برنامه یاد بعضی نفرات
 
در حاشیه تور اروپایی کوارتت کاسته با نگاهی به آلبوم «کاسته»؛
آن سه که چهار شد
امیر بهاری
[ روزنامه‌نگار ]

اول پاییز: در تاریخ 18 و 19 مهرماه گذشته اتفاق مهمی در «کاخ نیاوران» رخ داد که متأسفانه به هر دلیلی از دید رسانه‌ها دور ماند. در حاشیه رویدادی تحت عنوان «هنرگشت تهران»، کنسرت آزادی اجرا شد. کنسرتی که حدود 20 نوازنده توانمند به‌طور آزاد با یکدیگر هم‌نوازی و بداهه‌پردازی کردند. در میان این نوازندگان، 4 نوازنده «کوارتت کاسته» هم حضور داشتند؛ احسان صدیق (گیتاریست و بانی شکل‌گیری این کوارتت)، پیتر سلیمانی‌پور(نوازنده ساکسُفون و کلارینت‌باس)، روزبه فدوی (نوازنده درامز) و مازیار یونسی (خواننده و نوازنده پیانو). در آن دو شب استثنایی -که روی‌هم 8 ساعت نوای موسیقی به‌شکلی تقریباً بداهه خلق شد- این 4 نوازنده سهم بسزایی داشتند. به‌خصوص «پیتر سلیمانی‌پور» که به نظر می‌آمد تا حدودی روند موسیقایی برنامه را مدیریت می‌کند. برای آشنایی کلی با این کوارتت، آن دو شب فرصت خوبی بود. «احسان صدیق» خیلی اهل بروز توانایی‌هایش در عرصه بداهه‌نوازی نبود و همچون آلبوم «کاسته» در پی خلق مودهایی متنوع و ایجاد فضایی هارمونیک بود (رویکری مهم و متأسفانه کم‌طرفدار در موسیقی ایران). «روزبه فدوی» با سِت متنوع دارمز و پرکاشن‌اش سعی در همراهی با حال‌و‌هوای پرتنوع نواهای آن دو شب را داشت. «مازیار یونسی» فقط سلفژ کرد و با بداهه‌پردازی به شیوه «اِسکَت سینگینگ» (Scat Singing) تکنیک حیرت‌انگیزش در خوانندگی را به نمایش گذاشت (البته اگر بشود اسم این کار را آواز خواندن گذاشت). برای اهل‌اش، آن دو شب استثنایی نشانی از وجود نوازندگان پرمایه در سرزمینی بود که موسیقیِ مِین‌استریم‌اش چنگی به دل نمی‌زند و چهار نوازنده از این حلقه، «کوارتت کاسته» بودند.
***

بازگشت به تابستان: در اواخر تیرماه، آلبوم «کاسته» با امضای «تریو احسان صدیق» از سوی «انتشارات هرمس» منتشر شد. یک تریو جَز (در کنار صدیق و فدوی، پرویز نوروزی در مقام نوازنده ساکسُفون در این آلبوم همکاری داشت) که به گواه جلد CD با ساخت موسیقی فیلم کوتاه «بستنی» آغاز شده و با تولید شدن این آلبوم به سرانجام رسیده بود. یک آلبوم جَز دوست‌داشتنی و تجربه‌گرا در زمانه‌ی عُسرَت موسیقی ایران.

چند نکته مهم درباره این آلبوم وجود دارد که به اختصار می‌توان به آنها اشاره کرد. اول اینکه اگر جغرافياي ايران و این بحث تكراري كه موسيقي توليدشده در ايران حتماً بايد حال‌و‌هوايي از موسيقي ايران داشته باشد را در نظر بگيریم، تريوی «كاسته» وراي اين بحث اعلام موجوديت مي‌كند و البته نه به عنوان اثري مقلد يا دنباله‌رو، به عنوان اثري مستقل و بديع.

دوم اینکه «كاسته» (منظورم مشخصاً آلبوم «کاسته» است) مود و مايه ايراني ندارد، (منظور از مود، مايه روشن و واضح از موسيقي ايران است) اما اصطلاحاً اصیل (اوریجينال) است. فرايندي كه «احسان صديق» و دو همراه‌اش از سر گذارنده‌اند، تمركز بر تصويرسازي‌هاي موسيقايي با حال‌و‌هواي موسيقيِ جَز است. اينكه قطعات اين آلبوم «پرده»هايي از يك تا هفت نام گرفته‌اند هم به همين دليل است. «كاسته» تصوير است و درام. ملودي به آن شكل متعارف در موسيقي پي گرفته نمي‌شود. تكنيك‌ها، پاساژدهي، مُدولاسيون‌ها و... خیلی متعارف نیستند. همه اين تكنيك‌ها در خدمت شكل‌دهي يك درام چندپرده‌اي هستند و اين دليل شاخص شدن اين آلبوم است. «احسان صديق» و همنوازان‌اش با هوشمندي دعواي «آيا يك موسيقي بايد ايراني باشد يا نه» را رها كرده و به محصولي بديع رسيده‌اند.

شايد براي آنها كه با پس‌زمينه مشخصي از موسيقي جَز به شنيدن اين آلبوم مي‌روند، «كاسته» در برخورد اول خوشايند نباشد. اين نکته به همان اندازه كه مخاطبان حرفه‌ای را پس مي‌زند، به همان اندازه هم ويژگي منحصربه‌فرد آن محسوب مي‌شود. نه، بهتر است گوش‌هايمان را از «بي‌باپ»، «كول جَز»، «فيوژن» و... خالي كنيم و به استقبال يك تجربه دراماتيك انتزاعي برويم.
 
 
***

اواسط پاییز: تور اروپایی «کوارتت کاسته» اواسط آبان‌ماه از خاک سرزمین اتریش در حوالی خیابان سهروردی تهران آغاز شد. یک افتتاحیه برای سفر به اروپا و اجرا در کشورهای مختلف و البته بدون سروصدای رسانه‌ای. آنها در وین، بوداپست، براتیسلاوا و... روی صحنه رفتند. رسانه‌های خارج از ایران نسبت به آنها علاقمندی بیشتری نشان دادند و گفتگوهایی هم با آنها انجام شد. از جمله گفتگو در رادیو براتسیلاوا در کشوار اسلواکی. ظاهراً ماجرای این کوارتت بسیار جدی گرفته شده است. نکته جالب این که در تور اروپایی‌شان (که تبدیل به کوارتت شدند) محصولی متفاوت ارائه شد و در آن اجراها مودها و موتیف‌هایی از موسیقی فولکلور ایرانی را هم می‌شد در موسیقی‌شان شنید. مخصوصاً در بداهه‌خوانی‌های «مازیار یونسی» و تکنوازی‌های «پیتر سلیمانی‌پور». موسیقی آنها در این تور که نگارنده شانس این را داشته تا یکی از اجراهایشان را بشنود، یک گام رو به جلو برای حرکت «کاسته» محسوب می‌شود که توسط «احسان صدیق» شکل گرفته است. «کاسته» را نمی‌توان با قاطعیت در دسته‌بندی خاصی از موسیقی قرار داد، ولی تمرکز آنها بر ساختن موتیف‌های مدرن ساده و البته خوش‌آوا و بسط دادن آنها از ویژگی‌های مهم آنها است. نکته مهم این است که رویکرد «کاسته» مبنی بر خلق فضایی آبستره و دراماتیک هنوز در این موسیقی حس می‌شود و با آمدن «پیتر سلیمانی‌پور» و همراهی «مازیار یونسی» تکامل یافته؛ تکاملی که برای تداوم نیاز به مراقبه دارد.
 
***

تابستان منهای ده یا فصل چهارم: شهریورماه سال 1391 (یعنی 10 ماه پیش از انتشار «کاسته») در یک آموزشگاه کوچک، اتفاقی بزرگ رخ داد. تریو «پیتر سلیمانی‌پور» متشکل از خودش، «آرین کشیشی» و «ماهان میرعرب» طی یک کنسرت پژوهشی کوچک با اجرای آثاری از «پیتر سلیمانی‌پور» و دیگران، لحظات نابی را خلق کردند. در آن فضای چندده نفره اتفاق عجیبی رخ داد. اتفاق مهمی که باید در جایی، از آن اسم برده می‌شد. بعد از آن اجرا، «پیتر» دوباره در زمستان همان سال هم روی صحنه رفت، ولی پیوستن او به «کاسته» و شروع فعالیت‌هایی دامنه‌دار (کسی شکی ندارد که تداوم فعالیت این نوع گروه‌ها از هر چیزی مهم‌تر است) ذیل «کوارتت کاسته» برای آنها که «پیتر» را از سرآمدان موسیقی متفاوت جدی در ایران می‌دانند، طعم دیگری داشت. «روزبه فدوی» و «احسان صدیق» از گروه ابتدایی (تریو احسان صدیق) باقی ماندند. یونسی با سابقه‌ی روشن از موسیقی کلاسیک به آنها پیوست (او هنوز سرپرست ارکستر سمفونیک «ای سودا» است) و «پیتر سلیمانی‌پور» هم با پیوستن به «کاسته»، آن را کوارتت کرد. در حال حاضر آنها ترکیبی دوست‌داشتنی و همگن هستند و باید منتظر بود و دید آیا در زمستانِ پیشِ رو، مجالی برای دیدن اجرایی زنده از آنها به دست می‌آید یا نه.
منبع: 
اختصاصی سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : چهارشنبه 4 دی 1392 - 12:26

افزودن یک دیدگاه جدید

محتوای این فیلد خصوصی است و به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.

Plain text

  • هیچ تگ HTML ی مجاز نیست.
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.



دانلود آن سه که چهار شد | موسیقی ما