حمیدرضا نوربخش:
من غرور و تکبر ندارم
با اینکه خیلی ها معتقدند حمیدرضا نوربخش کم کار است ولی خودش می گوید که اگر دو اثر قابل دفاع داشته باشد برایش کافی است؛ چرا که وی به خوانندگی به چشم شغل نگاه نمی کند و برایش مادیات مهم نیست.
.
خیلی ها معتقدند شما از نظر آوازی صدایی متفاوت دارید، از سویی برخی اعتقاد دارند حمایت آقای شجریان و همچنین پست و مقامی که دارید مانع از این می شود که با هر گروهی کار کنید....
هیچ وقت اینطوری نبوده و نیستم و کسانی که با من در ارتباط هستند کاملابه این موضوع واقفند. من غرور و تکبر ندارم. اینها اعتقاد من است زیرا آدم ها برایم مهم هستند یعنی هیچ وقت از هنرمند جوانی که مایل به همکاری با من است، به دلیل جوان بودنش دوری نمی کنم. در عین حال هیچ وقت اصرار نداشته و ندارم فقط با پیشکسوتان کار کنم و اگر اصرار به این موضوع داشتم با پیشکسوتان بیشتری فعالیت می کردم. تقاضا برای خواندن همیشه از سمت دیگران بوده و من به هیچ آهنگسازی پیشنهاد نمی کنم که با آنها بخوانم. حتی بسیاری از نامداران به من پیشنهاد خواندن کردند ولی من قبول نکردم چون کار را دوست نداشتم و احساس کردم دوست ندارم آن کار را برای بار دوم گوش کنم، پس چرا باید آن را بخوانم؟! الان هم اگر با نوید دهقان همکاری کردم به این دلیل است که چندین سال است وی را می شناسم و احساس کردم از نظر شخصیت، منش، نوع نگاهش به شعر، ادبیات و موسیقی به گونه ای است که می پسندم و ایشان هم اصلابه دنبال شهرت نیست. بعضی آدم ها برای دیده شدن هر کاری می کنند در نتیجه این افراد مورد پسند من نیستند چون خودم هیچ وقت وارد این مقوله نمی شوم و این کارها برایم زشت و زننده است. معتقدم اگر کسی حرفی برای گفتن داشته باشد آن حرف شنیده می شود ولی با زور و تبلیغات به جایی نخواهند رسید و ماندگاری نخواهند داشت و فقط هیاهو دارد؛ در نتیجه هیاهو هیچ گاه ماندگار نمی شود و مانند موجی است که می آید و می رود. در همین راستا چند اثر را در دهه اخیر می توانیم نام ببریم که قابل شنیدن است؟! این در حالی است که هیاهوها زیاد بوده است ولی هیچ کدام از این هیاهوها ماندگار نشده اند.
شما بحث تکنیک صدا سازی را در آموزش موسیقی ایرانی جا انداخته اید، کمی درباره صداسازی صحبت کنید و اینکه آیا همه هنرجویان باید حتما صداسازی را یاد بگیرند؟
بایدی در کار نیست. مقوله تمرین همیشه بوده است. تمرین در بعضی موارد بر اساس سلیقه شخصی استادان است و هیچ وقت به شکل خاص تدوین شده نبوده است. آواز همیشه به شکل سنتی آموزش داده می شده است که اگر هنرجویی آواز بلد بود کلاس آموزش آواز می رفته است و همیشه معدودی از افراد در کلاس های آواز می توانستند خواننده شوند. ما هزاران هنرجوی آواز داریم که اکثریت آنها کار قابل ارایه ای نداشتند. در آخر مجموعه ای از آموزش ها را می دیدند ولی نمی توانستند هنر خود را ارایه دهند در نتیجه خیلی ها از کلاس آواز زده می شدند و احساس می کردند که کار بیهوده ای انجام داده اند. من مدت ها فکر کردم دیدم اشکال کار در تکنیک است و به این نتیجه رسیدم به صورت تمرینی همزمان پیش برویم. بسیاری از هنرجویان با اینکه باهوش بودند و فواصل را خوب می شناختند ولی بلد نبودند بخوانند. در همین راستا تصمیم گرفتیم قبل از ردیف یکسری اتود تمرینی را به هنرجویان آموزش دهیم. بعضی ها انتقاد می کنند و ما متاسف می شویم، زیرا صداسازی به معنای این نیست که اگر کسی صدا ندارد ما برایش صدا بسازیم. ما در ابتدا تست می گیریم، اگر صدای هنرجو مناسب بود و قابلیت داشت کمکش می کنیم. صدای خواننده اکتسابی نیست و اگر صدا نداشته باشد آن را قبول نمی کنیم و اگر قابلیت داشت کمک می کنیم تا از صدایش بهترین بهره برداری را بکند. صداسازی تمرین است و ما اتودهایی طراحی می کنیم که زودتر به قابلیت برسد. من پایه گذار صداسازی بودم و اولین بار اتود آن را سال ۱۳۷۴ مطرح کردم و از سال ۱۳۷۶ به هنرجویان آموزش دادم. همچنین زمان یادگیری صداسازی بستگی به آمادگی فرد دارد ولی اصولاپنج ماهه به پایان می رسد.
برای صداسازی با محمدرضا شجریان صحبت کردید؟
بله ما در این زمینه خیلی با استاد شجریان صحبت کردیم و ایشان موافق این رویه و مشوق جدی من بودند. خودشان هم اتودهایی در این زمینه طراحی کردند و به نقطه نظرات خوبی رسیدیم.
آیا خود آقای شجریان چنین کلاس هایی دارند؟
استاد شجریان خودشان این کلاس ها را ندارند اما تا جایی که در جریان هستم با همایون شجریان چنین دوره هایی را کار کرده است.
انتقادهای فراوانی به کلاس های تکنیک صدا سازی شما وارد شده است، نظر خودتان در این زمینه چیست؟
این انتقادها به این دلیل است که مزایای آن به خوبی تبیین نشده است. من خودم راضی هستم و هنرجویان من معلوم هستند. بسیاری معتقدند که صدای هنرجویانم قابل شنیدن است و رنگ و بوی آوازی دارد.
این روزها اغلب خواننده ها حتی آنهایی که می توانند خوب آواز بخوانند به سمت تصنیف خوانی گرایش پیدا کرده اند، این موضوع به خاطر شرایط جامعه است یا صدایشان کشش ندارد؟
به طور کلی ما آوازه خوان کم داریم. به هر حال آواز خوب وقتی خوانده نمی شود گوش مردم به آثار بی کیفیت عادت می کند. متاسفانه رسانه ما هم آواز پخش نمی کند و بسیاری از مشکلات به وجود آمده در حوزه موسیقی به دلیل عدم پخش موسیقی خوب از صداوسیماست. به نظرم هرجا که آواز خوب خوانده می شود همیشه شنونده اش نیز وجود دارد. آواز خوب یعنی آوازی که خواننده بتواند همه ابزار را از جمله صدای خوب و دانش آوازی داشته باشد و بتواند شعر را خوب بشناسد و صاحب سابقه و سلیقه باشد. بعضی ها فقط به دنبال وزن هستند و فرد یک جمله در ذهن دارد و می خواهد آن را به صورت شعر بیان کند و اصلابه مفهوم آن کاری ندارد در نتیجه پیام در موسیقی به درستی القا نمی شود. مثلامایه دشتی حزن خاصی دارد و اگر خواننده در دشتی بگوید«مژده بهار...» ناهمگون و غیرقابل باور است. انتخاب اشعار در آواز خوانی بسیار مهم است و خواننده باید با ادبیات عجین باشد. بعضی مواقع یک خواننده به نحوی یک شعر را می خواند که فکر می کنیم گزارش می خواند. شعر و موسیقی باید در کنار هم باشند و گاهی اوقات خواننده ای شعری را آنقدر زیبا می خواند که کس دیگری سراغ آن شعر نمی رود. به فرض مثال آواز آقای شجریان در آلبوم«بیداد» «یاری اندر کس نمی بینیم یاران را چه شد/...» آنچنان زیبا و شفاف خوانده شده است که کسی حتی جرات ندارد دوباره سراغ این شعر برود.
فارغ از کیفیت آوازها، مدت زمان خواندن آواز نیز کم شده است، این موضوع به دلیل بی حوصلگی مخاطبان است؟
آواز مانند یک حرف خوب و جذاب است. مثل زمانی که آدم سخنرانی می کند. مهم این است بتواند شنونده را جذب کند و خیلی ها نمی توانند در این زمینه ارتباط خوبی برقرار کنند در نتیجه مخاطب بی حوصله و کم طاقت می شود. در کنسرت های محمدرضا شجریان ندیدم کسی خداخدا کند تا کنسرت تمام شود و همه به این کنسرت می روند تا آواز خوب بشنوند زیرا ایشان به خوبی پیام را منتقل می کنند
.
خیلی ها معتقدند شما از نظر آوازی صدایی متفاوت دارید، از سویی برخی اعتقاد دارند حمایت آقای شجریان و همچنین پست و مقامی که دارید مانع از این می شود که با هر گروهی کار کنید....
هیچ وقت اینطوری نبوده و نیستم و کسانی که با من در ارتباط هستند کاملابه این موضوع واقفند. من غرور و تکبر ندارم. اینها اعتقاد من است زیرا آدم ها برایم مهم هستند یعنی هیچ وقت از هنرمند جوانی که مایل به همکاری با من است، به دلیل جوان بودنش دوری نمی کنم. در عین حال هیچ وقت اصرار نداشته و ندارم فقط با پیشکسوتان کار کنم و اگر اصرار به این موضوع داشتم با پیشکسوتان بیشتری فعالیت می کردم. تقاضا برای خواندن همیشه از سمت دیگران بوده و من به هیچ آهنگسازی پیشنهاد نمی کنم که با آنها بخوانم. حتی بسیاری از نامداران به من پیشنهاد خواندن کردند ولی من قبول نکردم چون کار را دوست نداشتم و احساس کردم دوست ندارم آن کار را برای بار دوم گوش کنم، پس چرا باید آن را بخوانم؟! الان هم اگر با نوید دهقان همکاری کردم به این دلیل است که چندین سال است وی را می شناسم و احساس کردم از نظر شخصیت، منش، نوع نگاهش به شعر، ادبیات و موسیقی به گونه ای است که می پسندم و ایشان هم اصلابه دنبال شهرت نیست. بعضی آدم ها برای دیده شدن هر کاری می کنند در نتیجه این افراد مورد پسند من نیستند چون خودم هیچ وقت وارد این مقوله نمی شوم و این کارها برایم زشت و زننده است. معتقدم اگر کسی حرفی برای گفتن داشته باشد آن حرف شنیده می شود ولی با زور و تبلیغات به جایی نخواهند رسید و ماندگاری نخواهند داشت و فقط هیاهو دارد؛ در نتیجه هیاهو هیچ گاه ماندگار نمی شود و مانند موجی است که می آید و می رود. در همین راستا چند اثر را در دهه اخیر می توانیم نام ببریم که قابل شنیدن است؟! این در حالی است که هیاهوها زیاد بوده است ولی هیچ کدام از این هیاهوها ماندگار نشده اند.
شما بحث تکنیک صدا سازی را در آموزش موسیقی ایرانی جا انداخته اید، کمی درباره صداسازی صحبت کنید و اینکه آیا همه هنرجویان باید حتما صداسازی را یاد بگیرند؟
بایدی در کار نیست. مقوله تمرین همیشه بوده است. تمرین در بعضی موارد بر اساس سلیقه شخصی استادان است و هیچ وقت به شکل خاص تدوین شده نبوده است. آواز همیشه به شکل سنتی آموزش داده می شده است که اگر هنرجویی آواز بلد بود کلاس آموزش آواز می رفته است و همیشه معدودی از افراد در کلاس های آواز می توانستند خواننده شوند. ما هزاران هنرجوی آواز داریم که اکثریت آنها کار قابل ارایه ای نداشتند. در آخر مجموعه ای از آموزش ها را می دیدند ولی نمی توانستند هنر خود را ارایه دهند در نتیجه خیلی ها از کلاس آواز زده می شدند و احساس می کردند که کار بیهوده ای انجام داده اند. من مدت ها فکر کردم دیدم اشکال کار در تکنیک است و به این نتیجه رسیدم به صورت تمرینی همزمان پیش برویم. بسیاری از هنرجویان با اینکه باهوش بودند و فواصل را خوب می شناختند ولی بلد نبودند بخوانند. در همین راستا تصمیم گرفتیم قبل از ردیف یکسری اتود تمرینی را به هنرجویان آموزش دهیم. بعضی ها انتقاد می کنند و ما متاسف می شویم، زیرا صداسازی به معنای این نیست که اگر کسی صدا ندارد ما برایش صدا بسازیم. ما در ابتدا تست می گیریم، اگر صدای هنرجو مناسب بود و قابلیت داشت کمکش می کنیم. صدای خواننده اکتسابی نیست و اگر صدا نداشته باشد آن را قبول نمی کنیم و اگر قابلیت داشت کمک می کنیم تا از صدایش بهترین بهره برداری را بکند. صداسازی تمرین است و ما اتودهایی طراحی می کنیم که زودتر به قابلیت برسد. من پایه گذار صداسازی بودم و اولین بار اتود آن را سال ۱۳۷۴ مطرح کردم و از سال ۱۳۷۶ به هنرجویان آموزش دادم. همچنین زمان یادگیری صداسازی بستگی به آمادگی فرد دارد ولی اصولاپنج ماهه به پایان می رسد.
برای صداسازی با محمدرضا شجریان صحبت کردید؟
بله ما در این زمینه خیلی با استاد شجریان صحبت کردیم و ایشان موافق این رویه و مشوق جدی من بودند. خودشان هم اتودهایی در این زمینه طراحی کردند و به نقطه نظرات خوبی رسیدیم.
آیا خود آقای شجریان چنین کلاس هایی دارند؟
استاد شجریان خودشان این کلاس ها را ندارند اما تا جایی که در جریان هستم با همایون شجریان چنین دوره هایی را کار کرده است.
انتقادهای فراوانی به کلاس های تکنیک صدا سازی شما وارد شده است، نظر خودتان در این زمینه چیست؟
این انتقادها به این دلیل است که مزایای آن به خوبی تبیین نشده است. من خودم راضی هستم و هنرجویان من معلوم هستند. بسیاری معتقدند که صدای هنرجویانم قابل شنیدن است و رنگ و بوی آوازی دارد.
این روزها اغلب خواننده ها حتی آنهایی که می توانند خوب آواز بخوانند به سمت تصنیف خوانی گرایش پیدا کرده اند، این موضوع به خاطر شرایط جامعه است یا صدایشان کشش ندارد؟
به طور کلی ما آوازه خوان کم داریم. به هر حال آواز خوب وقتی خوانده نمی شود گوش مردم به آثار بی کیفیت عادت می کند. متاسفانه رسانه ما هم آواز پخش نمی کند و بسیاری از مشکلات به وجود آمده در حوزه موسیقی به دلیل عدم پخش موسیقی خوب از صداوسیماست. به نظرم هرجا که آواز خوب خوانده می شود همیشه شنونده اش نیز وجود دارد. آواز خوب یعنی آوازی که خواننده بتواند همه ابزار را از جمله صدای خوب و دانش آوازی داشته باشد و بتواند شعر را خوب بشناسد و صاحب سابقه و سلیقه باشد. بعضی ها فقط به دنبال وزن هستند و فرد یک جمله در ذهن دارد و می خواهد آن را به صورت شعر بیان کند و اصلابه مفهوم آن کاری ندارد در نتیجه پیام در موسیقی به درستی القا نمی شود. مثلامایه دشتی حزن خاصی دارد و اگر خواننده در دشتی بگوید«مژده بهار...» ناهمگون و غیرقابل باور است. انتخاب اشعار در آواز خوانی بسیار مهم است و خواننده باید با ادبیات عجین باشد. بعضی مواقع یک خواننده به نحوی یک شعر را می خواند که فکر می کنیم گزارش می خواند. شعر و موسیقی باید در کنار هم باشند و گاهی اوقات خواننده ای شعری را آنقدر زیبا می خواند که کس دیگری سراغ آن شعر نمی رود. به فرض مثال آواز آقای شجریان در آلبوم«بیداد» «یاری اندر کس نمی بینیم یاران را چه شد/...» آنچنان زیبا و شفاف خوانده شده است که کسی حتی جرات ندارد دوباره سراغ این شعر برود.
فارغ از کیفیت آوازها، مدت زمان خواندن آواز نیز کم شده است، این موضوع به دلیل بی حوصلگی مخاطبان است؟
آواز مانند یک حرف خوب و جذاب است. مثل زمانی که آدم سخنرانی می کند. مهم این است بتواند شنونده را جذب کند و خیلی ها نمی توانند در این زمینه ارتباط خوبی برقرار کنند در نتیجه مخاطب بی حوصله و کم طاقت می شود. در کنسرت های محمدرضا شجریان ندیدم کسی خداخدا کند تا کنسرت تمام شود و همه به این کنسرت می روند تا آواز خوب بشنوند زیرا ایشان به خوبی پیام را منتقل می کنند
تاریخ انتشار : سه شنبه 16 اردیبهشت 1399 - 11:17
 |
|||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
آخرین مطالب
با موسیقی «پیمان خازنی» و همراهی خوانندگان و بازیگران مختلف
آلبوم موسیقی تصویری «هفت آن» منتشر شد
بیستم اسفند و با خوانندگی مهیار شادُروان روی صحنه می‌رود
در قالب تیتراژ سریال «قصه‌های صندوق»
همزمان با برگزاری سی‌ونهمین دوره این جشواره در کشور
در جدیدترین پروژه این شاعر سرشناس
در جریان نشست خبری این رویداد مطرح شد
سومین فصل هنری همکاری علی رهبری موسیقیدان بین المللی ایرانی با مجموعه مارینسکی
تقدیر از مرد با اخلاق موسیقی که تمام عمرِ خود را صرفِ فرهنگ این سرزمین کرد
با تنظیم نیما تفرشی، مهدی زارعی و امیرحسین اکبرشاهی
محمد اللهیاری به بنیاد رودکی رفت
گفت‌وگوی با آهنگ‌سازِ کنسرت نمایشِ ناکجا آباد
گروه موسیقی لیان کنسرت‌های متعددی در امریکا، کانادا و استرالیا به اجرا درآورد
داستان فرزاد بختیاری؛ هنرمندی که خوانندگی و بازیگری و وکالت را تجربه کرده است
در آغاز فعالیت‌های مستقل این آهنگساز در عرصه موسیقی بی کلام
آهنگ جدید «ساسی» به نام «برادران لیلا» منتشر شد
با برگزاری یک جشنواره موسیقی با نام طوفان صدا
بر اثر بیماری سرطان
به مدیریت هنری حسام اینانلو و تهیه‌کنندگی انجمن موسیقی ایران
در ادامه‌ی پروژه‌ی «تار و تاریخ»
افزودن یک دیدگاه جدید