برنامه یاد بعضی نفرات
 
موسیقی نواحی ایران، سَرنُمون وحدت و آیینه‏‌ی تاروپود و هویت ماست

شاهرخ تویسرکانی
[ روزنامه‌نگار ]

متأسفانه در حصار مرزهای این مملکت، مفهومی به نام «موسیقی» مثل بسیاری دیگر از پدیده‌‏ها، با خَلطِ معنا و کژفهمی‏‌ها روبه‏‌رو است و غریب‏‌تر این که این بیهودگی‏‌ها بعد از طی عمری کوتاه، به علت ساده‏‌باوری، تکرار، عدم دقت و سهل‏‌پنداری، چنان جا خوش می‏‌کند که حتی در دانشگاه‏‌ها و محافل شخصیت‌‏های باسواد و حرف‌ه‏ای نمی‌‏شود به آن حقیقتِ گم‏شده اشاره کرد یا اینکه بر این دروغِ تحمیل‏‌شده ایرادی گرفت. وقتی که دروغ یا خطا جانشینِ راستی می‌‏شود، ویرانیِ واژه‏‌ها و دگردیسیِ معناها و تعاریف آغاز می‌‏شود.  به عنوان ذکر نمونه همین انحرافاتِ بازتعریف‏‌شده در جهان، واژه «فرهنگ موسیقی» است. اگر می‏‌پرسید کدام انحراف، در پاسخ عرض می‏‌کنم: از صدر تا ذیل، از باسواد تا کم‏‌تجربه سؤال کنید:

- موسیقی ملی چیست؟ یعنی چه؟

یقیناً تحت القا و خطای رسانه‌‏ها، هر کسی که باشد، می‏‌گوید: «همین موسیقی سنتی، موسیقی ملی ماست!»

واقعاً حقیقت امر همین است؟ آیا این موسیقی فاخر، سنتی و متعلق به طبقات ممتاز، همان موسیقی ملی ماست؟ این موسیقی سنتی، اگر به مفهوم فرهنگی، تاریخی، جامعه‏‌شناختی و ملی، موسیقی ملی ماست، چرا هیچ نقشی در نواحی و در میان پاره‏‌ فرهنگ‏‌های ملی یا اقوام ما ندارد؟ آیا این موسیقی سنتی که تنها با ابزارهای مدرن یعنی رادیو، رسانه، نوار کاست و رادیو و تلویزیون در بخش فارسی‏‌زبانان مملکت ما جا خوش کرده، موسیقی ملی ماست؟

من تردید ندارم -بلکه یقین هم دارم- که چنین باوری، یکی از همان انحراف‌‏های فرهنگی و تاریخی است. این موسیقی دستگاهی و منظم و شیک اما سنتی، موسیقی شهرها است، نه موسیقی ملی! موسیقی ملی ما به تعریف دقیق تاریخی و هنری، موسیقی نواحی ماست، موسیقی بومی و اقلیمی ماست که تاروپود ملت ایران را تشکیل داده، منتها در اشکال و لهجه‏‌های متفاوت موسیقایی که رنگین‏‌کمان موسیقی ما را به وجود آورده؛ همانند اقوام ما که تاروپود فرهنگ و هویت ایران را ساخته، این ارکسترِ رنگی، نواهای ایران را تشکیل داده است.

موسیقی ملی ما از اساس، مولود مردم و تافته خلاقیت توده‏‌هاست. اما این موسیقی فاخری که به اشتباه به آن «موسیقی ملی» می‏‌گوییم و از بنیان و به صورت ریشه‏‌ای، محصور و محدود به دستگاه‌‏های تدریسی است، موسیقیِ قدرتِ مرکزی محسوب می‏‌شود؛ موسیقیِ مرکزیتِ خودسالار و ممتاز خوانندگان و صاحبان اراده سیاسی و ضیافت‏‌نشین بوده که در واقع اصل و ریشه آن به دربارها و شاهان بازمی‌‏گردد که طی صد سال اخیر، آرام‏ آرام از دربار به خانه طبقات تیول و مالک گسترش و از آنجا از طریق رسانه‌‏ها عمومیت یافته است. اما آیا اگر هر هنری عمومیت بیاید، می‌‏توان به تعریف روشن تاریخی، به آن هنر، صفت «ملی» داد که این نوع موسیقی اتو کشیده‌‏شده منظم و منزه را «ملی» بنامیم؟ مثلاً می‏‌توانیم به دلیل ساده ‏پندارانه عمومیت‏‌یافتگی به موسیقی پاپ بگوییم موسیقی ملی؟! بی‏‌شک بسیاری افراد از این نظر -عاری از هراس من- به خشم می‏‌آیند! اما بهتر که بیایند!

موسیقی سنتی، یقیناً مورد ستایش من است، اما دلیل نمی‌‏شود که حقیقت را نادیده بگیرم. موسیقی ملی ما موسیقی نواحی، موسیقی اقوام و موسیقی اقلیمی ماست. می‏‌گویند چنین نیست و مثلاً مردمِ جنوبِ شرقی، متوجه موسیقی مثلاً شمالِ شرقی نمی‏شوند و یا بالعکس!

خطا همین‏‌جاست. اتفاقاً همه از شنیدن موسیقی بومی سراسر ایران لذت می‏برند. اگر ارتباط برقرار نمی‏‌کنند، با کلام و عبارت ترانه و مفهومِ واژگانِ تصنیف است که نیاز به دیلماج دارد، نه موسیقی.

می‏‌بینید که در «جشنواره موسیقی نواحی و رنگین‏‌کمان آوازهای ایرانی»، همه نمایندگان نواحی  و اقلیم‌‏ها و اقوام ایران‏‌زمین حضور دارند و از شنیدن آثار یکدیگر تا چه حد لذت می‏‌برند و به شوق و شور می‏‌آیند. ریشه این رنگین‏‌کمان موسیقایی با مُهر مختص پاره‌‏فرهنگ‏‌ها، شاید یکی است و آن تمدن یکپارچه و وحدت ملی و اتحاد تاریخی و هویتی ماست. این موسیقی که ایجاد اتحاد می‏‌کند و خود نمایانگر تمدن ایران‌‏زمین و هنر این ملک و مملکت است و استقلال ایران را در جان همه زنده می‏‌کند، موسیقی ملی ماست و نه آن موسیقی سنتی که البته حرمت خود را دارد و بسیاری از شاخص‌‏های همین موسیقی سنتی از دوستان و عزیزان من‏اند؛ اما حقیقتِ امر این‌جاست که موسیقیِ سنتیِ فارس‏خوان، موسیقی بین اقوام ماست، مثل خود زبان عزیز فارسی. اما موسیقی نهایی و ملی ما، موسیقی نواحی است؛ موسیقی مردم! از زاهدان تا سنندج، از اهوار تا سرخس، از دریای مازندران تا خلیج همیشه فارس.
منبع: 
اختصاصی سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : چهارشنبه 25 دی 1392 - 12:15

برچسب ها:

دیدگاه‌ها

چهارشنبه 25 دی 1392 - 20:37

با روی کار اومدن مسئولین جدید این کار قطعا انجام پذیره... مطمئن باشین

پنجشنبه 26 دی 1392 - 11:18

کاملا درسته ... موسیقی ملی ما موسیقی محلی ماست که کمترین توجه به آن همیشه صورت گرفته است. امیدوارم در دولت جدید حمایت های بیشتری از موسیقی اقوام مختلف این سرزمین صورت گیرد

پنجشنبه 26 دی 1392 - 11:20

چه عجب !!! در میان این همه اخبار و گزارش‌ها و یادداشت های انواع و اقسام موسیقی های غربی و شرقی و شمالی و جنوب یکبار هم به فکر موسیقی محلی افتادید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
همین سایت موسیقی ما از نامش پیداست که باید بیشتر به موسیقی خودمان موسیقی ملی خودمان بپردازد اما می پردازد؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

پنجشنبه 26 دی 1392 - 11:28

سپاس فراوان از استاد تویسرکانی که همیشه حرف حق می‌گوید
ای کاش راه حل ها و برنامه های پیشنهادی هم برای این قضیه بسیار مهم ارائه شود

پنجشنبه 26 دی 1392 - 16:16

آفرین بر شما

افزودن یک دیدگاه جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.

Plain text

  • هیچ تگ HTML ی مجاز نیست.
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.



دانلود موسیقی نواحی ایران، سَرنُمون وحدت و آیینه‏‌ی تاروپود و هویت ماست | موسیقی ما