موسیقی ما - لیا شیرازی: هر ساله با فرا رسیدن شب‌های قدر و روز شهادت امیرالمومنین علی (ع)، هنرمندان با ارائه آثاری با این مضامین سعی در عرض ارادت خود به مقام این امام بزرگوار دارند. با این ‌حال، ترانه‌‌هایی بیش از دیگر قطعات خاطره‌ساز هستند که به برخی از آن‌ها در این نوشته اشاراتی داشته‌ایم. امید است که مقبول بیافتد.

• موسیقی متن سریال امام علی (ع)
• تصویری از تنهاترین مرد در زیر و بم سازها

گاهی تصویر و موسیقی در راستای یکدیگر قرار می‌گیرند تا سبب خلق اثر جاودانه‌ای شوند. موسیقی متن سریال تاریخی و به یاد ماندنی امام علی (ع) به نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری و آهنگسازی فرهاد فخرالدینی که در سال 1379 از شبکه یک سیما منتشر شد، یکی از این آثار ماندگار‌ ا‌ست که خاطره و یاد آن همچنان در اذهان باقی‌ست. داریوش ارجمند، محمدرضا شریفی‌نیا، سیروس گرجستانی، سعید نیکپور، عنایت بخشی، انوشیروان ارجمند، ویشکا آسایش و . . . بازیگران این سریال بودند.

فرهاد فخرالدینی در این سریال مانند دیگر آثارش از جمله موسیقی متن سریال سربداران به تامل و ژرف‌اندیشی در این هنر مشغول شد و قطعه‌ای دو زبانه (فارسی ـ عربی) با الهام گرفتن از اثری متعلق به عبدالقادر برای این فیلم برگزید که اجرای بخش آواز این تصنیف به عهده صدیق تعریف بود و بدین ترتیب نه تنها سریال بلکه موسیقی آن نیز جزء ماندگارترین آثار تاریخ هنر این کشور شد.

• من آمده‌ام به کوی علی / که سرفکنم به پای علی . . .
• قطعه «خاک آستان مولا» با صدای خشایار اعتمادی

«خاک آستان مولا» که در سال 76 به عنوان چهارمین اثر با صدای خشایار اعتمادی از رسانه ملی منتشر و سپس به عنوان اولین قطعه از آلبوم «فصل آشنایی» که مجموعه‌ای با حضور پنج خواننده مطرح دوران آغاز فعالیت مجدد موسیقی پاپ بود از شرکت سروش به علاقمندان عرضه شد، یکی از آثار جاودانه‌ای‌ست که در مدح و ستایش مولی‌‌الموحدین امام علی (ع) اجرا شده است و نام «علی» کافی‌ست که این اثر را به ماندگاری‌ برساند. دکتر مظاهر مصفا ترانه این قطعه را سروده و فواد حجازی نیز آن‌را تنظیم کرده است. خشایار اعتمادی درباره این ترانه گفت: 21 ساله بودم و پیش از آن‌که حتی برای گرفتن مجوز به صورت جدی اقدام کنم این ترانه را اجرا کردم و در واقع این قطعه اولین قطعه‌ای بود که به صورت حرفه‌ای اجرا کردم. این‌که چه شد این ترانه به دستم رسید و چه پیش آمد که با فواد حجازی که تقریبا هم‌سن بودیم تصمیم گرفتیم این اثر را اجرا کنیم، حقیقی‌ست که برای آن برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده‌ای وجود نداشت. گاهی برای بعضی اتفاقات انتخاب می‌شویم و شاید احساس عمیق دلبستگی که به امام علی (ع) داشتم باعث شد این ترانه سهمی از صدای من باشد و محبت و توجه صاحب این اثر از گذشته تا همیشه بر تمام زندگی‌ من سیطره پیدا کند. همواره به علم، خرد، احسان، انسانیت و مهربانی شخصیت امام علی (ع) نسبت به جنگ‌آوری و سلحشوری ایشان دلبسته‌تر بوده‌ام و بی‌شک همین محبت است که بر زندگی‌ام سایه افکنده است. در یک جمله می‌توان گفت: حضرت علی (ع) فکر و روح آزاده‌ای داشت.
ز هستی خویش رسته شدم
ز هوش و خرد گسسته شدم
گسسته ز کار بسته شدم
زدم چو می از سبوی علی . . .

• رو سیه‌ام، رو سیه‌ام؛ یا علی. . .
• قطعه «بوسه بر تیغ» با صدای مهراج محمدی

سال‌هاست مهراج محمدی نامی آشنا در بین اهالی موسیقی و مخاطبین این هنر است و با ارائه آلبوم‌هایی همچون «بی‌خیال»، «بوسه بر تیغ» و «ایلا» را به فاصله دو سال از هم منتشر شدند، توانستند به جایگاه خوبی دست پیدا کند. با این‌که سال‌هاست اثر تازه‌ای از این خواننده منتشر نشده و او همچنان در انتظار کسب مجوز از سوی ارشاد است اما قطعه جاودانه «بوسه بر تیغ» بیش از هر قطعه و آلبوم دیگری نام مهراج محمدی را پس از گذشت سال‌ها همچنان یادآور می‌شود.
او در مورد این قطعه می‌گوید: در سال 79 با همکاری فواد حجازی و فریدون شهبازیان که همیشه مدیون هنر و انسانیت‌شان هستم، قطعه «بوسه به تیغ» را در مدح حضرت علی (ع) ساختیم و لطف حضرت امیر (ع) شامل حالم شد و من‌را در تمام مسیر زندگی‌ام یاری داد. خاطرم است این قطعه پیش از آن‌که سال 80 به نام امام علی (ع) نامگذاری شود، اجرا و پخش شد و در طی دو سالی که به نام آن بزرگوار سال را تحویل می‌کردیم این قطعه، کار برگزیده سازمان صدا و سیما بود.

• برای اومدن تو، باز نگاه من به در بود
• قطعه «پدر» با صدای مازیار عصری

با این‌که متن قطعه «پدر» با ترانه‌ای از فریبا فدایی و آهنگسازی رامین یوسف‌زمانی که به عنوان یکی از تولیدات مرکز موسیقی با صدای مازیار عصری از صدا و سیما منتشر شد، بیشتر به موضوع و نقش یک مرد به عنوان پدر اشاره دارد اما کلیپی که برای این اثر ساخته شد، با موضوعیت نقش پدری امام علی (ع) به یکی از قطعاتی مبدل شد که آینه‌ هر چند کوچکی از محبت و عطوفت این بزرگمرد تاریخ در برخورد با اطفال و یتیم‌دوستی ایشان بود.

مازیار عصری در این‌باره اظهار داشت: به شخصه اعتقاد و ارادت خاصی نسبت به اولین امام شیعیان دارم و این احساس قلبی باعث شد این ترانه را با تمام وجود در فراغ پدری اجرا کنم که دیگر نیست و غم نبودنش بر روزگار آدم‌ها سایه افکنده است. به نظر من امام علی (ع) متدین و خداپرستی عاقل بود که حکم دین را با توجه به شرایط روز جامعه‌اش مطرح و اجرا می‌کرده است؛ مردی که شبیه و نظیر آن در تاریخ بشر نیست و نخواهد آمد. این حضرت را نمی‌توان در یک جمله تعریف کرد چرا که تمام صفات خوب و ناب را می‌توان به ایشان نسبت داد. قصد دارم در آینده‌ای نه چندان دور ترانه دیگری به این حضرت تقدیم کنم و امیدوارم به این واسطه هر چند اندک ارادت خاص خود را به ایشان اثبات کنم.

• دیده بگشا بر ستم . . . ماه غریبستان؛ علی!
• قطعه «ماه غریبستان» با صدای محمد اصفهانی

دیده بگشا ای به شهد مرگ نوشینت رضا
دیده بگشا بر عدم، ای مستی هستی فزا
دیده بگشا ای پس از سوءالقضا حسن القضا
دیده بگشا از کرم، رنجور دردستان، علی!
بحر مروارید غم، گنجور مردستان، علی!
دیده بگشا رنج انسان بین و سیل اشک و آه
کِبر پَستان بین و جام جهل و فرجام گناه
تیر و ترکش، خون و آتش، خشم سرکش، بیم چاه
دیده بگشا بر ستم؛ بر این فریبستان، علی!
شمع شب‌های دژم، ماه غریبستان، علی!
دیده بگشا! نقش انسان ماند با جامی تَهی
سوخت لاله، مُرد لیلی، خشک شد سَرو سَهی
زآ گهی مان جهل ماند و جهل ماند از آگهی
دیده بگشا ای صنم، ای ساقی مستان، علی!
تیره شد از بیش و کم آیینۀ هستان، علی!

ترانه: علی معلم دامغانی / موسیقی: علیرضا کهن‌دیری