ترانههایی مثل «ماهیگیر» و «کبوتر» بود. مازیار بعدتر با آهنگسازانی چون بابک بیات، محمد شمس، عماد رام، ناصر چشم آذر، تورج شعبانخانی، آرش سزاوار، عباس تجویدی و سایرین فراهم کرد. او بعد از انقلاب در ایران ماند و سحرگاه ۱۶ فروردین سال 76 زمانی که دو ماه و نیم مانده بود تا ۴۵ ساله شود، بر اثر سکتهٔ قلبی و مغزی در گذشت.
مرتضی پاشایی
مرگ «مرتضی پاشایی» برای هواداران موسیقی تکاندهنده بود (حتی آنانی که مخاطب آثار او نبودند) و تشییع پیکرش به یکی از عجیبترین و شلوغترین مراسم بدرود با هنرمندان بدل شد. مرتضی پاشایی اول آهنگهایش را در فضای مجازی انتشار داد و بعد هم نوبت به اولین آلبومش (یکی هست) رسید که سال ۱۳۹۱ منتشر شد. گل بیتا و اسمش عشقه دو آلبوم دیگر او هستند که هنوز روی این آخری کار میکرد که اجل مهلتش نداد. پاشایی از اواخر پاییز سال ۱۳۹۲ به سرطان معده مبتلا شد. بعد از رسانهای شدن خبر بیماریاش، او همچنان کنسرت میداد تا اینکه عصر جمعه ۱۶ آبان ۹۳ به بخش مراقبتهای ویژه منتقل شد. علت انتقال این خواننده به بخش مراقبتهای ویژه تب شدید عنوان شد. او بر اثر این بیماری، صبح روز جمعه بیستوسوم آبان ۱۳۹۳ حدود ساعت ۱۰:۳۰ صبح در بیمارستان بهمن تهران درگذشت.
نیما وارسته
در موسیقی ایران معمولا این خوانندهها هستند که به شهرت میرسند؛ اما «نیما وارسته» یک استثنا بود. او که جزو اولین کسانی است که استودیو دیجیتال در ایران راهاندازی کرد؛ آهنگساز، تنظیمکننده و نوازنده ویولن و کیبورد و سه تار ایرانی بود. از کارهای او میتوان به تنظیم آلبوم ۸۵ بنیامین بهادری و کما ۲ حمید عسکری اشاره کرد. وی در ۳۵ سالگی در حال شنا در استخر دچار نارسایی قلبی شد و جان خود را از دست داد.
حسن پیغان
«حسن پیغان» (خوانندهی جنوبی) که آثاری چون «پشیمون» «یار منی» «شطرنج» و «دوسم داری» را منتشر کرده است و با خوانندگانی چون رضا صادقی، فرزاد فرزین و ... همخوانی کرده است، در 40 سالگی درگذشت.
هادی پاکزاد
«هادی پاکزاد» آهنگساز، خواننده و ترانهسرای سبک موسیقی آلترنتیو راک از سال ۱۳۸۱ فعالیتهای خود را در حوزه موسیقی آغاز کرد و نخستین آلبوم رسمیاش به نام «تاریکی» دی ماه سال ۱۳۹۴ روانه بازار موسیقی کشور شد. او هفتم خرداد ۱۳۹۵ در سن ۳۳ سالگی درگذشت.
حامد هاکان
«حامد ذاکری» ملقب به «حامد هاکان» خواننده، آهنگساز، ترانهسرا و تنظیمکننده بود. او بعد از سالها فعالیت در عرصه موسیقی، توانست فعالیتهای خود را به شکلِ رسمی به سرانجام برساند تا ۱۲ مهر ۱۳۹۶ در سن ۳۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
امید جعفری
«امید جعفری» شاید چهرهای چندان شناخته شده نباشد، اما اثر معروف او با نام «بر طبل شادانه بکوب» که پس از پیروزیهای ورزشی ایران از تلویزیون پخش میشود بسیار معروف است. او در آخرین روز سال 97 دار فانی را وداع گفت.
بهنام صفوی
مرگِ «بهنام صفوی» در سنِ 36 سالگی داغِ بزرگی برای مخاطبان و خانوادهاش بود. او که با ترانهی «عشق من باش» به خوانندهای محبوب بدل شد، پس از تحمل ۶ سال عارضه مغزی درگذشت.
او از سال ۱۳۹۲ دچار ضایعه مغزی شده بود، دو سال بعد از آن عمل کرد و بهبود یافت، آنقدر که آلبوم جدیدی با نام «معجزه» را نیز منتشر کرد؛ ولی بیماری بارِ دیگر به سراغش آمد و به کامِ مرگش کشاند.
ناصر عبداللهی
سالها از مرگِ «ناصر عبداللهی» میگذرد و او همچنان در فضای موسیقی ایران زنده مانده است. او که جزو نسل اول خوانندگان پاپ بعد از انقلاب بود، سوم آذرماه ۱۳۸۵ در بندرعباس به دلایل نامشخصی بیهوش شد و به کما رفت. او پس از گذراندن ۲۷ روز در کما سرانجام در بیمارستان هاشمی نژاد تهران و در سن ۳۶ سالگی درگذشت.
افشین یداللهی
«افشین یداللهی» یکی از تاثیرگذارترین چهرههای ترانه در بعد از انقلاب است. او که در زمینهی موسیقی پاپ نیز فعالیت داشت، توانست با همراهی علیرضا قربانی و فردین خلعتبری آثار ماندگارِ بسیاری خلق کند. او که چندین مجموعه شعر نیز منتشر کرده، بامداد چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ در مسیر بازگشت از هشتگرد به سمت تهران به دلیل برخورد شدید یک دستگاه کامیون با خودرویش، به شدت مجروح شده و در بیمارستان امام جعفر صادق شهر هشتگرد درگذشت.
شاهرخ پورمیامی
«شاهرخ پورمیامی» - نوازندهی گیتار الکتریک- که سابقه همکاری با خوانندههایی چون محمد اصفهانی، علیرضا عصار، فرمان فتحعلیان و محسن چاوشی را داشت، یکی دیگر از جوانمرگهای موسیقی ایران است.
هنرمندان خارجی
مایکل جکسون
«مایکل جکسون» که در کتاب گینس با عنوان موفقترین سرگرمیساز تمام دوران ثبت شده است، در سن 50 سالگی درگذشت. مرگ او در اثر ایست ناگهانی قلب بود، اما جنجالهای زیادی به همراه داشت و پزشک قانونی لسآنجلس اعلام کرد که او به دلیل ترکیبات داروها، مرگِ این خوانندهی پاپ قتلِ غیرعمدی بوده است. طبق گزارشات جکسون قبل از مرگش پروپوفول همراه با داروهای ضد افسردگی بنزو دیازپین: لورازپام و میدازولام مصرف میکرده است.
حق امتیازی که «جکسون» از ضبط آهنگها و موزیک ویدئوها، سودهای حاصل از کنسرتهایش به دست آورد رقمی معادل 500 میلیون دلار تخمین زده میشود. بعضی از تحلیلگران میگویند اگر بخواهیم تمام مایملک او را که شامل تمام آرشیو موسیقی او میشود را حساب کنیم بیلیونها دلار ارزش خواهد داشت.
کرت کوبین
این آهنگساز، ترانهنویس و خوانندهی اصلی گروه نیروانا در 27 سالگی درگذشت. از او بهعنوان «صدای نسلاش» یاد میکنند. وقتی که «کوبین» از دنیا رفت، اوجِ دوران کاریش بود. «کوبین» در سال 1985 گروه نیروانا را پایه گذاری کرد که طی سالهای فعالیتشان بیش از 25 میلیون آلبوم تنها در امریکا فروختند و 50 میلیون نسخه در سراسرِ جهان. آهنگ «رایحههایی چون روح نوجوانی» از آلبومِ دوم این گروه، همچنان یکی از پرطرفدارترین قطعاتِ موسیقی است. او میگفت: «اول موسیقی میآید، آواز و اشعار بعد آن میآید.»
او در سال ۱۹۹۳ سومین و آخرین آلبوم استودیویی نیروانا با عنوان «در رحِم» منتشر شد که در واقع بیان اعتراض او به شرایط موجود بود. مرگ او هم جنجالهای زیادی به همراه داشت، تعداد اندکی هنوز اعتقاد دارند او به قتل رسیده بود.
نصرت فاتح علیخان
«نصرت فاتح علیخان» را پادشاه قوالی میدانند، او در سال 1985 خان برای موسیقی متن فیلم «آخرین وسوسه مسیح مسیح» با «پیتر گابریل» همکاری کرد و علاوه بر آن با «مایکل بروک» موسیقی دان کانادایی در آلبومهای «مست مست» (1990) و «ترانه شب» (1996)، و در سال 1995 با پیرل جام خواننده اصلی «ادی ودر» روی دو تا از آهنگهای موسیقی متن Dead Man Walking کار کرد. یکی دیگر از همکاریهای او در موسیقی متن «قاتلین بالفطره» بوده است. پیتر گابریل بعدها 5 تا از آلبومهای سنتی قوالی نصرت را به همراه آثار تجربی او که شامل آلبومهای «مست مست» و Star Rise میشد را منتشر کرد.
آلبوم «روح مست» نصرت در سال 1997 در بخش آلبوم فولکلور سنتی نامزد جایزه گرمی شد. نصرت فتح علیخان در سن 48 سالگی در لاهور پاکستان درگذشت.
آلیا
«آلیا» خواننده و بازیگری بود که در سنِ نوجوانی آلبومش را به بازار عرضه کرد و سه میلیون کپی از این آلبوم در آمریکا فروخته شد و 8 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان منتشر شد.
یکی از ترانههای او با نامِ «دوباره تلاش کن» نامزده جایزه گرمی در بخش بهترین خواننده زن شد. او 25 آگوست 2001 بعد از فیلمبرداری برای موزیک ویدئوی single Rock the Boat در سن 22 سالگی در حادثه سقوط هواپیما کشته شد.
جان لنون
«جان لنون» کسی که یکی از موفقترین گروههای قرن بیستم یعنی بیلتز را پایه گذاری کرد در چهل سالگی درگذشت. او که یکی از بزرگترین منتقدانِ جنگ ویتنام بود و یک فعالِ اجتماعی، آثار بسیاری چون قرمز، آبی، بیتلز برای فروش، آزاد مثل پرنده و.. را منتشر کرده است؛ اما موفقترین آلبومشان Abbey Road بود. «لنون» پس از فروپاشی «بیتلز» آهنگهای زیادی مثل مادر، چطوری میخوابی؟ و .. را به انتشار درآورد.
او در هشتم دسامبر 1980 بعد از اینکه به همراه همسرش از داکوتا به نیویورک برمیگشت، با شلیک چهار گلوله توسطِ «مارک دیوید» کشته شد.
امی واینهاوس
«امیواینهاوس» خوانندهی جوانی که صدایی منحصر به فرد داشت، یکی از جوانمرگترین خوانندگانِ جهان است. او بارها نامزد جوایز متعدد در حوزهی موسیقی شد. بعد از مرگش، محافظش تعریف کرده که چند ساعت قبل از مرگش، از خانهاش صدای خنده و موسیقی میشنیده است. این در حالی است که او در اتاقِ خوابش در حالِ تماشای ویدئوهای خودش در یوتیوپ بوده است.
آلبوم Back to Black واینهاوس بعد از مرگش یکی از پرفروش ترین های آلبوم های قرن 21 شد.
جیمی هندریکس
«جیمی هندریکس» یکی از مشهورترین گیتاریستهای چپ دست بود که موسیقیدانان بسیاری را تحت تاثیر قرار داد. او هم جزو کلوپِ 27 سالهها شد، همان هنرمندانی که در 27 سالگی از دنیا رفتند. او آهنگساز بود و ترانهی بسیاری از اشعارش را نیز خودش میگفت. مرگِ او بسیار پررمز و راز است و هنوز این فرضیه ثابت نشده است که او در اثرِ اختلال دارویی مرد یا دست به خودکشی زد. نزدیک به نیم قرن از مرگش می گذرد، هنوز مراسم باشکوهی برای بزرگداشتِ او برگزار میکنند.
الویس پریسلی
«الویس پریسلی» که باید او را پادشاهِ افسانهای دنیای موسیقی دانست، در 42 سالگی به علتِ آنچه آن را «کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک» (یک نوع بیماری قلبی مادرزادی) دچار حملهی قلبی شد و درگذشت. با ظهور «بیتلز»، پریسلی دیگر آن درخشندگی سابق را نداشت و در سالهای پایانی عمر دچار افسردگی شده بود.
ویتنی هوستون
«ویتنی هوستون» در 48 سالگی درگذشت. او که یکی از جادوییترین صداهای جهان را داشت، میگفت: «من تصمیم گرفتم در رسایه افراد دیگر حرکت نکنم؛ اگر شکست خوردم، یا اگر موفق شدم حداقل کاری را انجام دادم که بهش باور داشتم.» صدای او در وانِ حمام خاموش شد. عجیب اینکه دختر ویتنی هوستون، بابی کریستینا نیز سه سال بعد از مرگ مادرش در وان حمام بیهوش پیدا شد و او نیز از دنیا رفت.
جیم موریسون
خواننده افسانهای گروه the doors هنگامی که در «پاریس» بود، به علت ایست قلبی در حمام از دنیا رفت. او میگفت: «مردم از مرگ حتی از درد بیشتر میترسند و این خیلی عجیب است. زندگی بیشتر از مرگ به انسان صدمه میزند و در نقطه مقابل ، درد و رنج نیز آسیب بیشتری می زند. بله من فکر می کنم مرگ دوست ماست.»
فردی مرکوری
«فرِدی مرکوری» موسیقیدان، خواننده و آهنگساز اهل بریتانیا خواننده و ترانهنویس اصلی گروه «کوئین» بود؛ او به علت ابتلا به «ایدز» درگذشت.
مرکوری علاوه بر فعالیتهایش در گروه کوئین، به شکل انفرادی هم فعالیت میکرد و گهگاهی هم به عنوان تهیهکننده یا موسیقیدان مهمان (پیانو و آوازخوانی) برای هنرمندان دیگر به فعالیت میپرداخت. او از پارسیان هند بود و در زنگبار تانزانیا و در خانوادهای با ریشههای هندی و ایرانی به دنیا آمد و پس از مرگش در سال ۱۹۹۲ جایزهی بریت را به خاطر کمکهای برجستهاش به موسیقی بریتانیا دریافت کرد و کنسرت بزرگداشت فردی مرکوری هم در استادیوم ومبلی در لندن برگزار شد.
در سال ۲۰۰۱ مرکوری به همراه دیگر اعضای گروه کوئین، به تالار مشاهیر راک اند رول، در سال ۲۰۰۳ به تالار ترانهنویسان مشهور، در سال ۲۰۰۴ به تالار مشاهیر موسیقی بریتانیا وارد شد، و گروه کوئین هم در سال ۲۰۰۲ ستارهای در پیادهرو شهرت هالیوود دریافت کرد.
برایان جونز
«برایان جونز» که او هم در 27 سالگی مرد، بنیانگذارِ گروه «رولینگ استونز» بود. او چند سازِ مختلف مینواخت و علاقهی ویژهای به دنیای مد داشت.
جنیس جاپلین
«جنیس چاپلین» خواننده و آهنگساز آمریکایی بود که از اسطورههای موسیقی راک بهشمار میرفت در سن 27 سالگی درگذشت و بهاین ترتیب به کلوپ 27 سالهها پیوست. وجه تمایز جنیس با دیگر بزرگان راک دههٔ شصت را صدای منحصربهفرد و خشدار او و نوع موسیقیاش که تلفیقی نوین از راک و بلوز بود میدانند.
مجله رولینگ استون در سال ۲۰۰۴ و در ردهبندی ۱۰۰ هنرمند برتر تمامی دوران، جنیس جاپلین را در رتبه ۲۸ قرار داد.
* سازمان بهداشت جهانی در آخرین اظهارنظرِ خود سن 55 سالگی را پایان دوران جوانی دانسته است
منبع:
سایت «موسیقی ما»
تاریخ انتشار : یکشنبه 16 آذر 1399 - 10:36
دیدگاهها
از هنرمندان بین المللی توپاک و بیگی رو هم باید به این لیست اضافه کرد.
با سلام رحوم معین سیدی پور ار از قلم لنداختین کسی که واقعا به معنای واقعی هنرمند بود
افزودن یک دیدگاه جدید